Wstęp do prawoznawstwa - zagadnienia

1. Czym jest prawo?
Prawo, a ściślej prawo w ujęciu przedmiotowym, to system norm prawnych, czyli ogólnych, abstrakcyjnych i w przybliżeniu jednoznacznych dyrektyw postępowania, które powstały w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa lub innego uporządkowanego organizmu społecznego, ustanowione lub uznane przez właściwe organy władzy odpowiednio publicznej lub społecznej i przez te organy stosowane, w tym z użyciem przymusu.
2. Co to jest prawo pozytywne?
Odp.: Prawo pozytywne (łac. - ius positivum) - pojęcie z zakresu teorii prawa, oznaczające prawo narzucone z góry, przez aparat państwowy. Inaczej prawo tworzone przez człowieka, a konkretniej przez uprawnione do tego władze państwowe.
3. Scharakteryzuj kierunek pozytywistyczny w prawie
Prawo pozytywne jest rozumiane jako wytwór ludzkiej działalności. Najczęściej obejmuje prawo ustanawiane przez władze państwowe mocą generalnych normatywnych aktów prawnych, prawo tworzone przez sądy w toku orzekania (np. common law), prawo zwyczajowe oraz prawoznawstwo. Prawo pozytywne nie jest zależne od moralności
4. Scharakteryzuj kierunek prawnonaturalny w prawie.
Prawo naturalne jest prawem ponadpozytywnym. Oznacza to, że obowiązuje ono niezależnie od ludzkiej woli. Prawo to jest odkrywane przez człowieka i wpływa z natury społeczeństwa, z natury rzeczy, z natury ludzkiej. Jest prawem zawsze sprawiedliwym. Jest to tzw. prawo Boskie.

Podaj 3 przedstawicieli kierunku pozytywistycznego w prawie.

Najbardziej znane koncepcje to: koncepcja
J. Austina,
H. Kelsena,
H. L. A. Harta.

Wymień 3 podstawowe założenia prawa naturalnego.

Jest powszechne (każdy człowiek dochodzi do tego prawa)
Niezmienne
Doskonałe

4. Co to oznacza że prawo jest zjawiskiem społecznym?

Podmioty stosunku prawnego stosują prawo aby utrzymać ład. Potrzebny jest do tego zbiór zakazów i nakazów a także wykaz obowiązków. Prawo naturalne dostarcza wzorce, standardy prawu pozytywnemu. Natomiast prawo pozytywne jest podstawą istnienia państwa demokratycznego.

5. Jakie wyróżniamy postawy wobec prawa?

Rygoryzm polega na uznaniu, że nie istnieją okoliczności usprawiedliwiające działa naruszycieli prawa. W związku z tym przekonanie o niezbędności stosowania surowych sankcji.
Tolerancja to postawa wyrozumiałości dla naruszycieli prawa. Wyraża się w poszukiwaniu przyczyn łamania prawa nie w złej woli ludzkiej, a okolicznościach utrudniających jego przestrzeganie. Stąd niechęć do penalizacji przez tolerantów. Zagadnienie tolerancji i rygoryzmu odnosi się także do prawodawcy- kryterium rodzaj sankcji.
Oportunizm, łączący się niekiedy z konformizmem polega na przestrzeganiu prawa, dlatego że to się opłaca. Oportunista nie ma stałych zasad, kieruje się celem- doraźnym bądź odległym.
KONFORMIZM- Jest to postawa ścisłego podporządkowania, choć w rzeczywistości często się tych norm nie akceptuje. Gdy człowiek postępuje zgodnie z wzorem zawartym w normie prawnej, ale jej nie akceptuje, mamy do czynienia z konformizmem zewnętrznym. W sytuacji odwrotnej- konformizmem wewnętrznym. Konformizm wewnętrzny jest uważany za bardziej pozytywny.
Legalizm to postawa akceptacji norm ze względu na ich charakter- na to, że zostały ustanowione przez kompetentny organ z zachowaniem właściwej procedury


Wymień funkcje prawa i scharakteryzuj jedną z nich.

Odp.: Funkcja organizacyjna
Funkcja ochronna
Funkcja społeczna
Funkcja wychowawcza
Funkcja gwarancyjna
Funkcja stabilizująca
Funkcja dynamizująca
Funkcja organizacyjna polega na tworzeniu pewnych form życia zbiorowego i określaniu ich struktury. Zapewnia ład i porządek, gdyż wskazuje miejsce określonych podmiotów w strukturze społecznej, ustanawia tok czynności, jakie się podejmuje celem dochodzenia swoich praw.

