Różne oblicza romantycznej młodości

Człowiek młody to człowiek nieukształtowany, niedoświadczony, a co za tym idzie, zwykle uważany za mniej mądrego niż człowiek starszy. W epoce romantyzmu młodość odgrywa bardzo doniosłą rolę, stanowi przeciwieństwo dla starych idei, które, kolokwialnie mówiąc, „przeterminowały się”; jest także synonimem słowa „bunt”. Młodość wiązała się przede wszystkim z zapałem, namiętnością, impulsywnością, wrażliwością, ale także z zagubieniem.
Johann Wolfgang Goethe w powieści „Cierpienia młodego Wertera” samym tytułem daje do zrozumienia, iż idea młodości będzie obecna w jego dziele. Można powiedzieć, że opisuje pewien model romantyka. Główny bohater utworu nieszczęśliwie zakochał się w kobiecie o imieniu Lotta. Głęboko przeżywał tę miłość i analizował swoje uczucia. Kochał Lottę, ale jednocześnie nie zapominał o honorze i nie starał się jej za wszelką cenę zdobyć. Izolował się od świata, w samotności rozpracowywał swoje stany emocjonalne, był skazany na niezrozumienie ze strony innych ludzi. Po wielu miesiącach męki zdecydował się popełnić samobójstwo, przegrał z cierpieniem.
Kolejnym utworem, w tytule którego pojawia się termin „młodość”, jest „Oda do młodości” Mickiewicza. Autor dokonuje porównania świata ludzi dojrzałych oraz jego rówieśników. Podmiot liryczny pragnie wznieść się na skrzydłach wyobraźni ponad codzienność, burzy się rzeczywistością, ponieważ ludzie, z którymi się styka są „bez serc, bez ducha”, mają ograniczone horyzonty poznawcze. Zaspokajanie potrzeb biologicznych to za mało, aby móc powiedzieć o prawdziwym życiu czy człowieczeństwie. Mickiewicz z takiego świata pragnie się wyrwać. Świat wyobraźni – „rajska kraina ułudy” – to świat, w którym wszystko jest możliwe, w którym ludzie są „jednością silni, rozumni szałem”. Owa rozumność młodych polega na energii, chęci ulepszania rzeczywistości. Wypowiadający się w utworze namawia do samokształcenia, twierdzi, że śmierć prawdziwego bohatera nigdy nie idzie na marne. Młodość nie jest dla niego stanem biologicznym wyrażanym w ilości przeżytych lat, ale stanem ducha. Nowy, fantazyjny świat młodych jest szczęśliwy, optymistyczny, pełen odwagi oraz swobody, przekraczający granice, podczas gdy świat starych pokrywa mrok, egoizm, mgła i monotonność.
Kolejnym typowo romantycznym utworem Mickiewicza jest ballada „Romantyczność”. To manifest wrażliwości, utwór, w którym fizyczna młodość pokazana jest jako czas cierpień. Młoda bohaterka ballady, Karusia, utraciła swojego ukochanego. Tęskni za nim i kocha go nawet po śmierci, wierzy, że Jasieniek przychodzi do niej. Świadkami jej wizji są mieszkańcy prowincjonalnej, niedużej osady. Nie wątpią w słowa dziewczyny, a jednocześnie czują strach, bo nie rozumieją co się dzieje. W pewnym momencie głos zabiera starzec – człowiek o klasycznych, oświeceniowych przekonaniach, wyszydza zabobonność tłumu, a zachowanie Karusi uważa za godne potępienia. Kieruje się rozumem, uważa, że jeśli nie można zbadać czegoś za pomocą „szkiełka i oka”, to tego po prostu nie ma. W dyskusję ze starcem wdaje się sam narrator, reprezentant gminu. Wypowiada się skromnie, ale pewnie, uznaje Karusię za postać tragiczną, pochwala postawę ludu odczuwającego więź z cierpiącym człowiekiem. Szkiełko i oko stają się symbolami empirii i racjonalizmu, a postawa tłumu postawą „młodą”, w której najważniejsze jest czucie, wiara, serce i ufność.
Warto także zaznaczyć, że życie romantycznych twórców nie trwało zbyt długo. Wczesna śmierć wynikała z niskiego poziomu higieny czy też epidemii śmiertelnych chorób, ale to nie jedyny powód. Ideologia nakazywała romantykom żyć szybko, czyli aktywnie oraz intensywnie. Prowadzili awanturniczy tryb życia, walczyli, trafiali do więzienia. Człowiek, który chce zaznać w życiu wszystkiego traci więcej energii niż człowiek bierny. Szybciej traci siły.
Przed współczesnymi młodymi także stoi trudne zadanie, choć nie aż tak. Mają więcej praw, ale przez to są w pewnym sensie mniej dojrzali niż młodzi romantyczni. Uważam, że należy brać przykład z romantyków – niekoniecznie w kwestii prowadzenia hulaszczego trybu życia, ale w budowaniu lepszego świata. Młodzi muszą sobie przypomnieć o wrażliwości i istnieniu pierwiastka duchowości, poświęcić mniej czasu przyjemnościom czysto fizycznym. Światopogląd romantyczny, który wyraża się słowami „miej serce i patrzaj w serce” powinien być światopoglądem ponadczasowym, dotyczącym każdej epoki i każde kolejne (młode) pokolenie powinno z zapałem wprowadzać go w życie.