Alfred Nobel

Alfred Bernhard Nobel urodził się 21 października 1833 roku w Sztokholmie. Był szwedzkim chemikiem, wynalazcą i filantropem. W wieku czterech lat Alfred wraz z rodziną przeniósł się do Finlandii, a następnie do Rosji. W wieku 17 lat Alfred biegle mówił po rosyjsku, angielsku, francusku i niemiecku dzięki starannej edukacji oraz wielu wyjazdom np. do Francji, Szwecji, Niemczech i Stanów Zjednoczonych.

Pracował ze swoim ojcem. Najbardziej znanym i najważniejszym osiągnięciem Alfreda było wynalezienie dynamitu, który opatentował w 1867 roku. Produkcja dynamitu przynosiła Noblowi wielką fortunę. Posiadał ponad dziewięćdziesiąt fabryk i laboratoriów w 20 krajach oraz ponad 355 patentów. Był członkiem Instytutu Królewskiego w Londynie, Towarzystwa Inżynierów Cywilnych w Paryżu i Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk w Sztokholmie.

W swej ostatniej woli Nobel przeznaczył cały swój majątek o wartości około 31,5 milionów koron szwedzkich na nagrody. Postanowił, iż co roku dochód ze spadku ma być dzielony na pięć równych części pomiędzy tych, którzy w poprzednim roku szczególnie zasłużyli się ludzkości.

Alfred Nobel był również dramatopisarzem. Jego jedyna sztuka została wydrukowana, gdy leżał na łożu śmierci. Cały nakład za wyjątkiem trzech kopii został jednak zniszczony tuż po jego śmierci, gdyż uznano, że sztuka jest skandaliczna i bluźniercza. Pierwsze wydanie tej sztuki (dwujęzyczne po szwedzku i w Esperanto) zostało wydane w Szwecji w roku 2003. Sztuka jak dotąd została przetłumaczona tylko na język Esperanto.

Alfred Bernhard Nobel zmarł 10 grudnia 1896r., został pochowany na cmentarzu północnym na Norra Begravningsplatsen w Sztokholmie.

Alfred sądził, że wynalezienie dynamitu zrazi ludzi do wszczynania wojny, lecz niestety mylił się. Ufundował Nagrodę Pokojową, która miała, choć w pewnym stopniu wynagrodzić ludzkości szkody które spowodował dynamit; medycyna, chemia, fizyka, z zakresu literatury, ekonomi, instytucjom najlepiej działającym na rzecz pokoju i braterstwa narodów.

Nagrodą Nobla zostali uhonorowani Polacy:
- Maria Skłodowska - Curie - opracowała teorię promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkryła dwa nowe pierwiastki: rad i polon. Pod jej osobistym kierunkiem prowadzono też pierwsze w świecie badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Była prekursorem nowej gałęzi chemii - radiochemii.

- Henryk Sienkiewicz - laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1905 za "całokształt twórczości". Jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku.

- Władysław Reymont - polski pisarz, prozaik i nowelista, laureat Nagrody Nobla. Jeden z głównych przedstawicieli realizmu krytycznego z elementami naturalizmu w prozie Młodej Polski.

- Czesław Miłosz - polski oraz litewski poeta, laureat literackiej nagrody Nobla w 1980 roku. Otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Jedna z najwybitniejszych postaci polskiej kultury.

- Lech Wałęsa - przewodniczył stronie solidarnościowej podczas obrad, okrągłego stołu. W latach 1990 - 1995 był prezydentem RP, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

- Józef Rotblat - polski fizyk i radiobiolog, współzałożyciel i lider pacyfistycznego ruchu naukowców Pugwash, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1995 roku.

- Wisława Szymborska - nagrodę Nobla otrzymała w 1996 roku za "poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości".

- Olga Tokarczuk - Urodziła się i mieszka w Polsce, tworzy w języku polskim. Nagrodę przyznano w 2019 roku.