Rzeczpospolita Obojga Narodów

Unia realna ? związek państw oparty na wspólnych instytucjach;

Unia personalna ? związek ^2 państw połączonych jednym monarchą;

Inkorporacja ? wojna trzynastoletnia (1454-1466) między zakonem krzyżackim a Polską, zakończona II pokojem toruńskim;

Jagiellonowie: Władysław Jagiełło
Władysław Warneńczyk
Kazimierz Jagiellończyk
Jan Olbracht
Aleksander Jagiellończyk
Zygmunt Stary
Zygmunt August

Umowa w Krewie: Układ przewidywał małżeństwo wielkiego księcia litewskiego Jagiełły z królem Polski Jadwigą, a zarazem objęcie przez niego polskiego tronu. W zamian za to Jagiełło zobowiązał się przyjąć chrzest i schrystianizować Litwę, odzyskać wszystkie ziemie utracone przez Koronę. W ostatnim punkcie aktu książę Jagiełło "obiecuje ziemie swoje litewskie i ruskie na wieczne czasy do korony królestwa polskiego przyłączyć".

Wielka wojna (1409 - 1 lutego 1411) ? wojna pomiędzy Królestwem Polskim, Wielkim
Księstwem Litewskim, posiłkowanym przez książąt mazowieckich a zakonem krzyżackim
wspartym przez książąt pomorskich, Piastów śląskich i rycerstwo krajów Europy Zachodniej.
Przyczyna: wybuch anty-krzyżackiego powstania na Żmudzi (1409r.) i poparcie ze strony Witolda;

Wojna trzynastoletnia (1454-1466) ? wojna między zakonem krzyżackim a Polską, zakończona II pokojem toruńskim.
Po wielkiej wojnie, zakon krzyżacki dotknął wewnętrzny kryzys. Wyzyskiwana ludność była skora do buntu, znalazło to swój wyraz w utworzeniu Związku Pruskiego (1440), skupiającego miasta pruskie, m.in. Gdańsk i Toruń. Jego polityka skierowana była przeciw Krzyżakom, jednakże Zakon nie był w stanie poradzić sobie ze wzrastającą w siłę organizacją, toteż odwoływał się nawet do papieża, który nałożył na Związek ekskomunikę. Nie przeszkodziło to jednak w znacznym stopniu w działaniach anty-krzyżackich. Ich kulminacją był wybuch powstania 6 lutego 1454 roku atakiem na zamek krzyżacki w Toruniu i zwrócenie się do panującego wówczas w Polsce Kazimierza Jagiellończyka z prośbą o włączenie Prus do Korony Polskiej. 6 marca 1454 król podpisał akt inkorporacji, jednocześnie wypowiadając Zakonowi wojnę. W tym samym czasie pozostałe miasta pruskie doprowadziły do wybuchu powstania skierowanego przeciwko Krzyżakom.

I pokój toruński ? traktat pokojowy zawarty 1 lutego 1411 w Toruniu, między Polską i Litwą a Krzyżakami, kończący tzw. wielką wojnę z lat 1409-1411. Zakon krzyżacki zrezygnował ze Żmudzi na okres życia Władysława Jagiełły i Witolda, Mazowsze odzyskało Zawkrze, a Polska ziemię dobrzyńską. Toruń, po pięciomiesięcznej przynależności do Polski, na mocy traktatu przeszedł ponownie pod panowanie Krzyżaków, podobnie jak cała ziemia chełmińska.
II pokój toruński - traktat zawarty w Toruniu 19 października 1466 między Polską, a Krzyżakami, kończący wojnę trzynastoletnią 1454-1466.
Postanowienia:
? Królestwo Polskie odzyskało Pomorze Gdańskie i Warmię, ziemię chełmińską i ziemię Michałowską;
? Polska uzyskała Powiśle z Żuławami, a w ich obrębie miasta pruskie m.in. Malbork i Elbląg
? wielki mistrz miał obowiązek udzielenia pomocy zbrojnej Polsce i był ograniczony w sprawach polityki zagranicznej na rzecz króla polskiego
? zapewniał swobodę kontaktów handlowych na terenach całych Prus

Przywilej koszycki (1374)
Ludwik Węgierski chciał zapewnić swojej córce tron, więc ograniczył podatek na szlachtę(pozostały 2 gr. od łana).Ograniczyło to władzę króla i skarb państwa.

Przywilej czerwiński (1422)
? nietykalność majątkową bez wyroku sądowego
? król nie mógł bić monety bez zgody rady królewskiej
? sądy miały sądzić według prawa pisanego
? nikt nie mógł być równocześnie starostą i urzędnikiem ziemskim
Przywilej Jedlińsko-krakwski (1430 - 1433)
Przywilej szlachecki nadany przez Władysława Jagiełłę w zamian za obietnicę szlachty polskiej, że jego syn Władysław III Warneńczyk zasiądzie na tronie polskim. Bez wyroku sądu król nie miał prawa uwięzić ani karać szlachcica.
Akt inkorporacyjny (1454)
Wcielenie Prus do Korony, obiecując mieszkańcom nowo przyłączonych ziem szerokie przywileje polityczne i gospodarcze.

Demokracja szlachecka to określenie systemu politycznego Królestwa Polskiego a następnie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który w założeniu gwarantował masom szlacheckim prawo głosowania i decydowania o sprawach państwa, a także miał być przykładem tolerancji i formalnej równości praw w łonie samego stanu szlacheckiego.

Tolerancja: Obok wyznających katolicyzm Polaków i w większości Litwinów, mieszkali w nim prawosławni Rusini oraz muzułmańscy Tatarzy. W miastach żyli Niemcy Żydzi, Włosi i Ormianie. Aby takie państwo mogło przetrwać nasi przodkowie musieli nauczyć się trudnej sztuki tolerancji ? szacunku dla odmienności.
Monarchia stanowa ? forma ustroju politycznego, związana z wyodrębnieniem się zróżnicowanych grup społecznych (stanów). Władza monarchy, została ograniczona na rzecz stanów, szczególnie rycerstwa i duchowieństwa.
Paweł Włodkowic ? Jeden z pierwszych uczonych, który przyznał poganom prawo posiadania własnego państwa.
Jan Długosz ? polski historyk, kronikarz, duchowny i dyplomata, wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka.
Wit Stwosz ? rzeźbiarz, grafik, malarz, tworach ołtarzu NMP w kościele mariackim w Krakowie.
Jan Bażyński ? kasztelan Elbląski, dyplomata
Piotr Dunin ? starosta malborski, kasztelan sieradzki