Polska za panowania Piastów

Dynastia Piastów, odegrała bardzo istotną role w kształtowaniu się państwa Polskiego. W IX wieku na terenie Polski znajdowały się dwa plemiona - Polanie i Wiślanie. Polanie podbili wiele innych ludów, skutkiem czego stworzyli duże państwo, które dało początek późniejszemu państwu polskiemu. Panowanie dynastii ma początki już w X wieku około roku 960 do wieku XIV czyli do roku 1370. Pierwszym władcą był Mieszko I zaś ostatnim Kazimierz Wielki, który umarł bezpotomnie. Władcy z tej dynastii pomogli bardzo państwu polskiemu w rozwoju pod względami religijnymi, terytorialnymi, czy też politycznymi.

Pierwszym ważnym czynnikiem była religia. Władcy z tego okresu bardzo dużo wnieśli do kultury polskiej.

Pierwszym z nich był Mieszko I - Książe polski. W 966 nastąpił chrzest Polski przez co schrystianizował cały naród przez ślub z czeską księżniczką Dobrawą. Kraj stał się chrześcijański i wyzbył się całego pogaństwa. Drugim władcą mającym zasługi był syn Mieszka I - Bolesław Chrobry. Zamierzał on wzmocnić wpływy Polski nad Bałtykiem, poprzez chrystianizacje Prusów. Misja zakończyła się niestety niepowodzeniem, gdyż Wojciech zginął przebity włócznią. Władca Polski wykupił zwłoki biskupa i nakazał je uroczyście złożyć w Gnieźnie. Niebawem zmarły został uznany za męczennika i świętego. Polska uzyskała swojego patrona, którego kult stał się elementem scalającym mieszkańców państwa. Bolesław sprytnie wykorzystał kanonizacje Wojciecha do wzmocnienie pozycji naszego kraju w chrześcijańskiej Europie. Rozpoczął starania o stworzenie w kraju samodzielnej prowincji kościelnej. W 1000r. przybył cesarz Otton III z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha. Bolesław zaprezentował "światu" potęgę i bogactwo kraju. Cesarz więc wyraził zgodę na utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie i biskupstw w Polsce. Utworzenie metropolii kościelnej podległej kościołowi oznaczało uznanie samodzielności państwa polskiego. Cesarz Otton chciał utworzyć uniwersalistyczne cesarstwo chrześcijańskie, tym samym uznał on Bolesława za idealnego partnera do tego przedsięwzięcia. Zawiązał z nim przymierze na zjeździe gnieźnieńskim. Wręczył mu wtedy insygnia władzy: włócznię św. Maurycego oraz cesarski diadem, co było zapowiedzią koronacji. Zjazd ten stał się ogromnym sukcesem politycznym państwa.

Za panowania Mieszka II i Bezpryma doszło do zniszczenia i to dość mocno administracji kościelnej przez wojnę domową. Dopiero Kazimierz Odnowiciel wziął sprawy w swoje ręce i odbudował administrację kościelną. Do polski przybyli benedyktyni, których klasztory odegrały istotną rolę cywilizacyjną. Nie powiodły się jednak starania o odbudowę archidiecezji w Gnieźnie tym razem.
Za czasów panowanie Bolesława Śmiałego doszło do sporu o inwestyturę między papieżem Grzegorzem VII, a cesarzem Henrykiem IV. Polski władca stanął za papieżem co przyniosło Polsce wiele korzyści. Udało się odbudować metropolię gnieźnieńską. Jednak Kres rządom Bolesława Śmiałego położył jego konflikt z biskupem krakowskim Stanisławem, a potem śmierć biskupa. Bolesław został skazany wtedy na wygnanie z Polski.

