Cywilizacja Mykeńska i Minojska

Tradycja antyczna

Europejczykami jesteśmy dlatego, że dziedziczymy kulturę wschodu i zachodu

Cywilizacja minojska Grecja
Cywilizacja mykeńska Argonit

Tradycja rzymska

V – IV przed Chrystusem używano łaciny
Funkcjonował wyraz cdo – uprawiam role: sianie, oranie, funkcjonowanie ok. I w p.n.e.

Przejęli oni tradycje greckie i je rozwinęli

Marek Tuliusz Cycerois (Cyceron) – najwybitniejszy mówca, retoryk rzymski, filozof, pierwszy raz użył słowo cdo – nadał mu znaczenie przenośne kultura

„Rozmowy tukulońskie” – to traktat filozoficzny oparty na dialogu

Tusculore – miejscowość pod Rzymem, gdzie mieszkał Cyceron oznacza słowo kultury greckiej

Paidea – uformowanie, wychowanie człowieka duchownego

Cyceron wziął wyraz Cultura i dodał animi i powstała cultura animi (z gr. Odwaga)
Cultura animi – uprawa ducha, kształtowanie duszy człowieka

Ideał Paidei – bryła halohagathia składa się z II części:
I (odnosi się do) kalos – piękno
II agathos – człowiek dobry w pewnych duchownych akcentach, dobry w znaczeniu moralnym
Połączenie to piękno moralne, duchowe

Cultura animi – kultura ducha też powinna dążyć do piękna duchowego. Człowiek pracując na swoim ciałem fizycznie i duchowo pracuje nad doskonałością swojej figury – tworząc swój posąg

To co my dziś określamy kulturą, Grecy nazywali – musiha- poezja teatr, muzyka instrumentalna. Cyceronowi nie udało się przełożyć greckiego cdo culture animi na łacinę
Sposób tworzenia duchowych wartości
Halohagathia – indywidualne dbanie o swoje piękno i wnętrze tak pojmowali to pojęcie Grecy i Rzymianie.

W I liście do Koryntian używa św. Paweł określenia Dei agricultura – uprawna rola Boża – jest nią człowiek, który doskonali się w kontekście zbawienia

Sacrum boskie + profanum= tworzy kulturę europejską. Papież sięga do tradycji antycznej łącząc ją z ewangelią

Cywilizacja
II nurty II tradycje

Tradycja anglosaska w tej chwili polskiej są one te same
Tradycja niemiecka, dawniejsza kultura polska była dość różna, zróżnicowana

CIVIS – obywatel
CIVIS ROMANUS – obywatel rzymski

VII w p.n.e. kiedy to na terytorium opackim zaczęły się formować państwa – miasta „polis”
– sposób organizowania się społeczeństwa
podstawę organizacji polisowej były postawa obywatelska, jako odwaga, ochrona praw i obowiązków.
*Jedynym ograniczeniem mojej wolności była wolność drugiego człowieka, która nie mogła mu tej wolności ograniczać
Nie ma prawdziwej wolności

Teoretyzm organizacji polisowej w V w p.n.e. był Platon. Akademia to nazwa imienia herosa Akademusa pół – boga – pół – człowieka

Grecy wychodzili z takiego założenia iż ktoś posiada więcej praw tym ma obowiązków
Dla nich sprawiedliwość społeczna polegała na tym, że bogacze mając pieniądze – mięli większą władzę

Hoplici – ciężkozbrojni piesi robotnicy, wyposażali się oni sami w zbroje, a biedniejsi mieli to wszystko ze skarbu państwa

Za hańbę cywilizacji europejskiej Grecy uważali ucieczkę z pola bitwy.

„nie tylko mój interes jest ważny, ważne jest dobro wspólne”
dziś jest to najbardziej zachwiane i może doprowadzić nas do wspólnej wiedzy (korupcja). Szwajcaria swoje dobro gospodarcze zawdzięcza braku korupcji.

Jest to pojęcie określające ludność, prawa obywatelskie.
CIVITAS – tł. POLIS jednak jego istotą jest to, że CIVITAS tworzą obywatele
Miasto – PAŃSTWO
Tych prawdziwych obywateli jest bardzo mało.

