Jama ustna
W niej następuje wstępna, mechaniczna obróbka pokarmu i przygotowanie go do dalszego trawienia. Pokarm zostaje rozdrabniany, miażdżony i mieszany ze śliną, która zawiera enzym trawienny amylazę ślinową.
Język
Głównym zadaniem języka jest ułatwienie rozdrabniania pokarmu i formowania kęsów.
Zęby
Służą głównie do rozdrabniania pokarmu.
Gardło:Wspólny odcinek dróg oddechowych i pokarmowych, stanowiący przedłużenie jamy ustnej i jamy
nosowej.
Przełyk
Czynność przełyku polega na transporcie pokarmu z gardła do żołądka. Ściana przełyku nie ma
zdolności wchłaniania pokarmu ani trawienia.
Żołądek :Jego rolą jest trawienie zawartych w przyjmowanym pokarmie białek.
Trzustka
Produkuje soki trawienne
Dwunastnica
W dwunastnicy przebiega dalszy etap trawienia i absorpcji składników pokarmowych pożywienia.
Jelito cienkie
Odbywa się tutaj końcowe trawienie pokarmów.
Wyrostek robaczkowy
Jest to cienkie uwypuklenie jelita ślepego.
Jelito grube
W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału.
Odbytnica
w niej gromadzi się kał przed jego wydaleniem przez odbyt.
Odbyt
końcowy otwór układu pokarmowego, przez który wydalany jest kał.
Witaminy
A - Ślepota zmierzchowa (kurza), zanikanie nabłonków, tłuszczenie skóry
D - U dzieci krzywica
E - Osłabienie mięśni, obniżenie płodności
K - Wydłużenie krzepnięcia krwi, podatność na krwotoki
B1- Choroba beri-beri
PP - Uczucie zmęczenia, depresja, zanikanie pamięci
B - Zapalenia skóry, pękanie kciuków, ust obniżenie sprawności umysłowej,
B - Stany zapalne skóry, pobudliwość
B-1 - Zaburzenie procesu krwiotwórczego, wady cewy nerwowej płodu
B-2 - Anemia złośliwa, (deficyty stwierdzone także u wegetarian)
C - Obniżenie odporności (choroba szkorbut) krwawienie dziąseł, nieprawidłowe zrastanie się kości, powolne gojenie ran
Dieta - dostosowanie jakości i ilości pokarmu do potrzeb organizmu.
Rodzaje diet:
- pełnowartościowa
- śródmorska
- wegetariańska
- nisko kaloryczna
Cukry
Cukry są składnikiem energetycznym, celuloza jest składnikiem budulcowym ścian komórkowych roślin)
- Proste (glukoza, fruktoza, ryboza)
- Złożone
dwucukry (laktoza, sacharoza, maltoza,)
wielocukry (skrobia, celuloza, glikogen)
Białka
Budulcowa, energetyczna, transportująca, odpornościowa, wzmacniająca i uelastyczniająca, enzymatyczna)
- Proste (aktyna, miozyna, kolagen, histony, białka osocza)
- Złożone (glikoproteiny, fosfoproteidy, lipoproteidy, hemoglobina)
Tłuszcze (energetycznym)
- Proste(alkohol, glicerol)
- Złożone(fosfolipidy, glikolipidy)
Enzym | występowanie | m. działania | Substrat | Produkt |
---|---|---|---|---|
Amylaza ślinowa | Ślinianki | Jama ustna | Skrobia, cukier | Maltoza, oligosacharoza |
Amylaza trzustkowa | Trzustka | Dwunastnica | Skrobia | Maltoza, triologisacharoza |
Maltoza | Gruczoły jelitowe | Jelito cienkie | Maltoza | Glukoza |
Pepsyna | Gruczoły żołądkowe | Żołądek | Białko | polipeptydy |
Trypsyna | Trzustka | Dwunastnica | Oligopeptydy | Tripeptydy, dipeptydy |
Peptydazy | Gruczoły jelitowe | dwunastnica | Tripeptydy, dipeptydy | Aminokwasy |
Lipaza trzustkowa | Trzustka | dwunastnica | Tłuszcze | Glicerol, kwasy tłuszczowe |