6. Scharakteryzuj czym jest prawo materialne.
Prawo materialne to normy bezpośrednio regulujące stosunki pomiędzy podmiotami prawa, określając przesłanki (fakty) powodujące ich powstanie, zmianę lub wygaśnięcie. Do prawa materialnego zalicza się również normy prawne regulujące określone obowiązki, zakazy lub nakazy i przewidujące określone sankcje za ich nieprzestrzeganie.
7. Wymień 3 przykłady kodeksów prawa materialnego.
Odp.: KC, KK, KP
8. Wymień 3 przykłady kodeksów prawa formalnego.
Odp.: KPC, KPK, KPA
9. Wymień 3 metody badawcze stosowane w prawoznawstwie.
Odp.: (najsławniejszy) Podgórecki wyróżnia następujące metody:
a) historyczno-opisową:
b ) metodę etnograficzno- porównawczą
c) metodę ankiety i wywiadu
d) metodę analizy materiałów prawnych aktualnie istniejących
e) metody monograficzne
f) metodę eksperymentalną
g) metody statystyczne
10. Normy moralne a normy obyczaju.
Normy obyczajowe są takimi samymi zdaniami rozkazującymi jak normy moralne i część norm moralnych obowiązujących w danej społeczności jest zazwyczaj również normami obyczajowymi. Normy obyczajowe odpowiadają jednak na pytanie "Co wypada robić/nie robić" a normy moralne "Co jest źle robić/nie robić". Przy łamaniu normy obyczajowej ma się poczucie wstydu, zaś przy łamaniu normy moralnej poczucie winy.
11. Jakiego rodzaju relacje występują między prawem a moralnością.
Odp.: Moralność jest jednym ze społecznych systemów normatywnych (systemów norm społecznych, zasad). Zwykle jednocześnie istnieje kilka konkurencyjnych (i po części zgodnych, po części różnych) systemów normatywnych, funkcjonujących w obrębie kultury, na przykład:
1. normy postępowania, dopuszczone przez prawo.
2. normy moralne - normy nakładane przez dany system filozoficzny, religijny.
3. normy konkretnej społeczności, którym jednostka podporządkowuje się w procesie socjalizacji (tzw. prawo obyczajowe, niepisane
12. Co to są klauzule generalne?
Odp.: Klauzula generalna to norma ogólna: świadomie niesprecyzowana, która ocenę konkretnego stanu faktycznego powierza podmiotowi przestrzegającemu prawo lub organowi stosującemu prawo. Taka swoboda (luz oceny, luz interpretacyjny) nie jest jednak absolutna, gdyż granice decyzji wytyczone są przez zawarte w przepisach odesłania pozasystemowe.
13. Jakie funkcje pełnia klauzule generalne?
Występujący w normach prawnych luz interpretacyjny nie jest zupełny, gdyż granice decyzji wytyczone są przez odesłania do pozaprawnego kryterium ocen takich jak: dobra wiara, społeczno- gospodarcze przeznaczenie rzeczy niskich pobudek albo odesłanie do norm miejscowego obyczaju kupieckiego. Taki luz interpretacyjny nazywany jest klauzulą generalną.
14. Podaj ?węższą? definicję kultury prawnej.
Zespół społecznie dokonywanych działań symbolicznych, realizujących zawarte w prawie wzory działań symbolicznych.
15. Podaj ?szersza definicję kultury prawnej
Kultura prawna jest to zespół splecionych postaw i zachowań - tak indywidualnych, jak i zbiorowych - a także ich rezultatów wobec prawa, czyli ogółu powinności, reguł i norm narzucanych, wyposażonych w stosowną sankcję i systematycznie egzekwowanych przez właściwy danej społeczności autorytet, a wynikających z podzielonego przez tę zbiorowość systemu wartości.
16. Jakie czynniki różnicują kultury prawne?
-Przede wszystkim sposób tworzenia prawa.
(specjalne procedury, uprawnione organy prawodawcze, postać pisana i ogłaszana)
-kraje prawa (w krajach common law pewna część prawa tworzona jest przez sędziów w konkretnych przypadkach, w procesie wyrokowania)
17. Czym wyraża się związek prawa z procesami sprawowania władzy?
? prawo jest jednym z podstawowych instrumentów sprawowania władzy publicznej.. Dzięki temu rządzący mogą osiągnąć zakładane przez siebie cele.
? prawo jest ramą ,w jakiej poruszają się sprawujący władzę. Wyznacza ono cele działań władczych, strukturę władzy
? prawo określa obowiązki i uprawnienia osób nie sprawujących funkcji władczych w ich stosunkach wzajemnych, a także w stosunkach z instytucjami władztwa publicznej
24. Co jest podstawową strukturą organizacyjną procesu sprawowania władzy i
stanowienia prawa?
Utworzoną przez grupę ludzi instytucja, powołaną do realizacji określonych celów. (tj. sprawowanie władzy sądowniczej przez odpowiednio powołane do tego organy działające na podstawie ustanowionego przez ustawodawcę prawa-na jego podstawie i w jego granicach)
25. Podaj definicję państwa i jego przymioty.

