Brunatne gleby, średniożyzne lub żyzne, słabo kwaśne lub obojętne gleby, wytworzone ze skał osadowych: iłów, utworów pyłowych i glin różnego pochodzenia, typowe dla klimatu umiarkowanego. Charakterystycznym procesem glebotwórczym jest uwalnianie się, w wyniku wietrzenia chemicznego, tlenków żelaza, które w połączeniu ze związkami próchnicznymi (próchnica glebowa) tworzą na ziarenkach glebowych brunatne otoczki (brunatnienie).
Czarnoziemne gleby, powstają z lessów w warunkach klimatu kontynentalnego i umiarkowanego suchego z udziałem roślinności łąkowo-stepowej i leśno-stepowej. Ich cechą charakterystyczną jest intensywne gromadzenie się w nich próchnicy wysyconej kationami Ca i Mg. Stąd ich duża żyzność. Dzielą się na czarnoziemy leśno-stepowe (żyźniejsze) i szare gleby leśne (wytworzone z uboższych lessów). W Polsce nieliczne, o charakterze reliktowym, powstałe podczas panowania bardziej suchego i ciepłego klimatu. Ze względu na wysoką produktywność - wykorzystane pod uprawę rolną. Współcześnie podlegają procesom brunatnienia (brunatne gleby) i ługowania.
Do klasy gleb czarnoziemnych zaliczane są również czarnoziemy leśno-łąkowe (czarne ziemie), których mechanizm powstania nie jest do końca poznany. Czarnoziemy, typ gleby strefowej, charakterystycznej dla strefy stepowej pasa umiarkowanie ciepłego. Powstają z lessów i glin zawierających węglany wapnia i magnezu, z udziałem roślinności stepowej, w warunkach klimatu suchego, o rocznej sumie opadów od 300 do 550 mm. Charakteryzują się znaczną miąższością próchnicy, barwą od szarej do intensywnie czarnej i gruzełkowatą strukturą. Należą do gleb o największej wartości użytkowej. Występują na wszystkich kontynentach. Największe obszary w Azji, południowo-wschodniej Europie i obu Amerykach. W Polsce głównie w Lubelskiem, Rzeszowskiem i Krakowskiem.
Bielicoziemne gleby, podzole, kwaśne gleby powstające w procesie bielicowania na ubogich piaskach, typowe dla lasów borealnych, natomiast w Polsce dla borów sosnowych (borów). Charakteryzują się kwaśnym odczynem i małą zawartością próchnicy. Bielicoziemne gleby dzielą się na gleby rdzawe, bielicowe i bielice.
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem
Czas czytania: 1 minuta
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.