Rolnictwo zrównoważone

I. Wymień czynniki sprzyjające bardzo wysokiej wydajności rolniczej Europy Zachodniej. Przedstaw argumenty za i przeciw wobec niektórych sposobów intensyfikacji produkcji rolnej
Rolnictwo stanowi jeden z podstawowych działów gospodarki. obejmuje uprawę roślin i hodowlę zwierząt domowych oraz wstępną obróbkę uzyskiwanych wytworów.
Głównym celem rolnictwa jest dostarczanie ludności pożywienia w postaci produktów nadających się do bezpośredniego spożycia oraz w postaci surowców, z których po przeróbce uzyskuje się artykuły spożywcze. Produkcja rolnicza jest źródłem surowców roślinnych i zwierzęcych dla wielu gałęzi przemysłu. Na cele rolnicze zajęte jest ponad 30% powierzchni lądowej świata. W rolnictwie zatrudnionych jest 45-50% dorosłej ludności świata.
Największy na świecie ( nie tylko w Europie ) region intensywnego rolnictwa tworzą kraje Europy Zachodniej i Północnej (głównie Dania, Holandia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Szwecja). Cechuje go wysoka mechanizacja, duże nawożenie i zużycie środków ochrony roślin a co za tym idzie wysokie plony roślin uprawnych, wydajny chów zwierząt. W krajach tych uzyskuje się najwyższe światowe plony roślin uprawnych (np. pszenicy ponad 70- 80 dt z ha). Uprawiane są rośliny typowe dla sfery umiarkowanej takie jak: pszenica, kukurydza, buraki cukrowe. Prowadzi się intensywny, nierzadko przemysłowy chów bydła, trzody chlewnej, drobiu.
Struktura użytkowania ziemi zależy przede wszystkim od warunków naturalnych, głównie od rzeźby terenu, klimatu i nawodnienia, ale stosunki społeczno gospodarcze i rozwój sił wytwórczych nie pozostają bez istotnego wpływu na zmiany proporcji różnych kategorii użytkowania gruntów
Poza warunkami naturalnymi ważnymi, a dla wielu krajów decydującymi , czynnikami rozwoju intensywnego rolnictwa są:
- stosunki społeczno-własnościowe określające własność ziemi,
- nakłady kapitałowe, ( duże zaangażowanie finansów)
- poziom oświaty rolniczej, która wiąże się z ogólnym poziomem rozwoju kraju w tym zakresie i co dalej idzie z polityką rolną państwa
- dostęp do ziemi( własność prywatna lub dzierżawa )
- wielkość gospodarstw rolnych ( duże gospodarstwa )
- sposoby gospodarowania,
- wprowadzanie nowych odmian roślin i zwierząt hodowlanych ,
- poziom zaawansowania mechanizacji i komputeryzacji,
- chemizacji, ( zastosowanie dużej ilości nawozów we właściwym czasie)
- melioracji.
Prowadzenie intensywnej gospodarki rolnej przez kraje Europy Zachodniej mają swoje sukcesy jak i problemy ale wskaźniki efektywności rolnictwa w tych krajach są najwyższe.

Mechanizacja rolnictwa :
Korzyści wynikające z mechanizacji rolnictwa
-wyższe zyski i olbrzymia wydajność przy mniejszym zatrudnieniu,
-gospodarowanie sprzętem sprzyja świetnej organizacji pracy,
-zwiększenie wydajności roboczej poprzez wprowadzenie mechanizacji i komputeryzacji,
-obniżenie kosztów pracy poprzez mechanizację
-mechanizacja to polepszenie jakości pracy i jej terminowości
-zmechanizowane rolnictwo to ograniczenie wysiłku na jednostkę produkcji i ułatwienie pracy
Przeciw mechanizacji rolnictwa
- wysokie koszty zakupu parku maszynowego,
- stałe koszty eksploatacji ( paliwo , naprawy, przeglądy)
- koszty zatrudnienia fachowców do obsługi sprzętu
- koszty szkolenia kadry ( mechanizacja, komputeryzacja )
- zapewnienie miejsc dla bezpiecznego garażowania zakupionego sprzętu ( garaże, wiaty )

Melioracja i nawadnianie gleb :
Korzyści wynikające z melioracji i nawadniania gleb

-zwiększenie wartości użytkowo-rolniczej gleb i poprawa mikroklimatu poprzez meliorację
-przedłużenie okresu prac polowych wskutek odwodnienia
-umożliwienie mechanizacji prac polowych dzięki odwodnieniu
-zwiększenie plonów poprzez wprowadzenie melioracji i nawadniania gleb
-nawadnianie często wprowadza zmianę kierunku produkcji i zwiększenie stopnia jej intensywności
-sztuczne nawadnianie gleby sprowadza do zwiększenia stopnia wykorzystania nawozów