PAŃSTWO to polityczna organizacja społeczeństwa, wyposażona w suwerenną władzę, jest też organizacją terytorialną i przymusową.
Przymioty:
1) terytorium,
2) władza
3) społeczeństwo.

26. Co to znaczy, że państwo jest organizacją polityczną?

ORGANIZACJA POLITYCZNA to zorganizowana wewnętrznie grupa społeczna dążąca do
osiągnięcia swych celów drogą zdobycia władzy lub wywierania na nią określonych wpływów.

Państwo jest instytucją i organizacją polityczną, jedyna różnica jest taka, że państwo może użyć legalnie przemocy fizycznej względem swoich obywateli.

27. Co to znaczy, że państwo jest organizacją hierarchiczną?

Państwo jako organizacja hierarchiczna posiada skuteczność narzucania swojej woli innym. Zagwarantowana jest mechanizmem rządzenia zwanym aparatem państwa.

28. Co to oznacza, że państwo jest organizacją terytorialną?

Każde państwo związane jest z określonym terytorium. Terytorium państwa- obszar wyznaczony granicami państwa, przez która rozumie się płaszczyznę pionową przechodzącą przez linię graniczną, która oddziela terytorium państwa od terytoriów innych państw i od pełnego morza.

29. Co to oznacza, że państwo jest organizacją przymusową?

Państwo jako organizacja przymusowa- państwo może dysponować przymusem, jeżeli władza państwowa jest prawowita, tzn. jeżeli została powołana do życia w sposób zgodny z prawem i jeśli jej decyzje są przynajmniej biernie respektowane przez społeczeństwo. Przymus państwa dotyczy wszystkich osób, które znajdują się na jego terytorium.

30. Co to oznacza, że państwo jest organizacją suwerenną?

Suwerenność oznacza zwierzchność i niezależność władzy.
a) suwerenność zewnętrzna oznacza, że władza nie podlega władzy innych państw,
b) suwerenność wewnętrzna oznacza, że władza państwowa ma możliwość stanowienia


31.Jakie rodzaje aktów normatywnych są uchwalane w ramach międzynarodowego prawa publicznego?



32. Co to jest instrumentalizacja prawa?

Prawo nie może być wyłącznym mechanizmem regulującym stosunki państwo ? obywatel. Przestrzeganie prawa jest pewnym nośnikiem społecznej akceptacji państwa i wartości promowanych przez to państwo. Instrumentalizacja prawa polega na tym, że prawo coraz bardziej ogranicza prawa i wolności obywatelskie. Krepuję ludzką autonomię i inicjatywę.

33. Dlaczego instrumentalizacja prawa uniemożliwia skuteczne sprawowanie władzy?

Instrumentalizacja prawa prowadzi do upadku prestiżu prawa, obywatele zaczynają korzystać z pozaprawnych działań: zwiększenie sanacyjności prawa w sytuacji utraty prestiżu, zjawisko wypierania norm prawnych przez inne (obyczajowe, poczucie sprawiedliwości).

34. Wymień 3 rodzaje wypowiedzi.

wypowiedzi opisowe, ocenne, normatywne, dokonawcze

35. Co to jest język prawny?

Język prawny to język aktów normatywnych (najprościej ujmując)

36. Co to jest język prawniczy?

Język prawniczy jest językiem stopnia wyższego. W języku tym mówimy o normach, dyrektywach tekście ustawy. Jest on językiem doktryny, interpretacja odbywa się tutaj. Interpretacja przynależna jest do tego poziomu języka. Jest tu język selekcji norm, język prawniczy jest językiem opisującym.

