Starożytna grecja - pojęcia

Kabotaż - przybrzezna zegluga krajowa , laczaca porty jednego morza albo roznych morz.

Hellada - w starozytnosci nazwa krainy w poludniowej tesalii na polnocy Grecji w VII w.p.n.e dotycyla srodkowej grecji a pozniej calego obszaru zamieszkanego przez grekow.

Agora - zgromadzenie ludowe w polis , pozniej miejsce obrad takiego zgroamdzenia.

Symmachia - tlo bialym.

Styl czerwonofigurowy postacie i elementy dekoracyjne malowano na czerwono a elementy tla na czrno.

Kuros - posagi mezczyzn.

Kor - posagi kobiet.

Orfizm - Prad religijny.Grecki sojusz wojskowy niepodlegajacy polis.

Falanga - szyk bojowy , zolnierzy ustawiano w zwartych szeregach kazdt zolnierz zaslanial tarcza bok sasiada z drugiej strony wysuwajac wlocznie.

Tyrania - w starozytnej Grecji forma rządu powstała w wyniku przejecia wladzy przez jednostke najczesniej przy poparciu ludzi. Satrapia - okreg administracyjny ,prowincja w starozytnej persji .

Kworun - Liczba członków zgromadzenia , niezbedna do podjecia prawomocnych decyzji.

Kapitel - zwienczenie kolumny.

Stoicyzm - cnota - azchowanie rownowagi duchowej jest najwyzszym dobrem czlowieka.

Epikureizm - szczescie utozsamiane z brakiem cierpien , jest glownym celem czlowieka .

Choreg - obywatel polis zobowiazany do wystawiania wlasnym kosztem

Panteon - sswiatynia poswiecona wszystkim bogom , ogol bost powiazanych zwiazkami rodzinnymi.

Centaur - istota o wygladzie konia z glowa i torsem mezczyzny. Satyr - Bozek plodnosci. Misteria - forma kultu polaczona z procesjami,widowiskami,tancami,spiewami.

Apateoza - uznanie jakies osoby za bostwo.

Epigoni - potomkowie nastepcow Aleksandra Wielkiego.

Pismo linearne A było używane w starożytnej Krecie. Prawdopodobnie wywodzi się od najstarszego pisma tej cywilizacji, jakim było kreteńskie pismo hieroglificzne.

Pismo linearne B - W przeciwieństwie do linearnego pisma A najprawdopodobniej służyło do zapisywania języka greckiego.

Polis - panstwa , miasta .

Oridarchia - wladza nielicznych osob , najczesniej arystokracji.

Periojkowie - Pelni chlopi jednak nie posiadajacy praw politycznych.

Helioci - niewolnicy panstwowi.

Kolonizacja - zdobywanie nowych miejsc w celu upraw.

Apella - zgromadzenie ludowo zlozone ze spartanow.

Garuzja - Rada starszych.

Eforzy - 5 urzednikow zarzadzajacych panstwem.

Drakon - Pierwszy skodyfikowal prawo.

Imperium - panstwo zwiekszajace się terytorialnie poprzez podboje.

Propeleje - wejscie na Akropol. Parknon - najwieksza swiatynia. Hellenizm - powstal gry Aleksander Wielkipodbijajac tereny wschodnie , kultura grecka .

Antropol - Gorne Miasto.

Abacus - prostokatna plyta lezaca na Kapitelu.

Tempason - trojkatna fasada dachu.

Swiatynia Nike - Styl jonski.

Parkmon - zbudowany przez Peryklesa za pieniadze stylu jonskiego.

Ehylecefantyna – okladziona plytkami z kosci sloniowej , a tam gdize szaty plytkami ze zlota.

Kanon - wzor do nasladowania.

Orchestra - miejsce w którym spiewa chor. Scene - garderoba i rekwizytornia Proskenion - miejsce wystepowania aktorow. Teatron - widownie.

Kretenska - najstarsza z kultur w basenie Morza Egejskiego stanowi poczatek cywilizacji europejskiej (Minojska).

