Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa płuca prawe i lewe. Prawe zbudowane z 3 płatów, lewe mniejsze zbudowane z 2 płatów.
UKŁAD ODDECHOWY
Jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela
Układ oddechowy bierze udział w transporcie tlenu do organizmu.
POJEMNOŚĆ ODDECHOWA PŁUC - ilość powietrza wciagnietego do płuc podczas normalnego wydechu. Wynosi ona 350 - 500mln.
POJEMNOŚĆ ŻYCIOWA PŁUC - To ilość wydychanego po maksymalnym wypełnieniu płuc powietrza. Wynosi ok.4000 mln
Mechanizm wentylacji płuc polega na rytmicznym wdychaniu i wydychaniu powietrza z płuc. Podczas wdechu mięśnie między żebrowe kurczą się, a podczas wydechu rozkurczają.
Wdech (czynny) wydech (bierny)
Hemoglobina - białko złożone zbudowane z części bialkowej - globiny oraz zawierającego żelazo czerwonego barwnika - hemu
OKSYHEMOGLOBINA - to hemoglobina nietrwale połączona z tlenem.
KARBOMINOHEMOGLOBINA - Połączenie hemoglobiny z dwutlenkiem węgla.
KABROKSYHEMOGLOBINA - połączenie hemoglobiny z tlenkiem węgla
SMOG FOTOCHEMICZNY - powstaje w upalne dni, gdy jest duża emisja spalin, brak ruchu powietrza. Jest spowodowany wzrostem stężenie tlenku azotu, węglowodorów i innych zwiazków.
MITOCHONDRIA - to organelle komórkowe, któe śą zazwyczaj kuliste lub wydłzone ich wielkość waha się od2 do8 jednostek.
Jest otoczona podwójna błona( białkowo - lipidową). Zewnętrzna strona jest gładka wewnętrzna jest pofałdowana i tworzy liczne wypuklenia tzw. Grzebienie mitochondreioalne. Jej wnetrze wypełnia macierz(matrix) w którym znajduja się liczne enzymyniezbędne do utleniania substancji pokarmowych.
ODDYCHANIE KOMÓRKOWE - polega na utlenianiu biologicznym czyli odłaczeniu atomów wodoru od substratu organicznego.
Wyróżniamy 3 etapy oddych.kom.
GLIKOLIZA - odbywa się w cytoplaźmie bez tlenu. Polega ona na rozpadzie glukozy na dwie cząsteczki trójwęglowego kwasu pirogronowego. Proces ten jest ciągiem złażonych reakcji katalizowanych przez enzymy.
- CYKL KREBSA - szereg reakcji w których acetylo - coenzym A jest przekształcanydo dwutlenku węgla i atomów wodoru oraz powstaja zredukowane nukleotydy NADH2
i FADH2.
ŁAŃCUCH ODDECHOWY - łańcuch przenośników elektronów( związków ulegających utlenieniu i redukcji)znajdujacy się w wewnętrznej błonie mitochondrium( grzebienie mitochondrialne)
CHOROBY U.ODDECH.
- gruźlica płuc, zapalenie ostrzeli, zapalenie płuc, astma, rak płuca, zawodowa choroba płuca
OZON - trójatomowy tlen
AMNINOKWASY EGZOGENNE - to takie których organizm człowieka nie jest w stanie zsyntezować. Muszą być pobierane z pożywieniem
AMINOKWASY ENDOGENNE - które mogą być wytwarzane przez organizm człowieka
ENZYMY - biołkowe katalizatory przemian chemicznych.
HIPOWITANINOZA - niewystarczająca ilość witamin w organiźnie.
AWITAMINOZA - całkowity niedobór witamin w organiźmie
HIPERWITAMINOZA - nadmiar witamin w organiźmie człowieka
SKŁADNIKI BUDULCOWE -
Białkapełnią w organiżmie bardzo ważna rolę, wykorzystywane do budowy ko0mórek i tkanek oraz odbudowy złóżytych. Wchodzą w skład enzymów i przeciwciał.ich podstawowym elementem sa aminokwasy wyrózniamy białka proste(proteiny) złożone(proteidy)
Kurczliwe.