37. Wymień cechy normy prawnej?

1) jest to reguła generalna ? tzn. że jest skierowana do pewnej kategorii adresatów (tj. tych, kogo nakaz, zakaz lub dozwolenie dotyczy),
2) jest to reguła abstrakcyjna ? tzn. że jest ona regułą zachowania określonego przez wskazanie jego rodzajowych a nie konkretnych cech. Chodzi zatem nie o wskazanie zachowania jednorazowego.

38. Wymień elementy normy prawnej.

Normy prawne składają się z trzech elementów:
? hipotezy
Hipoteza wskazuje, kiedy dana norma prawna znajduje zastosowanie. Hipoteza może wskazywać opis sytuacji albo opis cech adresata normy prawnej.
? dyspozycji
Dyspozycja określa skutek jaki ma wywrzeć dana norma prawna w wypadku jej zastosowania. Dyspozycja może nakładać obowiązek lub udzielać uprawnienia/upoważnienia do określonego działania.
? Sankcji (Sankcja określa skutek niezastosowania się do dyspozycji normy prawnej)

39. Co to jest wynikający z normy prawnej: nakaz, zakaz, obowiązek, uprawnienie.

Nakaz jest to wyznaczenie w normie określonego zachowania w danej sytuacji, które ma spełnić adresat gdy zajdą okoliczności.

? Obowiązek ? to wyrażony w normie prawnej skierowany do adresata nakaz albo zakaz określonego postępowania..
? Uprawnienie ? obejmuje sferę zachowań nienakazanych i niezakazanych, w której podmiot może dokonywać różnych wyborów. Adresat może zachowywać się zgodnie z dyspozycją normy (zrealizować uprawnienie) albo zaniechać realizacji tego postępowania.
? Kompetencja ? jej istotą jest upoważnienie przyznane pewnemu podmiotowi do dokonania określonej doniosłej prawnie czynności.

40.Prawo podmiotowe a przedmiotowe.
Prawo podmiotowe - to przyznana i zabezpieczona przez normy prawne możność postępowania w określony sposób natomiast prawo przedmiotowe to zbiór ogólnych, uporządkowanych norm (zasad) zachowania, uznanych lub preferowanych przez społeczeństwo (państwo), których nieprzestrzeganie jest zagrożone różnymi sankcjami (rygorami).
41. Wymień rodzaje kompetencji.

42. Wymień rodzaje sankcji prawnych.
? represyjna - polega na pozbawieniu podmiotu ważnych dla niego dóbr
? egzekucyjna - polega na przymusowym wykonaniu zachowania wymaganego przez normę prawną
? nieważności - polega na unieważnieniu działań niezgodnych z prawem:
o ex nunc - unieważnienie od momentu wydania decyzji
o ex tunc - unieważnienie od momentu złamania prawa
Wyróżnia się sankcje formalne i nieformalne.
43. Funkcje kary.
Represyjna, prewencyjna, wychowawcza
44. Norma a przepis prawny.
Norma prawna jest popartą przymusem państwowym ogólną regułą postępowania skierowaną do abstrakcyjnego adresata, określającą jego postępowanie w przewidzianej tą normą sytuacji zaś przepisy prawne określają przedmiotowy i podmiotowy zakres stosunków społecznych, regulowanych danym aktem prawodawczym; często też ustalają ogólne zasady jego stosowania;
45. Rodzaje norm prawnych i przepisów prawnych.