Ciemne wieki - w dziejach Greckich czas migracji ludnosci Greckiej i zasiedlania poludniowych terenow Polwyspu Balkanskiego . Dorowie - wprowadzili swojs ystem cywilizacyjny .

Okres Archaiczny - podzial na b iednych i bogatych.

Wspolnota Obywatelska - decyzje zwiazane z funkcjonowaniem polis , dotyczace prowadznenia wojen , ustalenia warunkow pokoju , podejmowano na zgromadzeniach wszystkich obywateli..

Wielka kolonizacja - czas stabilizacji politycznej , czas nie toczacych się wojen , nowa epoka.

Sparianci - wolni obywatele.

Hloci - ludnosc zalezna.

Wielka Grecja - Skupiska koloni greckich na obszarach Italii i Sycylii. .

Metrapolia - miasta macieszyste.

Apoika - nowe osady

Symmachia - sojusz wojskowy.

Geruzja - Rada Starszych w skald wchodzilo 28 spartanow z arystokratycznych rodzin i 2 wladcow.

Garonci - czlonkowie wladzy

Apieragoni - Urzednicy wybierani na rok.

Hektomoroj - Grupa ludzi zaleznych od arystokratycznych wlascicieli ziemskich i zobowiazana do stalej oplaty na ich rzecz.

Demy - jednostki terytorialne Attyki.

Ostrakon - framgment glinianego naczynia uzywany rpzez Atenczykow do sporzadzania roznych notatek.

Zwiazek Hellenski - koalicja Grekow ze Sparta .

PORZĄDEK ARCHITEKTONICZNY : DORYCKI i Jonski.
Styl czarnofigurowy - uksztaltowal się w koryncie w VII w . p . n. E. Postacie malowano czarnym barwnikiem a szczegoly i tlo czerwonym.
Węzeł gordyjski to kunsztownie zawiązany lub, jak chcą inni, bardzo splątany węzeł z dereniowego łyka. Gdy do Gordion przybył Aleksander Macedoński, dowiedział się o przepowiedni. Jako że prowadził właśnie podbój imperium perskiego, postanowił rozwiązać węzeł, by wykazać, że to on jest tym, który zdobędzie Azję.

Ateński Związek Morski lub Symmachia Delijska to sojusz polis starożytnej Grecji kontrolowany przez Ateny. Powstał pod koniec wojen perskich około roku 478 p.n.e. głównie z państw obszaru Morza Egejskiego. Miał na celu obronę miast jońskich przed Persją. Po rozpoczęciu II wojny peloponeskiej (431–404 p.n.e.) przeciwnikiem sojuszu stała się Sparta.

Idealizm to naiwna wiara, że wszystko dzieje się lub chociaż powinno się dziać tak, jak to wynika z publicznie deklarowanych norm. W tym sensie idealizm jest swoistą odmianą naiwności.

Cudzoziemiec, metojek i wyzwoleniec nie mieli pełnej zdolności do czynności prawnych ponieważ byli nieobywatelami dlatego patron mógł za nich załatwiać sprawy urzędowe np. występować do sądu w ich imieniu.

Ostracyzm - praktyka polityczna w starożytnej Grecji, rodzaj tajnego głosowania, podczas którego wolni obywatele typowali osoby podejrzane o dążenie do tyranii i zasługujące na wygnanie z miasta.

Relatywizm to pogląd filozoficzny, wedle którego prawdziwość wypowiedzi można oceniać wyłącznie w kontekście systemu, w którym są one wypowiadane. Tym samym relatywizm stwierdza, że nie istnieją zdania niosące absolutną treść, których ocena byłaby identyczna i niezależna od jej kontekstu.

Hellenowie - małe starożytne plemię w południowej Tesalii (Achaja Ftiocka).

Heros - w mitologii greckiej postać zrodzona ze związku człowieka i boga. Herosi mieli nadzwyczajne zdolności, jak wielka siła, spryt lub inne przymioty. Byli dowodem przenikania się świata bogów i ludzi.