profil

Główne partie polityczne na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku

Ostatnia aktualizacja: 2021-12-30
poleca 85% 2608 głosów

Józef Piłsudski


Nurt życia politycznego

Nazwa ugrupowania

Data powstania

Przywódcy

Hasła programowe i cele

konserwatywny

Konserwatyści krakowscy

1869r.

Michał Bobrzyński

-Walka o polskie interesy narodowe w ramach istniejących układów politycznych.

- Przeciwstawienie się działalności konspiracyjnej i próbom powstańczym.

-Poszanowanie dla tradycji i religii.

-Zachowanie pozycji społecznej ziemiaństwa, arystokracji i duchowieństwa

-Niechętny stosunek do demokratyzacji życia publicznego

socjalistyczno-

rewolucyjny

„Wielki Proletariat”







Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL)

1882r. (przestała działać w 1886r.)




1893r.

Ludwik Waryński







Róża Luksemburg, Feliks Dzierżyński

-Przygotowanie i przeprowadzenie rewolucji proletariackiej.

-Budowa socjalistycznego społeczeństwa (zniesienie prywatnej własności środków produkcji)

-Ścisła współpraca ruchów rewolucyjnych różnych państw i narodów (internacjonalizm).

-Odrzucenie programu niepodległościowego (zwycięstwo światowej rewolucji rozwiąże wszelkie problemy narodowościowe).

socjalistyczno-

niepodległościowy

Polska Partia Socjalistyczna (PPS)







Polska Partia Socjalno – Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego (PPSD)

1892













1893

Bolesław Limanowski, Józef Piłsudski




Ignacy Daszyński

-Połączenie walki o niepodległość z realizacją socjalistycznego programu społecznego

-Budowa demokratycznego państwa polskiego i stopniowe wprowadzenie reform socjalistycznych, takich jak: nacjonalizacja (przejście na włość państwa) przemysłu i bogactw naturalnych; zrównanie praw politycznych wszystkich obywateli, w tym kobiet; objęcie bezpłatnym nauczaniem, opieką zdrowotną i społeczną wszystkich obywateli.

nacjonalistyczny

Narodowa Demokracja (endecja)

1893

Roman Dmowski

-Walka o wewnętrzną spoistość narodu oraz przeciwstawienie się obcym wpływom i wynarodowieniu.

-W sprzyjających okolicznościach odbudowa niepodległej Polski.

-Solidarne współdziałanie wszystkich warstw społecznych w interesie narodu.

-Kształtowanie świadomości narodowej warstw ludowych (robotników i chłopów)

chrześcijańsko-

demokratyczny

Chrześcijańska Demokracja (chadecja)

Pierwsze lata XX w.

Wojciech Korfanty

-Uznanie nauki Kościoła za podstawę organizacji współżycia społecznego.

-Solidarne współdziałanie wszystkich warstw społecznych w interesie narodu.

-Kształtowanie świadomości narodowej warstw ludowych (robotników i chłopów)

ludowy

Stronnictwo Ludowe – Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) „Piast”

1895

Wincenty Witos

-Odbudowa niepodległego państwa polskiego, w którym zostaną rozwiązane podstawowe problemy wsi.

-Równouprawnienie chłopów w życiu politycznym – wprowadzenie demokratycznej ordynacji wyborczej.

-Zwiększenie możliwości awansu społecznego mieszkańców wsi.

-Ułatwienie przejmowania przez chłopów ziemi z majątków wielkiej własności (tzw. reforma rolna).

Załączniki:
Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Komentarze (1) Brak komentarzy

bardzo fajnie ;)

Treść zweryfikowana i sprawdzona

Czas czytania: 3 minuty