NORMA bezwzględnie obowiązująca-nie dopuszcza zachowania innego niż w wskazane w dyspozycji normy;
NORMA względnie obowiązująca- mimo ustalonych pewnych reguł postępowania - pozostawiają jednak stronom swobodę ukształtowania swoich stosunków w sposób odmienny od wskazanego w normie
Rodzaje przepisów: -
Przepisy ogólne-określają przedmiotowy i podmiotowy zakres stosunków społecznych, regulowanych danym aktem prawodawczym, objaśniają podstawowe użyte w akcie nazwy, a często też ustalają ogólne zasady jego stosowania;
Przepisy szczegółowe-normy, określające zachowania podmiotów, których one dotyczą; - Przepisy przejściowe-ich celem jest pełniejsze umiejscowienie danego przepisu w całokształcie innych przepisów, czy też w świetle innych norm postępowania;
Przepisy dostosowujące-określają jak organy stosujące prawo winny realizować nowy akt prawodawczy do konkretnych regulowanych nim sytuacji;
Przepisy końcowe-są to w szczególności przepisy derogacyjne, uchylające poprzednie całe akty prawodawcze, bądź niektóre ich przepisy;
46. Co to jest instytucja prawna?
Instytucja prawa (instytucja prawna) ? zespół ściśle powiązanych ze sobą norm prawnych w sposób funkcjonalny regulujących trwanie, powstanie lub ustanie jakiegoś stosunku prawnego. Rodzajem instytucji prawnych są instytucje procesowe.
Przykładowe instytucje prawne: instytucja małżeństwa, własności, sprzedaży, warunkowego zawieszenia kary.
47. Co to znaczy że prawo obowiązuje?
Zasadą jest, że normatywne akty prawne wydawane przez organy centralne obowiązują na całym terytorium danego państwa, chyba że same stanowią inaczej; ich obowiązywanie rozpoczyna się z chwilą ich wejścia w życie.
48. Scharakteryzuj system prawa cammon law.
W common law prawo precedensowe jest tworzone w drodze precedensów prawotwórczych. Różnią się one od orzeczeń nie prawotwórczych tym, że kreują nowe normy prawne. Precedens tworzy prawo dopiero wtedy, gdy zostanie użyty jako podstawa rozstrzygnięcia. Precedensy nie ulegają automatycznemu "przedawnieniu" Normy prawne, wynikające z prawa precedensowego, są zatem trwałe.

Pierwszym kompleksowym traktatem opisującym common law było dzieło "Commentaries on the Laws of England", autorstwa sędziego Williama Blackstone'a

49. Scharakteryzuj system prawa kontynentalnego.

Prawo stanowione (ius civile) - to zbiór norm, które zostały ustanowione przez organy państwowe, ustawodawcze, uwzględniając normy ogólne przyjęte w danym społeczeństwie. Państwo gwarantuje przestrzeganie tego typu prawa za pomocą przymusu.

50. Hierarchia aktów prawa krajowego. ( z tym pytaniem trzeba uważać bo bywa podchwytliwe dlatego wypisuję wszystkie możliwe hierarchie)

Akty obowiązujące na całym terenie Rzeczypospolitej Polskiej:
a) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
b) Ustawy
c) Ratyfikowane umowy międzynarodowe
d) Rozporządzenia stanowione przez: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; Rady Ministrów; Prezesa Rady Ministrów; Ministra kierującego działem administracji rządowej; Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
e) Układy zbiorowe pracy; Regulamin Sejmu i Senatu
f) Umowy Rady Ministrów z Kościołami nie rzymsko katolickimi
? powszechnie obowiązujące o ograniczonym terytorialnie zasięgu ( prawo miejscowe) obowiązują na obszarze działania organów, które je ustanowiły.

Akty normatywne ( prawodawcze, prawotwórcze ) są źródłem prawa czyli tworzą system formalnie obowiązujących powszechnych zasad, nakazów, zakazów dla wszystkich kategorii podmiotów na terytorium państwa. Zawierają przepisy ogłaszane w dziennikach urzędowych :

1. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
2. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej ? Monitor Polski?
3. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej ? Monitor Polski B?
4. Dzienniki Urzędowe Ministrów kierujących działaniami administracji rządowej
5. Dzienniki Urzędowe Urzędów terytorialnych
6. Wojewódzkie dzienniki urzędowe
które wydawane są przez kompetentne organy prawodawcze


Akty obowiązujące prawa miejscowego:
a) Uchwały Rad Samorządu Terytorialnego
b)Akty normatywne terenowych organów administracji rządowej
? wewnętrznie obowiązujące, czyli takie które zawierają normy o podmiotowo ograniczonej mocy wiążącej, skierowane do adresatów usytuowanych na terenie Państwa. Obowiązek ich przestrzegania wiąże się ze stosunkiem zależności organizacyjnej adresata i prawotwórcy. Nie mogą być stosowane jako podstawa decyzji stosowania prawa wobec obywateli.