Przeciw melioracji i nawadniania gleby
- zapewnienie i to nie małych funduszy dla wykonania nawodnienia i melioracji gospodarstw rolnych,
- koszty renowacji i utrzymania w należytej kondycji wykonanych prac melioracyjnych
- zaburzenie naturalnego środowiska dla niektórych gatunków fauny i flory,

Chemizacja :

Za- Korzyści wynikające z chemizacji ? sztucznemu nawożenia gleb

- bardzo wysokie plony z ha na tym samym areale,
- polepszenie płodów rolnych ( są dorodniejsze )


Przeciw sztucznemu nawożeniu gleby

- Wysoki koszt zakupu nawozów mineralnych,
- Nadmierne nawożenie zabija wiele pożytecznych zwierząt ,
- intensywne choć ostrożne nawożenie nie pozostaje bez wpływu na zdrowie człowieka

II. Omów założenia rolnictwa zrównoważonego. Przedstaw argumenty za i przeciw tej koncepcji.
Rolnictwo zrównoważone polega na stosowaniu metod przyjaznych środowisku, które umożliwiają ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko poprzez wprowadzenie integrowanej ochrony roślin oraz planu nawożenia, opartego na bilansie azotowym.
Celem rolnictwa zrównoważonego jest :
? Wprowadzenie i propagowanie planowania środowiskowego w prawidłowej gospodarce rolnej;
? Promocja dobrej praktyki rolniczej prowadząca do redukcji zanieczyszczeń obszarowych z terenów rolniczych.
? Minimalna uprawna powierzchnia :np. gospodarstwo, które posiada 1 ha użytków rolnych
Wymogi rolnictwa zrównoważonego :
? Zwraca się uwagę na stosowanie właściwego płodozmianu i przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin, jako minimum obowiązują 3 gatunki roślin w zmianowaniu; dany gatunek może być uprawiany na tym samym polu nie dłużej niż 2 lata, przy czym warunek ten nie dotyczy upraw wieloletnich, udział zbóż w strukturze zasiewów nie więcej niż 66% obszaru gruntów ornych,
? generalnie zamiast pestycydów stosuje się naturalne wywary z roślin oraz chwasty usuwa się mechanicznie lub termicznie a opracowanie planu nawozowego oparte jest na analizie gleby oraz bilansie azotu wykonywanym dla każdego roku,
? niestosowanie ścieków i osadów ściekowych, do nawożenia roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi,
? maksymalne nawożenie gruntów ornych azotem do 150 kg N/ha/rok, a trwałych użytków zielonych do 120 kg N/ha/rok,
? Nie stosuje się głębokiej orki w celu zachowania aktywności biologicznej gleby i zmniejsza prawdopodobieństwo erozji
? maksymalna obsada zwierząt (bydło, owce, kozy, konie) do 1,5 DJP/ha głównej powierzchni paszowej (użytki zielone i grunty orne z uprawą roślin pastewnych na paszę w plonie głównym),
? zachowanie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwałych użytków zielonych i wszystkich elementów krajobrazu tworzących ostoje dzikiej przyrody (naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, bagna, kępy drzew i krzewów, miedze, torfowiska, źródliska itp.).
Za - Korzyści z rolnictwa zrównoważonego
- Nie używa się nawozów sztucznych
- żywność produkowana jest zdrowa
- wyższa cena zbytu za produkty z rolnictwa zrównoważonego,
- produkty rolnicze nie są zmieniane genetycznie dla poprawienia wydajności,- brak modyfikacji
- wykorzystanie do maximum każdej powierzchni rolnej pod uprawy,
- dokładność w produkcji rolnej,
- wykorzystywanie odnawialnych zasobów naturalnych w taki sposób żeby nie została zakłócona ich zdolność do samoodnawiania
- redukcja emisji szkodliwych substancji do gleby, wody i powietrza
- humanitarne hodowle,
- Jakość produkcji jest większa niż w rolnictwie intensywnym, plony są jedynie o 10% mniejsze
- brak wysokich spłat zaciągniętych kredytów wraz z odsetkami,


Przeciw rolnictwu zrównoważonemu
- niewiele ale jednak niższe plony a tym samym niższy zysk z produkcji rolnej,
- trudno osiągalny kredyt ( mały areał gospodarczy )
- małe inwestycje w kapitał trwały ( zakup maszyn i urządzeń, budynki, oczyszczalnie ścieków),
- duże zaangażowanie potencjału ludzkiego w produkcję,
- konieczna bardzo dokładna terminowość prowadzenia prac rolnych.
- mała mechanizacja i komputeryzacja produkcji rolnej,