Powstanie USA - notatka z historii.

POWSTANIE USA
1607 – osada Jamestown
1620 - purytanie angielscy (Pilgrim Fathers) przybyli do wybrzeży amerykańskich na statku Mayflower (1sza kolonia Massachusetts)
Wojna 7-letnia w koloniach (1756-1763) – pokój paryski (1763) podbój Kanady oraz posiadłości w Indiach przez Wielką Brytanię (przewaga kolonistów ang nad francuskimi w Ameryce), Florydy, Minorki
Pontiac – wódz plemienia indiańskiego Ottawów (najw. Plęmię północnoamerykańskie XVIII w prowadził wojnę z Anglią – klęska)
1764 – opłaty celne (Stamp Act) – miały na celu wydobycie z kolonii fundusze przeznaczonych na utrzymanie pułków pilnujących spokoju na indiańskim pograniczu (obejmowały transakcje, akty prawne, druki) bunty (stowarzyszenie Sons of Liberty (Synowie Wolności) – rzemieślnicy i robotnicy napadali na biura poborców opłat celnych)
1765 – kongres przedstawicieli 9 kolonii w Nowym Jorku (Stamp Act Congress) – hasło „No taxation without represention” (Amerykanie nie mając przedstawicieli w parlamenci brytyjskim nie mogą być przez ten parlament zobowiązani do płacenia podatków)
1767 – „prawa Townshenda” (kanclerz skarbu) – nałożenie ceł na szkło, ołów, herbatę, papier i inne artykuły importowane przez kolonie protest: 1770 tzw. Masakra bostońska
1773 – Tea Act – ustawa o herbacie (Kompania Wschodnioindyjska przeżywająca kłopoty finansowe miała na składzie wielkie ilości herbaty - uzyskała uprawnienia do sprzedawania herbaty poprzez swych agentów w koloniach bez pośrednictwa brytyjskich i amerykańskich kupców)– mogło to zniszczyć samodzielność gosp kolonii; bostończycy przebrani za Indian 1773 wtargnęło na okręty i zatopili ładunek herbaty (Boston Tea Party)

I FAZA WOJNY
WOJNA ANGIELSKO AMERYKANSKA – 1775 – 1778 (Anglia król Jerzy III)

1745– strzały pod Lexington, Kongres Kontynentalny w Filadelfii (Pensylwania) powierza Jerzemu Waszyngtonowi naczelne dowódctwo
1776 – hasło pełnej niepodległości Stanów Zjednoczonych zostało po raz pierwszy wypowiedziane publicznie przez angielskiego radykała (nie amerykańskiego) Thomasa Paina, który rozpowszechnił broszurę Common Sense (obwieścił prawo naturalne ludu do zjednoczenia, niepodległości) [por. purytański sposób utożsamiania się z biblijnym Izraelem, republikanizm z czasów Cromwella, filozofia polityczna Locka – teoria naturalnych praw obywatelskich]
4 VII 1776 – Deklaracja Niepodległości /Komitet z Thomasem Jeffersonem na czele, który przygotował projekt/
- wszyscy ludzie są równi, mają nienaruszalne prawa od Boga, wolność, swobodę szczęścia (egalitaryzm)
1776 – dowodzi generał Howe (Anglia)
1777 – zwycięstwo Ameryki pod Saratogą (Ameryka: Gen. Gates, Kanada: Gen. Burgoyne)
Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski – Polacy walczący za Amerykę

II FAZA WOJNY
WOJNA POWSZECHNA – 1778 – 1782
1778 przymierze francusko – amerykańskie podpisane w Paryżu – do Francji przybywa wysłannik Kongresu Benjamin Franklin
1781 – bitwa pod Yorktown – klęska Anglików (plan i wykonanie to zasługa Francji)

1783 – traktat wersalski
- Wielka Brytania uznaje niepodległość USA, granica północna wzdłuż Wielkich Jezior
- Francja otrzymała Senegal i Goreę w Afryce
- Hiszpania otrzymała Minorkę i Florydę
1786 – francusko – angielski traktat handlowy (klauzula państwa „uprzywilejowanego” dla obu państw)

1787 – Konstytucja Stanów Zjednoczonych („Ojcowie konstytucji” – Waszyngton, Madison, Hamilton)
· władza ustawodawcza: dwuizbowy Kongres (Senat – po 2 senatorów z każdego stanu wybieranych na 6 lat, Izba Reprezentantów – wybory co 2 lata)
· władza wykonawcza – prezydent wybierany na 4 lata w wyborach 2stopniowych, odpowiedzialny przed Kongresem , ale jego władza była iście monarsza (system prezydencki)
1789 – wybory prezydenckie wygrywa Waszyngton
1791 – poprawki

Waszyngton (nienajlepsze stosunki z Senatem, odseparował rząd od parlamentu) kontra Hamilton (minister skarbu, chciał odgrywać rolę brytyjskiego premiera u boku dekoracyjnego prezydenta) – ministrowie nie stali się parlamentarnymi leaderami (jak w Anglii). Jefferson był za rządami Kongresu, Hamilton za prerogatywami gabinetu. Obaj antagoniści wystąpili z rządu i stanęli na czele partii politycznych: federalistów (republikanów - północ) i antyfederalistów (demokratów - południe).