Kultura Polski podczas II Wojny Światowej

W swojej pracy postaram się przedstawić kulturę Polski w czasach okupacji II Wojny Światowej, pod okupacją niemiecką i radziecką.
II Wojna Światowa rozpoczęła się 1.09.1939 roku napaścią III Rzeszy na Polskę. Klęskę państwa polskiego przyśpieszyło wkroczenie Armii Czerwonej dnia 17.09.1939 roku. Okupanci dokonali ?IV rozbioru Polski?. Polska na czas II Wojny Światowej przestała istnieć na mapie Świata. Ziemie Polski zostały podzielona na ziemie wcielone do III Rzeszy: Wolne Miasto Gdańsk, Pomorze Gdańskie, Wielkopolska, część Mazowsza wraz z Warszawą, okręg Łódzki, Górny Śląsk oraz część woj. kieleckiego i krakowskiego. Z pozostałych ziem utworzono Generalne gubernatorstwo z stolicą w Krakowie gdzie urzędował znienawidzony przez Polaków gubernator Hans Frank inaczej zwany ?krwawy Frank?. Do ZSRR zostały wcielone ziemie Białorusi i Ukrainy.
Kultura Polski pod okupacją radziecką była narażona na różne akty terroru. Radziecki okupant już w październiku roku 1939 przeprowadził wybory do Zgromadzeń Ludowych, które zadecydowały, że chcą przyłączyć ziemie polskie do ZSRR(oczywiście te wybory zostały zafałszowane). Nadano Polakom mieszkającym na Kresach Wschodnich obywatelstwo radzieckie, co było nie zgodne z prawem międzynarodowym. ?W stosunku do ludności polskiej zastosowano różne formy terroru. Postawiono przede wszystkim zniszczyć inteligencję, ludzi posiadających jakiekolwiek majątki, ludzi związanych ze strukturami państwa polskiego, wojskowych, w dużym stopniu chłopów, resztę zaś ludności zastraszyć i formalnie(przez nadanie obywatelstwa sowieckiego) oraz faktycznie (poprzez szkołę urzędy, prasę) zrusyfikować. Części lewicowo nastawionej inteligencji, uznanej za dostatecznie ?prosowiecką?, zezwolono na organizowanie polskiej działalności kulturalnej, ściśle nadzorowanej, uczestniczenie w nowych formach organizacyjnych.? ?Za oficjalne uznano języki ukraiński i białoruski, w praktyce dominował jednak rosyjski. Zamknięto księgarnie i biblioteki polskie, książki w języku polskim stały się rzadkością. Zamykano kościoły, kaplice i klasztory, a ich gmachy przeznaczono na inne cele. Niszczono krzyże i przydrożne kapliczki, bezczeszczono przedmioty kultu. Pozmieniano nazwy ulic i miast, rabowano zbiory, muzea i archiwa. Od samego początku okupacji obowiązywały nowe programy szkolne oparte na zasadach wulgarnie materialistycznych. Na lekcjach historii sławiono osiągnięcia radzieckie i prowadzono prymitywną propagandę antykapitalistyczną i antypolską. Podobne hasła płynęły nieustannie z radia, prasy i ekranu kinowego.? Cenzurowano prasę.