Za panowania Bolesława Krzywoustego, książę pomorski - Warcisław uznał się lennikiem Krzywoustego, obiecał płacić trybut i przyjąć chrzest. Chrystjanizacja i uzależnienie Pomorza od Polski napotkało sprzeciwy cesarstwa i arcybiskupstwa w Magdeburgu. W 1136r. papież dał bullę potwierdzającą samodzielność polskiego kościoła Kazimierz Wielki, ostatni z dynastii Piastów, za czasów swojego panowania uregulował napięte dotąd stosunki z Krzyżakami, zawierając z nimi pokój w Kaliszu w 1343 r

Drugim rozwojem był rozwój terytorialny. Pozwalał on na poszerzanie i polepszanie ziem polskich.
Mieszko I kontynuował politykę swojego ojca i dziadka, którzy jako władcy pogańskiego księstwa znajdującego się na terenach obecnej Wielkopolski, poprzez sojusze lub siłę militarną podporządkowali sobie Kujawy oraz prawdopodobnie Pomorze Wschodnie i Mazowsze. Przez większość okresu swojego panowania toczył walki o Pomorze Zachodnie, zajmując je po rzekę Odrę. W ostatnich latach życia przystąpił także do wojny z Czechami, zdobywając Śląsk i prawdopodobnie Małopolskę.

Bolesław Chrobry w 1018 roku zdobył Kijów, osadzając na ruskim tronie swojego zięcia Światopełka I. W 1019 roku przyłączył do swojego państwa Grody Czerwieńskie. Bolesław wykorzystał wewnętrzne walki w Rzeszy i zajął ważny rejon przedpola Odry: Miśnię, Milsko i Łużyce. Kiedy władzę w Niemczech ostatecznie przejął Henryk II, zaakceptował on zdobycze Chrobrego, przekazując mu je na zasadzie lenna. Jedynie Miśnię oddał we władanie sprzymierzonemu z księciem polskim margrabiemu Guncelinowi. W 1004r. Henryk wkroczył do Polski. W zawartym porozumieniu Chrobry tracił zdobyte kraje, ale zachował niezależność. Następnie w 1007r. Bolesław ponownie opanował Milsko i Łużyce. Jednocześnie Polska straciła Pomorze Zachodnie. Wojny Polski z Niemcami zakończył układ w 1013r. w Merseburgu. Chrobry zachował jako lennik zdobyte przez siebie kraje. Po porażkach Niemiec, w 1018r. cesarz zgodził się wreszcie zawrzeć pokój w Budziszynie. Był to sukces Bolesława. Jednocześnie Bolesław korzystając z walk wewnętrznych w Niemczech koronował się w 1025r. Zdarzenie to oznaczało awans w hierarchii państw chrześcijańskiej Europy. Było przypieczętowaniem jedności i suwerenności kraju polskiego.

W 1031r. wojna domowa i cesarz pozbawili Mieszka II tronu. Władzę objął Bezprym, który odesłał insygnie królewskie do Niemiec. Mieszko powrócił z wygnania z Czech, lecz musiał uznać zwierzchnictwo cesarza niemieckiego i wydzielić braciom osobne dzielnice w państwie. W 1034r. Mieszko ponownie złączył ziemie państwa Polskiego.

Za czasów Kazimierza Odnowiciela Wielkopolska uległa buntowi ludowemu skierowanemu przeciwko możnowładcom oraz Kościołowi i nastąpił masowy powrót do pogaństwa. Na Mazowszu powstało oddzielne państwo Miecława (Masława). Na Pomorzu władzę przejęła lokalna dynastia. W 1038 lub 1039 Polskę najechał czeski książę Brzetysław I. Złupił on Wielkopolskę i zajął Śląsk oraz Małopolskę. Znalazł on sobie sojusznika na Rusi w osobie księcia kijowskiego Jarosława Mądrego, którego siostrę Dobronegę wziął sobie za żonę. Rozpoczął proces scalania państwa Polskiego. Nie udało mu się jednak opanować Pomorza Zachodniego

Bolesławowi Śmiałemu udało się w 1069 r. przyłączyć do Polski Grody Czerwieńskie.

Pomiędzy rokiem 1097 a 1100 synowie Władysława Hermana przy poparciu możnych obalili Sieciecha i wymogli na ojcu podział państwa na dzielnice. Zbigniew otrzymał Wielkopolskę, Kujawy i ziemię sieradzko-łęczycką, Bolesław ? Małopolskę i Śląsk, zaś Władysław zatrzymał dla siebie Mazowsze wraz z władzą zwierzchnią nad wszystkimi księstwami.