SKŁ.ENERGETYCZNE
Węglowodany - zbudowane z węgla wodoru i tlenu występuje w postaci cukrów prostych i cukrów złożonych
Tłuszcze - lipidy) zbudowane z glocerolu i łańcuchów wyższych kwasów tłuszczowych.
SKŁ>REGULUJĄCE
Witaminy pełnia funkcję wypełniającĄ I wzbogacającą organizm.
Sole mineralne - są materiałem budulcowym oraz regulują czynności życiowe organizmu.
UKŁAD POKARMOWY
Zespół narzadów których zadaniem jest przyjmowanie pokarmów, rozdrobnianie ich i przeróbka chemiczna wchłanianie substancji.
Układ ten rozpoczyna się w jamie ustnej gdzie pokarm jest rozdrabniany, następnie przechodzi przez gardło których zadaniem jest przyjmowanie pokarmów, rozdrobnianie ich i przeróbka chemiczna wchłanianie substancji.
Układ ten rozpoczyna się w jamie ustnej gdzie pokarm jest rozdrabniany, następnie przechodzi przez gardło, przez które pokarm trafia do przełyku forme ochrony w przełyku pełni nagłośnia. Pokarm z przełyku dostaję się do żołądka następnie już w szczątkach zmierza w kierunku jelita ciekiego i grubego. U
ŻOŁĄDEK - to zbiornik pokarmowy pełniący funkcje trawienną. Max. Pojemnośc wynosi 2,5litra.ponuje w nim środowisko kwaśne.
KOSMKI JELITOWE - palczaste wyrostli występujace na wew. Pow. Jelita cienkiego zwiększają jego pow. Chlonna.
TRAWIENIE - to ogół procesów chemicznych którym pokarm podlega w przewodzie pokarmowym, mające na celurozłożenie składników pożywienia.
Trawienie rozpoczyna się już w jamie ustnej gdzie na pokarm zaczyna działać pierwszy enzym znajdujacy się w ślinie - amylaza ślinowa(rozkłada skrobie na cukry proste)kolejnym enzymem działającym na pokarm jest Pepsyna majaca swoje miejsce w żołądku(rozkłada bialko na peptydy)
Amylaza trzustkowa działa w dwunastnicy tak jak pozostałe enzymy rozkłada cukry na prostrze
Lipaza - rozkłada tłuszcze
Trypsyna - rozkład peptydów na aminokwasy.
WĄTROBA to największy gruczoł w jamie brzusznej składa się z trzech płatów masa1,5kg
FUNKCJE:
_wydzielnicza - produkcja żółci ułatwiajacej trawienie
- metaboliczna - produkcja niektórych białej osocza
- detokstykacyjna - niszczenie tujących substancji
- magazynująca - magan. Pokarmu w postaci glikogenu
ZRAZIK - najmniejszy element strukturalny wątroby
1 kaloria - to ilość ciepła niezbędnego do ogrzania 1grama wody o 1stop.cel.
BILANS ENERGETYCZNY organizmu - to p[orównanie ilości energii dostarczonej w pożywieniu z zapotrzebowania energetycznym ustroju.
NOMOGRAM - to wykres za którego pomoca można bez obliczen odszukać poszukiwaną wartość prawidłowej masy do wzrostu.
PPM - obejmuje ewszystkie podstwowe funkcje zyciowe organizmu
TERMOGENEZA - wytwarzanie ciepła w celu utrzymania stałej temp. Ciała.
BŁONNIK - węglowodan przyswajany przez człowieka
PIRAMIDA POKARMOWA - podział produktów pokarmowych na grupy, ułatwiajace planowanie dzinnego jadłospisu