Akty prawa wewnętrznie obowiązujące:
a) Uchwały Rady Ministrów
b) Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej
c) Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów
d) Zarządzenia Ministrów
e) Niektóre uchwały Sejmu i Senatu
f) Regulamin Zgromadzenia Narodowego
g) Niektóre innych centralnych organów państwowych


51. Podział prawa na gałęzie.

? prawo państwowe (konstytucyjne)
? prawo cywilne
? prawo rodzinne
? prawo pracy
? prawo administracyjne
? prawo finansowe
? prawo gospodarcze
? prawo karne
? prawo procesowe

52. Wymień 3 dziedziny prawa prywatnego.

prawo rodzinne, cywilne, pracy

53. Wymień 3 dziedziny prawa publicznego.
prawo konstytucyjne, prawo administracyjne, prawo karne

54. Wymień rodzaje sprzeczności norm.

1. Sprzeczność między normami- sprzeczność norm występuje w jednym następujących wypadków:
a) gdy jeden przepis czegoś zakazuje, a drugi na to samo zezwala
b) gdy jeden przepis czegoś zakazuje, a drugi to samo nakazuje
c) gdy jeden przepis coś nakazuje, a drugi stanowi że to samo nie jest nakazane

2. Przeciwieństwo norm- w przypadku przeciwieństwa norm, normy nakazują różne zachowania tym samym podmiotom w tych samych okolicznościach np. stawiennictwo w dwóch różnych miejscach w tym samym czasie, tym samym osobą

55. Wymień rodzaje reguł kolizyjnych.

Reguły kolizyjne-nie mają one charakteru prawnie wiążącego bo nie mają postaci przepisów obowiązujących.
Wyróżniamy:

Reguły kolizyj. pierwszego stopnia te odwołują się do:
a)kryterium hierarchii norm(wyróżnienia normy wyższej i niższej)
b)kryterium zakresu regulacji tzn. do wyróżnienia normy szczególnej i ogólnej
c)kryterium chronologicznego momentu ustanowienia danej normy; rozróżniamy normy

Reg. kolizyjne drugiego stop.-stosuje się w przypadku zbiegu reguł stopnia pierwszego

Kolizje logiczno językowe

Kolizje o charakterze prakseologicznym (praktycznym) ?. Tego typu kolizja może wystąpić w dwóch przypadkach:
1. Gdy realizacja jednej normy stworzy sytuację, która wyklucza przyczynowo realizację drugiej normy
2. Gdy realizacja obu norm prowadzi do sprzecznych celów tzn. gdy realizacja jednej normy unicestwia rezultat zrealizowania drugiej
Likwidacja kolizji może być dokonana w sposób trojaki:
1. Uchylenie jednej z norm pozostających w kolizji
2. Takie przeprowadzenie interpretacji, przy której normy przestają być kolizyjne, jest to przesłanka wykładni systemowej.
3. Zastosowanie reguł kolizyjnych.


56. Co to jest luka w prawie i jakie są ich rodzaje.

Z luką prawną mamy do czynienia w razie braku regulacji określonego zagadnienia mimo woli prawodawcy.
Rodzaje luk:
? rzeczywiste - techniczne polegają na proceduralnej niekompletność regulacji, która utrudnia podjęcie decyzji w zakresie zastosowania przepisu; po prostu brak przepisu
? pozorne polegają na ujemnej ocenie faktu, że pewne sprawy nie są uregulowane lub sformułowanie danego przepisu jest za mało precyzyjne
57. Wymień sposoby tworzenia prawa.

Proces tworzenia prawa może mieć dwojaką postać:
- Władze państwa zatwierdzają istniejące zwyczaje (nadają im moc prawną)
- Władze ustanawiają normę nie istniejącą dotychczas

58. Co to jest stanowienie prawa?

Stanowienie prawa to czynność konwencjonalna dokonywana przez kompetentny organ państwa poprzez, którą to nakazuje on realizację danych norm prawnych. Poprzez akt stanowienia prawa organ w istocie kreuje nowe normy prawne.

