Gospodarcze wykorzystanie wód.

Woda jest jednym ze składników środowiska geograficznego, który w dużym stopniu wpływa na klimat, glebę, roślinność, zwierzęta oraz rzeźbę terenu. Jest niezbędna we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, m. in. w gospodarstwie domowym, rolnictwie, przemyśle, komunikacji, rekreacji, ale jest również groźnym żywiołem.
Wodę wykorzystuje się na dwa sposoby :
czerpanie ze zbiorników naturalnych,
transport wodny, rekreacja, elektrownie wodne.

Wody podziemne.

Znaczna część wody opadowej wsiąka w podłoże zatrzymując się na warstwie nieprzepuszczalnej, wypełnia pory i szczeliny w skałach tworząc strefę nasyconą (saturację), której górną granicą jest zwierciadło wody podziemnej. Powyżej zwierciadła wody podziemnej występuje strefa nawietrzona (aeracja), której część porów i szczelin wypełnia powietrze i wilgoć gruntowa.

Jeżeli przesiąkanie gruntu jest utrudnione lub niemożliwe, woda wypełnia pory i szczeliny w płytkiej warstwie tworząc wodę zaskórną.
Woda zaskórna jest mało przydatna dla gospodarki ponieważ jest często zanieczyszczona z powierzchni gruntu, występują procesy gnilne, a przez to jest siedliskiem bakterii chorobotwórczych.
Zimą woda zaskórna zamarza i wyrządza wielkie szkody m. in. rozsadza fundamenty, niszczy drogi.

Wody gruntowe tworzą się wówczas gdy warstwa wodonośna znajduje się na większych głębokościach. Wody te wykorzystywane są dla celów pitnych, uzyskiwane za pomocą studni i źródeł.
Wody artezyjskie powstają przy nieckowatej budowie terenu wówczas gdy skały nieprzepuszczalne przykrywają warstwę wodonośną, z której woda wypływa samoczynnie na powierzchnię , tworząc studnie artezyjskie.
Wody artezyjskie mają duże znaczenie gospodarcze w zaopatrywaniu osiedli w wodę oraz nawadnianiu gruntów uprawnych.
Wody gruntowe z reguły nie są wodami chemicznie czystymi. Zawierają rozpuszczone składniki mineralne tworząc wodę mineralną, którą ze względu na skład chemiczny dzieli się na :

solanki , zawierające sól kamienną i sole magnezu,
szczawy , zawierające wolny dwutlenek węgla,
wody siarkowe, zawierające siarkowodór, siarczki lub siarczany,
wody radoczynne , zawierające niewielkie ilości pierwiastków promieniotwórczych.
Wody mineralne mają bardzo duże znaczenie w lecznictwie uzdrowiskowym. Wody głębinowe o podwyższonej temperaturze zwane cieplicami lub termami wykorzystuje się w lecznictwie, ogrodnictwie, gospodarce komunalnej, a także w przemyśle .

Jeziora i zbiorniki retencyjne.

Jeziora są to śródlądowe naturalne zbiorniki wodne, których woda nie podlega swobodnej wymianie z wodami wszechoceanu, odgrywają one bardzo dużą rolę w przyrodzie i życiu gospodarczym. Są ważnymi zbiornikami retencyjnymi oddziaływującymi na lokalny klimat, stanowią środowisko życia roślin i zwierząt, dostarczają wody dla celów komunalnych i przemysłowych oraz mają duże walory rekreacyjne.

Przyrodnicze i gospodarcze walory jezior spowodowały, że zaczęto budować zapory w celu czasowego zatrzymania wód rzecznych, tworząc w ten sposób sztuczne zbiorniki wodne - zwane również jeziorami zaporowymi. Budowane są one dla nawadniania gruntów, zaopatrywania w wodę pitną, ale głównie w celach energetycznych.

Sztuczne zbiorniki wodne zwane również jeziorami retencyjnymi stanowią jeden z istotnych elementów zabezpieczenia przeciwpowodziowego. W przypadku zwiększonych opadów, potrafią one zatrzymać w sobie nadmiar wody, zabezpieczając niżej położone tereny przed zalaniem.
Zbiorniki retencyjne są też wykorzystywane do celów rekreacyjnych, a woda spiętrzona w zaporze zwykle zostaje zaprzęgnięta do produkcji prądu w elektrowniach wodnych.


W ciągu ostatnich 30 lat zużycie wody niepomiernie wzrosło. Przyczyn tego wzrostu jest wiele np. : wzrastająca liczba pralek, zmywarek, myjnie samochodowe, popularyzacja urządzeń nawadniających przydomowe ogródki i upowszechnienie spłukiwanych wodą toalet.
Duży wzrost zużycia wody związany jest nierozłącznie z rozwojem przemysłu, upowszechnieniem systemów irygacyjnych i coraz wyższym standardem życia.