Charakterystyka Romualda Traugutta na podstawie utworu Elizy Orzeszkowej pt ."Gloria victis".

Historia Polski znaczyła się różnymi zrywami patriotycznymi w walce o wolność. Jednym z nich było powstanie styczniowe podczas którego, jak i wielu innych, poległo wielu ludzi. Walczyli o wolność, o odzyskanie niepodległości- jeśli nie dla siebie to dla swoich dzieci, wnuków. Wszyscy, którzy zginęli są bezsprzecznie bohaterami, a na największe uznanie zasługują ich dowódcy, którzy nigdy nie zdecydowali się na rezygnację z walki w powstaniu. Walczyli do ostatnich sił! Jednym z nich był Romuald Traugutt...

Człowiek ten żył w latach 1826-1864. Był generałem, ostatnim dyktatorem Powstania Styczniowego. Funkcję tę objął mając 38 lat. 17 października przejął władzę z rąk Rządu Narodowego. Nowego rządu nie powołał, aczkolwiek wiedzieli o tym tylko nieliczni, ponieważ odezwy, rozporządzenia i korespondencję pieczętował pieczęcią Rządu Narodowego.

Był osamotniony w swoich poglądach i atakowany z wielu stron, zarówno przez „czerwonych” (demokratyczny obóz polityczny, przygotowujący powstanie),ja k i „białych” (obóz polityczny liberalnego ziemiaństwa, burżuazji i inteligencji – przeciwny walkom zbrojnym). Żył pod ciągłą presją. Miał świadomość, iż jest ostatnią nadzieją Polaków. Robił wszystko, aby nie zawieść ich zaufania. Jednak w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 roku został aresztowany. Wydał go w śledztwie jeden ze współpracowników. Skazano go na karę śmierci. Egzekucja odbyła się 5 sierpnia 1864 roku na stokach Cytadeli. Wraz z nim umarło powstanie!

Mimo tragicznego, a zarazem żałosnego wręcz końca, Traugutt był osobą charakterystyczną i ogólnie znaną. Jego historia i postawa życiowa posłużyły E. Orzeszkowej za pretekst do napisania „Glorii victis”.

Z treści utworu można domyśleć się, iż autorka darzy wielką sympatią Romualda Traugutta. Z pewnych informacji wynika też, że obojga łączyła głęboka przyjaźń. Generał był darzony ogromnym szacunkiem ze strony Orzeszkowej.

Opisywała go porównując do ludzi świętych:
"Wodzem ich był człowiek świętego imienia, które brzmiało Romuald Traugutt”.

Z utworu można też dowiedzieć się o innych cechach dowódcy. Były to m. in. : odwaga, mądrość, zdolność. Traugutt był postrzegany jako ideał wodza, jako bardzo utalentowany człowiek. Kochał swoich żołnierzy: „kochał każdego żołnierza jak swojego brata”. Miał poczucie wielkiej odpowiedzialności i własnej misji. Dziękował Marianowi Tarłowskiemu za uratowanie siebie nie jako Romualda Traugutta, ale jako wodza.

Autorka za wszelką cenę chce podkreślić jego poświęcenie dla ojczyzny: „...wziąwszy na ramiona krzyż narodu swego poszedł za idącym ziemią tą słupem ognistym i w nim zgorzał...”. Słowa te świadczą, że Orzeszkowa porównuje Traugutta do Zbawiciela kreując go przy tym na bohatera podobnego do Konrada z III części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Autorka kilka razy wyraźnie zaznacza, iż generał nigdy się nie poddaje i zawsze walczy do samego końca.

Orzeszkowa porównuje również Traugutta do Leonidasa – króla Sparty, który poległ podczas obrony Termopili. Dość dosadnie, ale także dramatycznie brzmią słowa „...Czy Leonidas wiedział, że gdy wąwóz termopilski trupami hufca swego zasypie, stopa niewoli ziemi greckiej nie dosięże! Jeżeli wiedział, błogo mu było uściełać tę krwawą zaporę i jako pieczęć składać na niej siebie...” Dramatycznie, bo nasz polski Leonidas nie miał takiej pewności. „..Ten nie wiedział.

W orężnych sprawach ludzkich biegłym był, biegłość ta w dalekowidztwo wzrok mu zaostrzała, spostrzegał wyłaniającą się zza dnia ofiar i boju potworną czarną noc. Jednak szedł i prowadził, bo taką była moc słupa ognistego, który wówczas nad ziemię wzbił się, taką tęsknotą za obiecaną krainą wolności i takim był krzyż narodu jego, ciężki, nieznośny...” Smutne jest to, że działania wodza powstania opierały się jedynie na nadziei. Ta właśnie niepewność była dla Traugutta krzyżem – „ciężkim, nieznośnym”. Jednocześnie jednak było to wyrazem ogromnego patriotyzmu...

Moim zdaniem postać jaką był generał Romuald Traugutt z całą pewnością zasługuje na miano bohatera. Pomimo tego, iż Eliza Orzeszkowa, poprzez osobistą sympatię, zbyt pozytywnie przedstawiła tę osobę, nie wspominając w swoim utworze o jego wadach, a takie przecież każdy człowiek posiada. Nie mniej jednak uważam, że młodzi ludzie, którzy coraz częściej nie potrafią znaleźć swojego autorytetu z całą pewnością mogą czerpać wzorce z Romualda Traugutta. Należy on na pewno do grona wybitnych Polaków, o czym może świadczyć fakt, iż w naszym mieście znajduje się ulica nazwana jego nazwiskiem. Pokazał on przede wszystkim jak ważną rolę w życiu wszystkich ludzi powinien odgrywać patriotyzm.

W dzisiejszych czasach jest ona spychana na dalszy plan, a uważam, że ojczyzna powinna być dla każdego człowieka najważniejsza! Myślę, że moglibyśmy uczyć się od naszych bohaterów - a trzeba zaliczyć do nich Romualda Traugutta, odwagi, waleczności, patriotyzmu ... i wielu innych cech, ponieważ to, między innymi stanowi o wartości każdego człowieka.