Pod okupacją niemiecką życie kulturalne prawie zanikło. Oficjalnie władze niemieckie wydały zakaz organizowania jakiekolwiek życia kulturalnego, które by nie było kontrolowane przez władze. Ziemie polskie, które zostały wcielone do III Rzeszy, miały się stać w przeciągu 10 lat ?Nową Rzeszą?, w której nie było by żadnego przejawu polskości. ?Przez pierwsze dwa lata wojny hitlerowscy przygotowali w Polsce grunt na systematyczną dokładnością. (?) Usunięcie przedstawicieli obcych ras z wcielonych do Rzeszy terenów wschodnich jest jednym z podstawowych zadań do wypełnienia na niemieckim wschodzie(?). ? ?Walka toczyła się również w dziedzinie życia kulturalnego. Była ona tym potrzebniejsza, ze Niemcy szczególnie zawzięcie niszczyli polskie dobra kultury, zlikwidowali całe szkolnictwo wyższe i średnie, ograniczyli znacznie nauczanie elementarne.? ?Nakazano zniszczyć przedwojenne podręczniki do nauki j.polskiego i historii? . Zakazano również nauki geografii. Z ulic miast polskich usuwano pomniki i tablice przypominające historię Polski. W Krakowie zburzono pomniki A. Mickiewicza i Grunwaldzki. W Warszawie pomniki Kilińskiego i Chopina. ?zgodnie z zarządzeniem władz okupacyjnych, wszystkie przedmioty sprzed 1850 roku o walorach historycznych bądź artystycznych podległy zabezpieczeniu.? ?W GG w trosce o rozwój oświaty tajnym nauczaniem średnim objęło aż 70% młodzieży, a elementarnym ? około półtora miliona dzieci i młodzieży. (?) do podziemia zeszło Zycie teatralne i muzyczne; sztuki wystawiano w mieszkaniach prywatnych. W Warszawie istniały 4 grupy eksperymentalne, 20 teatrów poezji(w tym 2 zawodowe), w całym kraju zaś przynajmniej 10 teatrów amatorskich młodzieży i 8 innych (szczególnie w Krakowie), a wśród nich znany potem Teatr Rapsodyczny. Kształcono również aktorów.(..) Uczeni kontynuowali prace badawcze, pisane były książki z myślą, by wydać je po wojnie. Również pod okupacją niemiecką prasa była ściśle kontrolowana. Przechowywano ocalałe dobra kultury.(?) działał Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich jako kontynuacja zlikwidowanego przez okupanta Uniwersytet Poznański, na którym ogółem w czasie wojny studiowało ponad 2 tys. Studentów. W konspiracji również działał Uniwersytet Warszawski, skupiający około 4 tys. słuchaczy, oraz Uniwersytet Wileński.(?) W istniejących za zgodą Niemców niektórych szkołach zawodowych w GG realizowano program studiów wyższych: wydawano m.in. blisko 200 dyplomów Politechniki Warszawskiej, a łącznie studiowało w konspiracyjnych warunkach około 70 tys. osób? Niemcy również walczyli z inteligencją polską. W Krakowie pod pretekstem rozpoczęcia roku akademickiego aresztowano wybitnych polskich naukowców ? pracowników Collegium Novum i Uniwersytetu Jagiellońskiego, i przewieziono ich do obozów koncentracyjnych Sachsenhausen.
Kończąc moją pracę chciałbym zauważyć, że kultura polska była od samego początku wojny niszczona aż do samego końca. ?Niewiele pozostaje wątpliwości, co do tego, że gdyby pakt hitlerowsko ? sowiecki potrwał znacznie dłużej, obu stronom udałoby się zrealizować ich zamierzenia wobec Polski. W 1941 hitlerowska machina eksterminacji pracowała już na najwyższych obrotach. Sowietom nie potrzeba było żadnej zachęty. Odizolowany od wszelkiej pomocy z zewnątrz, naród polski nie miał żadnych szans przetrwania w jakimkolwiek rozpoznawalnym kształcie. Jednak na szczęście dla Polaków kapryśne losy wojny odmieniły się na ich korzyść: uratowała ich napaść Niemców na Rosję. Chociaż kraj czekały jeszcze cztery długie lata koszmaru, Niemcy mieli się okazać niezdolni do unicestwienia Polski własnymi siłami. Sowieci, którzy przez dwa lata zachowywali się jak głowni sprzymierzeńcy Hitlera, teraz przyszli z pomocą Polsce. Polacy uniknęli całkowitej zagłady."
Cytaty pochodzą z książek:
Zarys dziejów Polski ? J. Topolsk,Boże Igrzysko ? Norman Davies, ?Historia4? polska i świat współczesny ? podręcznik dla szkół średnich A. Mankowicz, Historia Polski 1914 ? 1990 W. Roszkowski.