RZYM – obywatelstwo rzymskie mieli tylko prawdziwi Rzymianie, podbite przez nich plemiona chciały również zdobyć obywatelstwo rzymskie (wojsko – służba 25 lat). Zakładanie kolonii rzymskich, które rozrastały się spowodowało, że mięli oni obywatelstwo rzymskie. Kwestia obywatelstwa zakończyła się w II w p.n.e. przez cesarza Korakola – nadał obywatelstwo wszystkim ludziom

Rzymianie stworzyli podwaliny prawa, które stosowane jest do czasów współczesnych. Prawo międzynarodowe, wywodzi się od Rzymu i jest dostosowane do tradycji cywilizacji islamskiej
Nie powinno rozdzielać się cywilizacji od kultury.

Kultura antyczna – adunonia ludzi i społeczeństwa, obejmuje cały świat , kultura i cywilizacja egipska, sumeryjska, indyjska, chińska

Kultura i cywilizacja antyczna – kultura śródziemnomorska obejmowała różne kultury i cywilizacje Egipt, Starożytny Izrael, Judea, Grecja, Rzym. To ta, która grupuje i łączy kulturę, która rozwijała się w basenie M. Śródziemnego.

Grecy i Rzymianie – odnoszą się do cywilizacji antycznej

Antyk – antiguus – Rzymianie używał tego słowa jako określenia rzeczy starej ale dostojnej.
Rozejście się Greków i Rzymian to klucz do wspólnej kultury europejskiej i jej urozmaicenia. Najpierw Grecy tworzą cywilizację na Krecie, w Grecji III w. Aleksandrii. Wielu podbija cały wschód i powiększa imperium po Indie.
753 w. p.n.e. – powstaje Rzym
Kartagina – miasto fenickie była konkurentem Rzymu, została pokonana; Grecy byli konkurencją, zostali pokonani, Egipt (Antoniusz – Kleopatra). Grecy pozostali na wschodzie, jednak przekazali Rzymianom swoją kulturę i powstała kultura grecko – rzymska, która objęła cały obszar śródziemno morza promieniując na resztę podbitych państw. Łacina nie była narzucana przez Rzymian innym państwom.

Kultura minojska – została nadana przez odkrywcę pałacu Knossos przez archeologa Artura Ewansa 1900 r.
Mit o Minosie i Minotaurze (Minotaur – symbol Krety)
KRETA leży w dogodnym miejscu. Około 3000 r.p.n.e. nastąpił rozwój Krety, rozwój cywilizacji I okresu kulturowego

3 okresy:
 I 3000 – 2100 – wczesno minojski
 II 2100 – 1600 r. p.n.e. – średnio minojski
 III 1600 – 1100 r. p.n.e. późno minojski

KULTURA PAŁACOWA
- pałac w Knossos
- pałac w Mali
- pałac w Phaistos
Cywilizacja pałacowa przyjmowała pokój, a odrzucała wojny.

Tallosokracja – panowanie na morzu I potęga europejska władająca morzem i tworząca flotę, brytanię

1600 r. p.n.e. – 1700 r. p.n.e. – zostały zburzone pałace przez przybyszów z innych kontynentów
przed 2500 – 2100 indoeuropejczycy - mieszkali w środkowej Azji, wypasły rdzennych Europejczyków

Lapończycy, Baskowie – ostatnie z grupy nieindoeuropejskiej, zepchnięte przez indoeuropejczyków - podobnie było w Grecji i na Krecie

1200 r p.n.e. – zgładzenie cyw. Minojskiej.
Pałac w Knossos odkryty przez Artura Ewansa w 1900 r z początku uważany była za labirynt ( 1700 r p.n.e. – zagłada pałaców po 1700 r. p.n.e. odbudowa)

TAUROMACHIE – zawody, przeskakiwanie przez byka; widowiska te miały charakter sakralny – kult byka (byk – symbol tożsamości kultury, symbolizuje płodność)

WARTOSCI kultury europejskiej
- kobieta miała duże znaczenie w kształtowaniu cywilizacji – mówi się że to kapłanka rządziła Kretą, nie Minos
- mężczyźni upodabniali się do kobiet; pierwsza ogolona cywilizacja( Rzymianie); Grecy nosili brody
- kult byka łączy się z kultem ziemi
- RYTOMB – święty byk
- Szacunek dla życia (freski odnalezione przez Ewansa nie przedstawiały walki
- SACRUM kreteńskie – wszystkie bóstwa były kobietami. Boginie te mogły dać początek boginiom greckim, niektóre są z nimi utożsamiane
- Tolosokracja – brak murów
- Po 1700 r. p.n.e. na freskach pojawiły się sceny przemocy, wojny, wynoszące na szczyt mężczyznę

„Życie nie jest żadną wartością” – wizja indoeuropejczyków przybyłych do Europy wypierając tamtejszą ludność

Rydwan + koło – wymysł indo.

