Funkcje piór ptasich

Prawie całe ciało ptaka jest pokryte piórami. I tylko ptaki mają pióra. Wyjątkowo zmyślna konstrukcja, różnorodność, kolory, to wszystko wymyśliła natura i wydaje mi się, że jest to już narzędzie doskonałe, którego już chyba nie da się poprawić. Pióra ptaka chronią go przed zimnem, ciepłem, wodą, przywabiają partnera, maskują, a najważniejsze - są narzędziem do latania. Pióra są bardzo zróżnicowane i każdy rodzaj piórka pełni inną funkcję. Najmniejsze i najdelikatniejsze są pióra puchowe. Rosną przy samym ciele ptaka, są lekkie i puszyste, stąd nazwa. Stanowią one warstwę izolacyjną i chronią przed utratą ciepła. W zasadzie prawie ich nie widzimy.

Pióra puchowe są przykryte piórami konturowymi i pokrywami. Pióra konturowe jak i pokrywy mają już nieco inną konstrukcję. Są sztywniejsze i bardziej gładkie. Ich zadanie, to nadać ptaszkom opływowy kształt, zmniejszyć opory powietrza podczas lotu, ochronić przed opadami atmosferycznymi. Wielkość i kształt tych piór zależy od tego gdzie rosną. Także zadania trochę się różnią zwłaszcza pokryw na skrzydłach które mają za zadanie "uszczelnić" skrzydła i nadać im idealnie aerodynamiczny kształt. Pióra te są kolorowe, wzorzyste i nadają ptaszkom ich wygląd. Czy wiecie, że piękne perełki naszych papużek, to jedno maleńkie piórko konturowe z idealnym czarnym kółeczkiem na samym środku?
Jednak największe i najważniejsze dla ptaka są pióra służące bezpośrednio lataniu.

Najważniejsze to lotki i sterówki. Ułożone dachówkowato aby powietrze mogło je swobodnie opływać. Papużka potrafi te pióra składać i rozkładać. Lotki w całej okazałości widzimy podczas lotu, a także jeśli rozprostujemy papużce skrzydełko. Sterówki zaś zobaczymy kiedy ptaszek leci, a kiedy hamuje robi z nich bardzo szeroki wachlarzyk. Właśnie do tego ptaszkom służą sterówki - stabilizują lot, kierują (sterują) lotem, a szeroko rozsunięte i skierowane w dół hamują. Obok zdjęcia sterówek i lotek (w skali 1:1 jeśli mamy ekran ustawiony 800x600).
Lotki też mają specyficzną budowę, zauważmy, że nie są symetryczne. Dlaczego? Lotka działa jak żaluzja. podczas ruchu skrzydła w górę powietrze pomiędzy lotkami swobodnie przechodzi - skrzydło stawia mniejszy opór. Za to kiedy ptak porusza skrzydłem w dół - lotki się "uszczelniają" i stawiają opór. To daje siłę nośną.

Jednak pióra się "zużywają" i po pewnym czasie pióro jest już zniszczone, nie będą w pełni funkcjonalne. Ptak może też złamać, albo wręcz stracić pióro lub pióra w starciu z drapieżnikiem. Dlatego ptaki przechodzą pierzenie. Papużka falista właściwie pierzy się cały rok, ale z pewnością zaobserwowaliśmy okresy intensywniejszego pierzenia, kiedy ptak gubi znacznie więcej piór, w tym lotki i sterówki. Nowe pióro które rośnie wypycha stare zniszczone. Już parę dni po wypadnięciu pióra obserwujemy "mały pędzelek". Pióro początkowo rośnie w osłonce. Kiedy osłonki zaczynają pękać, wygląda jakby ptak miał "łupież".

A jak przemyślną i ciekawą budowę mają pióra?
Są bardzo lekkie (jak piórko). Bawiliśmy się z pewnością piórami czy to znalezionymi, czy tymi długimi które zgubiła nasza papużka. I te piórka są jakby zlepione. Możemy je rozerwać, ale jak przeciągniemy między palcami, to znowu się sklejają, a równocześnie nie są lepkie, dlaczego?. Ptasie pióro to prawdziwy rzep!

Od stosiny - grubej i mocnej, ale leciutkiej, bo jest w środku pusta rozchodzą się promienie, od których z kolei promyki i haczyki. To te haczyki jak rzep zaczepiają się o promyki i powodują, że powierzchnia pióra jest jakby płaszczyzną stawiającą duży opór powietrzu. Jeśli ptak czymś w skrzydło uderzy, to ta przeszkoda swobodnie przechodzi przez piórko rozrywając jedynie połączenie haczyków i promyków.