Śmierć w średniowieczu - różne rodzaje śmierci.

1. BOHATERA- „Pieśń o Rolandzie”. Wzorcowy akt godnej śmierci, jako człowiek wierny swemu stanowi rycerskiemu i wierze chrześcijańskiej nie boi się śmierci i przyjmuje ją jako nieuniknioną ostateczność. Hrabia dokonał żywota wzniośle, majestatycznie, dając wzorzec bohaterskiego umierania, który stał się jednym z toposów literatury europejskiej. Roland przezwyciężając słabość umierającego ciała, świadomie i ceremonialnie, a także po chrześcijańsku chce przeżyć ostatni akt swego życia (często pojawiająca się w średniowieczu tzw. sztuka umierania). Agonia Rolanda idealnie harmonizuje się z cudownymi (wspaniałymi) zdarzeniami po śmierci bohatera- już w raju. To zespolenie realizmu z fantastyką potęguje uwznioślenie bohatera.

2. ŚWIĘTEGO- „Legenda o świętym Aleksym”. Śmierć uwolnieniem od cierpienia; motyw ascetyczny. Chwalebna śmierć ujawniająca prawdę. Jego śmierci towarzyszą cudy- bicie dzwonów. Po śmierci ostatni staną się pierwszymi itd. Jako nędzarz i asceta święty „zapewnia” sobie miejsce w raju.

3. KRÓLA- „Kronika polska”. Żałosna śmierć wielkiego i sławnego władcy. Skoro król odszedł z tego świata wszystko zmieniło się na gorsze; zepsuło. Wiek złoty zmienił się w ołowiany. Cały naród opłakuje niepowetowaną i nieodwracalną stratę wielkiego męża stanu. Bezsilność państwa bez „opiekuna”; „pasterza”.

4. KOCHANKÓW- „Dzieje Tristana i Izoldy”. Miłość mocniejsza niż śmierć. Nawet śmierć nie potrafi rozłączyć tego, co miłość złączy. Bardziej niż śmierci kochankowie boją się rozłąki z nią się wiążącą.

5. CHRYSTUSA na Krzyżu- „Posłuchajcie bracia miłą...”. Lamenty i żale matki po stracie syna. Śmierć bardziej boli bliskich zmarłego, niż jego samego. Również miłość, ale nie jednoznacznie silniejsza od śmierci. Śmierć Jezusa połączona z jego męką (pasją). Śmierć łącznikiem między sferą duchową a ludzką Maryi.
Śmierć ma tylko taką władzę, że dosięgnie każdego, ale dla chrześcijan (czytaj- w średniowieczu) nie była niczym strasznym, ponieważ prawdziwe szczęście osiągalne dopiero po śmierci. Człowiek mógł być pewny tylko tego, że umrze.
MEMENTO MORI- Pamiętaj, że umrzesz (dotyczy to K A Ż D E G O!!!- Villon)
Francoise Villon- śmierć dosięgnie każdego! Niezależnie od poziomu socjalnego czy społecznego; majątku czy tytułu; wieku czy urody; czynów chwalebnych czy godnych potępienia.
To samo przesłanie–„Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią”. Okrucieństwo, ohyda, potworność śmierci personifikowanej z rozkładającym się ciałem. Roztacza obraz potęgi śmierci; jej bezwarunkowego panowania nad wszystkimi żywymi stworzeniami. Siejąca powszechną grozę nieprzejednana i nieprzekupna, jednako dosięgająca wszystkich dobrych i złych, bogatych i biednych, młodych i starych. Rozważania nad kręgiem czterech spraw ostatecznych- męki, śmierci, sądu ostatecznego i piekła/ nieba. Pogarda dla przemijających wartości świata doczesnego i dóbr materialnych. Koszmarna, wręcz makabryczna brzydota śmierci w Rozmowie… wynika przede wszystkim z chęci oddziałania na wyobraźnię masowego odbiorcy, uczulonego na obraz.
Pochodzenie śmierci w średniowieczu tłumaczone jest grzechem (pierworodnym, „gdy Ewa jabłko ruszyła/ Adamowi jabłko dała/ a ja w tym jabłku byłam…”) Tu śmierć nie jest ukojeniem, wyczekiwanym spokojem, nadzieją, ale okrutną bestią nie znającą litości.