ZEUS = SHIWA błyskający, rzucający błyskawicami

Podstawowym wymiarem życia Kreteńczyków było dobro – wszystko co służyło życiu. Pałace budowane dla wygody, życie beztroskie; kanały odprowadzające o doprowadzające wodę, budowanie na ludzką miarę, żadnych ograniczeń. Malarstwo przyjemne dla człowieka, nie wynoszono na wyżyny królów. Rycerzy, pokazywano piękno natury.

Kultura duchowa – kultura minojska była pierwszą, t. wprowadziła znaki pisemne.

I 1600 Dysk Phaistos – gliniany dysk pokryty pismem piktograficznym, pisany spiralnie – nie odczytano go do tej pory

II pismo liniowe
-pismo linearne A – sprzed 1000 r. p.n.e. nie odczytane
- pismo linearne B – zostało odczytane w 1953 r. tabliczki były rodzajem kwitów za dostarczenie zboża, oliwek. Przechowały się dzięki pożarom. Były tam imiona chłopów greckich Achilles, Hektor – to niewolnicy, a nie bohaterzy Homera

Kontakty handlowe – z całym światem, głównie z Egiptem (rzeźbione buczki sakramentalne – Bóg słońca RE; eksportowane do innych krajów m.in. na Kretę)
ATLANTYDA – wyspa ze słupami Heraklesa – cieśnina Gibraltarska. Platon głosił, że historię tą opowiedzieli mu kapłani egipscy. Mit ten wiąże się z Kretą.

Konstantinus Marririatros odkrył osiedla minojskie – uważał, że stamtąd przyszła zagłada Krety – wulkan 1600 r. p.n.e. fala idąca od wyspy Santorini zniszczyła część Krety, wtedy wybuchł wulkan tworząc słup dymu, t. pokrył pola. Kreta została dotknięta katastrofą ( wspólna cywilizacja przestaje istnieć, powstają wilcze stada, struktura zostaje osłabiona). Winą obarczono króla. Dlatego indoeuropejczycy nie mieli problemów w zdobyciu Krety, która rozbita została od wewnątrz. „Cywilizacje nie umierają nigdy”

Ewans – angielski archeolog, który chodząc po bazarach, znajdywał figurki, które zostały wykopane na polach przez rolników. Więc kupił te ziemie i zaczął odnajdywać przedmioty antyczne, odnalazł też pałać Knossos)

MYKEŃCZYCY

Twórcą cywilizacji jest greckie plemię Achajów. To druga kultura, która leży u podstaw cywilizacji europejskiej. Rozwijała się na płw. Peloponez, Grecja środkowa i południowa. Kraina AGROIDA – stolica Mykeny. Nazwa kultury pochodzi od nazwy stolicy. Położonej w płn. – wsch. Części płw. Peloponez. Było to najbardziej wpływowe państwo Achajskie. Charakter wybitnie wojowniczy – dominują zamki – zamek w Mykenach – odkryty w latach 70 XIX w. przez Schlimana – odkrył Mykeny , Troję Homerową (Azja). Cywilizację dzieli my na 3 okresy:
 2300 wczesny
 1700 – 1400 r. p.n.e. – średni
 1400 – 1100 – późnomykeński

Achajowie nie stworzyli jednego państwa, cechowało ich polityczne rozbicie na wiele drobnych królestw, często się zwalczających. Potrafili jednak tworzyć luźne federację – do obrony, wspólnych wypraw. Na czele koalicji stały Mykeny.. władcy rezydowali w fortyfikacjach – Mykeny

zamek otaczały wielkie mury – mury cyklopowe – Grecy wierzyli, że zbudowali je Cyklopi – mur zbudowany z głazów. Wejście do cytadeli – Brama Lwic 1400 r. p.n.e. wspiera się na kamiennych kinolach (12 m). nad bram wizerunek lwic – oznaczały ochronę cytadeli przez bogów. Płaskorzeźba jest jedynym zachowanym do dziś zabytkiem z epoki brązu. Wg. Legend tą bramą wszedł Agamemnon powracający z wojny trojańskiej

CAŁA PRACA Z RYSUNKAMI W ZAŁĄCZNIKU MS WORD