Sukcesy II Rzeczpospolitej

Był to czas bardzo trudny, ponieważ przez ponad wiek trzy części państwa polskiego rozwijały się całkowicie odmiennie i w ramach zupełnie różnych organizmów gospodarczych, administracyjnych i politycznych, więc ogromnym sukcesem nazwać można wynik wszelkich procesów związanych ze scaleniem i rozwojem tychże ziem w ramach już jednego organizmu jakim była II Rzeczpospolita.

Państwo nie miało jednolitego systemu administracyjnego i prawnego. W Królestwie Polskim obowiązywał kodeks cywilny Napoleona, na pozostałych ziemiach zaboru rosyjskiego - kodeks rosyjski. W pozostałych zaborach system był zgodny z ustawodawstwem austriackim i pruskim. Sądownictwo także się różniło. Inny był system administracji, inne role samorządów, inne ordynacje wyborcze. Różniły się kompetencje urzędników państwowych. II Rzeczpospolita również sprawdziła się w tworzeniu nowego systemu, a do połowy lat trzydziestych uregulowana została większość dziedzin życia. Reforma administracyjna rozwijała w Polsce samorządność - zjawisko pozytywne.

Sukcesem był rozwój demokracji w Polsce. Stworzono konstytucję gwarantującą każdemu obywatelowi pełnię praw. Konstytucja z 17 marca 1921 r. określała zasady podziału administracyjnego, mówiła o obowiązkach i prawach obywateli, gwarantowała prawa mniejszości narodowych. Władzę ustawodawczą sprawował parlament, władza wykonawcza spoczywała w rękach rządu. Konstytucja marcowa wprowadziła przewagę władzy ustawodawczej nad wykonawczą. Główną zaletą Konstytucji marcowej był jej demokratyczny charakter, wadą – ograniczenie uprawnień władzy wykonawczej. Późniejsza Konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku była wyrazem konieczności umacniania władzy i uniezależniania jej od zmiennych układów politycznych.

II Rzeczpospolita osiągnęła bardzo wiele w zakresie spraw gospodarczych. Po pierwsze odbudowano kraj po zniszczeniach spowodowanych I wojną światową i walkami przy tworzeniu kraju. Wyeksploatowane były 2 województwa, co spowodowała bliskość frontu, a 13 z 16 województw doznało ogromnych strat i zniszczeń. Wycięto 2,5 mln ha lasów, zniszczono 1,8 mln budynków, 2399 mostów, 574 dworców kolejowych, 4,29 mln sztuk bydła, koni i owiec, a także 1,949 mln wozów i maszyn rolniczych. Zdewastowano kolejnictwo na ziemiach polskich. Odrodzenie Polski możliwe było tylko w przypadku odbudowy gospodarki. Dźwignięcie się z tak ogromnych zniszczeń jest więc niebywałym sukcesem II Rzeczypospolitej.

Do osiągnięć II Rzeczypospolitej należy budowa portu w Gdyni. Budowa ta była jedyną możliwą drogą pełnego wykorzystania posiadanego odcinka wybrzeża ze względu na brak kontroli nad Gdańskiem. Dziś Gdynia jest jednym z trzech najważniejszych portów III Rzeczypospolitej (obok Gdańska i Szczecina). Utworzenie magistrali węglowej Katowice-Gdynia pozwoliło na uzyskanie z produkcji węgla maksymalne dochody. A jeżeli mowa o węglu, należy powiedzieć również o wyjściu państwa polskiego obronną ręką z wojny gospodarczej z Niemcami, co przyczyniło się do większej niezależności polskiej gospodarki i jej dalszej rozbudowy. Pochwalić należy, zaczętą w latach 1936-39 realizację planów tworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego. Zbudowany od podstaw miał szansę zapewnić bezpieczny byt państwa polskiego. W ramach realizacji pierwszych dwóch planów powstała największa inwestycja gospodarcza II Rzeczypospolitej- Centralny Okręg Przemysłowy (COP) w widłach rzek Wisły i Sam. Na terenie COP powstało ponad 100 zakładów przemysłowych m.in. Elektrownia w Rożnowie, Kombinat Metalurgiczny w Stalowej Woli, Kombinat Chemiczny w Dębicy, Zakłady Przemysłu Zbrojeniowego w Radomiu, Skarżysku i Starachowicach, Zakłady Lotnicze w Mielcu, Fabryka Samochodów Ciężarowych w Lublinie. Inną ważną inwestycję tego okresu była budowa Magistrali Węglowej Śląsk i Gdynia. W latach 1935-1939 produkcja przemysłowa w Polsce wzrosła o 25%.

Zdecydowanie pozytywnie należy ocenić posunięcia władz Polski w zakresie szkolnictwa w kraju. Rozumiana była ważność posiadania społeczeństwa wykształconego, świadomego swego pochodzenia i historii. Systemy szkół były inny w każdym z trzech zaborów, lecz zadanie postawiono przed nimi takie same - wynarodowienie ludności pochodzenia polskiego. Nie istniało zasadniczo nic takiego jak polska szkoła. Władze stanęły przed trudnym zadaniem zbudowania kadr i utworzenia nowego systemu, który zapewniałby właściwą edukację polskiej młodzieży.

Również sztuka, literatura, teatr i muzyka rozwijały się wspaniale. W poezji pojawiają się skamandryci (J. Tuwim, J. Lechoń, K. Wierzyński, A. Słonimski, J. Iwaszkiewicz), awangarda krakowska (J. Przyboś), futuryści, grupa "Żagary"; tworzy W. Broniewski, L. Staff, B. Leśmian. Wszyscy oni zostawili po sobie dzieła niezwykle ważne dla naszej kultury. Pisze Witkacy, B. Schultz, Z. Nałkowska, J. Parandowski. Działa teatr, a jego głównymi ośrodkami są Warszawa, Wilno i Lwów. Muzyka tego czasu prezentowała najwyższy światowy poziom. Z jej przedstawicieli wymienić należy choćby takich kompozytorów i wykonawców jak Karol Szymanowski i Feliks Nowowiejski oraz śpiewaków: Jana Kiepurę i Adę Sari.