59. Co to jest inicjatywa ustawodawcza i komu przysługuje?
Prawo inicjatywy ustawodawczej to prawo wskazanego w Konstytucji podmiotu wniesienia do parlamentu projektu ustaw z takim skutkiem prawnym, że parlament projekt ten powinien uczynić przedmiotem swych prac. Konstytucja RP prawo inicjatywy ustawodawczej przyznaje:
posłom,
Senatowi,
Prezydentowi RP
Radzie Ministrów
grupie co najmniej 100 tyś. obywateli (art.118)
60. Co to jest promulgacja?
Promulgacja to ogłoszenie każdego aktu normatywnego. Sensu stricto jest to jedynie ogłoszenie ustawy zarządzone przez głowę państwa, czym w ramach swoich kompetencji potwierdza, że ustawę uchwalono zgodnie z przepisami konstytucji oraz poleca wszystkim adresatom jej stosowanie.
61. Czym jest akt normatywny?

Akt normatywny (inaczej akt prawodawczy) czyli władcze wyrażenie woli organu stanowiącego prawo. Akty normatywne są aktami zawierającymi normy prawne o charakterze generalnym i abstrakcyjnym.

62. Co oznacza, że dany tekst aktu normatywnego jest tekstem autentycznym?

To znaczy że zostały zachowane wszelkie wymagane formy wymagalne do uzyskania ważności aktu normatywnego tj. m.in. został on należycie ogłoszony w odpowiednim organie.

63. Jak dzielimy prawo ze względu na zakres obowiązywania?

Zwierzchnictwo personalne. Wszyscy obywatele danego kraju, podlegają prawu ojczystemu. Zwierzchnictwo terytorialne. Normy prawne danego kraju obowiązują na jego terytorium i w jego granicach.

64. Na czym polega racjonalność ustawodawcy?

Racjonalność ustawodawcy
a) etap tworzenia prawa - racjonalność jako postulat praktyki legislacyjnej
b) etap stosowania prawa - racjonalność jako założenie kontrfaktyczne przyjmowane dla potrzeb spójności procesu interpretacji i stosowania prawa
65. Co charakteryzuje konstytucje?

To ustawa zasadnicza określająca podstawowe zasady ustroju politycznego i społeczno - gospodarczego państwa oraz strukturę i kompetencje centralnych i lokalnych organów państwa. Ponadto konstytucja określa także zasady stosunków między obywatelem i państwem, normując podstawowe wolności i prawa obywatelskie.

66. Opisz ustawę.

ELEMENTY OBLIGATORYJNE:
? TYTUŁ
? PRZEPISY MERYTORYCZNE
? PRZEPSY O WEJŚCIU USTAWY W ŻYCIE


? TYTUŁ
? PRZEPISY MERYTORYCZNE:
- ogólne,
- szczegółowe,
? PRZEPISY ZMIENIAJĄCE
? PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I DOSTOSOWUJĄCE
? PRZEPISY KOŃCOWE:
- uchylające,
- o wejściu ustawy w życie,
- o wygaśnięciu mocy obowiązującej ustawy;


Kolejność zamieszczania przepisów: ?tytuł; ?przepisy merytoryczne(ogólne i szczegółowe); ?przepisy zmieniające; ?przepisy przejściowe, intertemporalne; ?uchylające; ?końcowe, obejmują datę wejścia w życie, ewentualnie datę określającą kiedy dany akt normatywny nabiera moc obowiązującą.

67. Czym jest wykładania prawa?

Wykładnia prawa polega na wyjaśnieniu sensu przepisów prawnych, ustaleniu właściwego ich rozumienia, przypisaniu im odpowiedniego znaczenia. Przedmiotem interpretacji jest język.

68. Jakie są rodzaje wykładni? (WAŻNE!!! ?)

Wykładnia językowa
Wykładnia pozajęzykowa
Wykładnia pozajęzykowa - składają się na nią:
? wykładnia celowościowa (teleologiczna)
? wykładnia systemowa (systematyczna)
? wykładnia funkcjonalna.
Wykładnia celowościowa
Wykładnia funkcjonalna
Wykładnia systemowa

69. Jakie są teorie wykładni?

Wyróżniamy 3 teorie wykładni:

1. Wykładnia statystyczna,
2. Wykładnia dynamiczna,
3. Wykładnia mieszana

70. Czym jest przestrzeganie prawa?

Przestrzeganie prawa to zachowanie się zgodnie z prawem jego adresatów ?

71. Podaj rodzaje domniemań?

- domniemania prawne formalne: nakazują przyjmować, że ma lub miał miejsce określony fakt, dopóki nie zostanie wykazane, że ma lub miał miejsce fakt przeciwny (np. domniemanie, że dziecko urodziło się żywe)
- domniemania prawne materialne: polegają, na tym że na podstawie przepisu prawnego należy uznawać pewien poszukiwany fakt za ustalony, jeżeli został odpowiednio ustalony inny fakt (np. domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, jeżeli urodziło się w czasie trwania małżeństwa).