Bolesław Krzywousty został uznany przez historiografię, jako obrońca średniowiecznej Polski, m.in. dzięki bohaterskim zmaganiom z 1109 przy obronie Głogowa. Przywrócił polskie panowanie nad Pomorzem Gdańskim, ziemią lubuską i podporządkował Księstwu Polskiemu Pomorze Zachodnie aż po Rugię. Na kilka lat przed swoją śmiercią w 1138 r. testament-ustawę sukcesyjną, która regulowała zasady następstwa tronu i podziału dziedzictwa między potomstwo władców. Ustawa ta wprowadzała zasadę pryncypatu i senioratu oraz dzieliła państwo między czterech synów Krzywoustego. W 1138 r. rozpoczął się w historii Polski okres, który nazywamy rozbiciem dzielnicowym. Władysław II Wygnaniec został seniorem. Niedługo po objęciu przez siebie rządów został wygnany z kraju i znalazł schronienie w Niemczech. Władzę przejęli jego młodsi bracia, którzy musieli stawić czoło niemieckim interwencjom na rzecz Władysława II. Władysław II nie odzyskał jednak władzy; a jedynym rezultatem niemieckich wypraw na Polskę było złożenie przez Bolesława Kędzierzawego hołdu lennego cesarzowi niemieckiemu w 1157 r. w Krzyszkowie. Formalnie wciąż jeszcze obowiązywała zasada senioratu, ale wkrótce została ona całkowicie obalona. Jej pozostałością była wysoka pozycja i ranga tego księcia, który władał Krakowem, czyli stolicą dzielnicy senioralnej. Początki scalania kraju przyniosły rządy Henryka I Brodatego i Henryka Pobożnego oraz Henryka IV Probusa, który starał się nawet o koronę królewską. Kolejny krok na drodze do zjednoczenia rozbitych ziem polskich uczynił Przemysł II oraz czeski ród Przemyślidów, z którego pochodził Wacław II oraz Wacław III.

Władysław Łokietek rozpoczął proces jednoczenia dzielnic w jedno państwo, opanowując po kolei Małopolskę, ziemię łęczycką i sieradzką, Kujawy i Pomorze Gdańskie. Następnie w 1314 r. podporządkował swej władzy Wielkopolskę, ale tam wyłącznie udało się zająć wyłącznie graniczące z Kujawami miejscowości z Koninem, Kołem i Nakłem na czele, gdyż resztę dzielnicy zajął dawny wróg Łokietka Henryk III Głogowczyk Pomorze, choć w wyniku wyprawy pod koniec 1306 zostało podporządkowane władzy Łokietka, lecz kontrola nad tym odległym terytorium z konieczności została przekazana namiestnikom. Do roli tej wyznaczono w rejonie Gdańska możny ród Święców, zaś w Tczewie i Świeciu bratanków Łokietka ? Przemysła i Kazimierza III.

Za Kazimierza Wielkiego doszło do podpisania pokoju w Kaliszu z Krzyżakami, który oddawał Polsce ziemię dobrzyńską i Kujawy, ale zostawiał pod władzą Zakonu Pomorze Gdańskie i ziemię chełmińską Walki o Ruś trwały w latach 1340-1349 i zakończyły się przyłączeniem do Polski Rusi Halickiej i części Wołynia. Nie zdołał jednak odzyskać Śląska.

Jak widać każdy z władców z dynastii Piastów miał swój udział w tworzeniu i kreowaniu państwa. Stworzyli oni fundamenty Polski i dzięki nim znalazła się na arenie międzynarodowej. Państwa zaczęły liczyć z naszym krajem. Wiadomo, że każda polityka ma swoje minusy, ale mimo wszystko działania Piastów przyniosły więcej korzyści dla Polski. Trzeba zauważyć również, że dążyli głównie do tego by w kraju było coraz lepiej, a poddani byli zadowoleni. Mieli na uwadze dobro państwa. Dynastia ta chciała z Polski zrobić prawdziwe mocarstwo, posiadające ogromne terytoria. Dzięki dynastii Piastów Polska była na równi z innymi państwami chrześcijańskimi i liczono się z jej zdaniem.