72. Czym jest stosunek prawny?

Stosunek prawny występuje wówczas gdy istnieje takie powiązanie sytuacji prawnej co najmniej dwóch podmiotów, że zmiana statusu prawnego tzn. praw i obowiązków jednego podmiotu pociąga za sobą zmianę statusu prawnego tzn. praw i obowiązków innych podmiotów.


73. Podmioty stosunku prawnego

Podmiot prawa ? ten, kto na podstawie obowiązującego prawa może posiadać uprawnienia lub obowiązki.

Podmioty prawa dzieli się na dwie kategorie:
- osoby fizyczne
- osoby prawne
Osoba fizyczna ? każdy człowiek bez względu na płeć, rasę , narodowość, wyznanie, pochodzenie. (reguła ? od momentu narodzin do momentu śmierci).
Art. 8. 1. Kodeksu Cywilnego stanowi: Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.

74. Rodzaje stosunków prawnych

stosunek cywilnoprawny, prawnoadministracyjne, prawnokarne

75. Odpowiedzialność karna.

Najkrócej mówiąc, przestępstwo to taki czyn zabroniony pod groźbą kary przewidzianej przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, którego społeczna szkodliwość jest wyższa niż znikoma. Nie popełnia jednak przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

76. Idea sprawiedliwości.

W prawie sprawiedliwość to właściwość wyrokowania, polegająca na wydawaniu, zgodnych z przepisami prawa, jednakowych orzeczeń w sprawach podobnych lub zbliżonych.

77. Państwo prawne

Zgodnie z zasadą praworządności państwo prawa powinno:
? działać w granicach prawa,
? realizować zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa,
? gwarantować pewność prawa
? gwarantować prawo obrony obywatela przed sądem
? realizować zasadę Lex severior retro non agit (prawo nie działa wstecz)

? 78. Rodzaje dzienników publikacyjnych.
Wydawane przez Prezesa RM przy pomocy Kancelarii Prezesa RM i Rządowego Centrum Legislacji.
1. Dziennik Ustaw RP (ogłasza się):
? Konstytucję,
? ustawy,
? rozporządzenia z mocą ustawy wydawane przez Prezydenta RP,
? rozporządzenia wydawane przez Prezydenta RP, RM, Prezesa RM, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczących określonych w ustawach komitetów, będących członkami RM, oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji.
2. Dziennik Urzędowy RP ?Monitor Polski? (ogłasza się):
? zarządzenia Prezydenta RP wydawane na podstawie ustawy,
? uchwały RM i zarządzenia Prezesa RM wydane na podstawie ustawy,
? orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego aktów normatywnych ogłoszonych w Monitorze Polskim lub aktów normatywnych, które nie były ogłoszone.
3. Dziennik Urzędowy RP ?Monitor Polski B? (ogłasza się):
? sprawozdania finansowe określone w przepisach o rachunkowości,
? ogłoszenia i obwieszczenia przedsiębiorców, jeżeli odrębne przepisy nie wymagają ich ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,
? inne akty prawne, a także informacje, komunikaty, ogłoszenia i obwieszczenia organów, instytucji i osób, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią.

Wydawane przez ministrów kierujących działami administracji rządowej oraz kierowników urzędów centralnych:
4. dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej,
5. dzienniki urzędowe urzędów centralnych (ogłasza się):
? akty normatywne organu wydającego dziennik urzędowy i nadzorowanych przez niego urzędów centralnych,
? uchwały RM uchylające zarządzenia ministra wydającego dziennik urzędowy,
? orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach aktów normatywnych, o których mowa w pkt.1 i 2

79. Wymień i scharakteryzuje elementy ustawy.-? odsyłam do pytania Opisz ustawę.

80. Co to jest vacatio legis?

To techniczny termin prawniczy, oznaczający czas między publikacją prawa a wprowadzeniem go w życie; w wypadku obszernych i ważnych aktów prawnych wynosić może parę miesięcy. Celem vacatio legis jest umożliwienie wszystkim zainteresowanym zapoznania się z nowymi przepisami i ich wykładnią.