profil

Analizując wiersz Haliny Poświatowskiej, przedstaw wizję miłości i śmierci wskazując jednocześnie na kontekst kulturowy i rolę literackiej aluzji.

poleca 85% 347 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Halina Poświatowska była poetką współczesną. Chorowała na serce i zmarła po drugiej operacji serca. Przewodnimi motywami jej utworów jest choroba i miłość cielesna. Jej poezja bywa intymna.
Jej wuiersz bez tytułu opowiada o smierci Izoldy. Tristan jest przy niej obecny. Próbuje uratować ją przed śmiercią. Nie chce, by ukochana umarła. Kochankowie pragną być razem. Nie chcą myśleć o śmierci, która ich rozdzieli. Chcą nacieszyć sie sobą, póki obydwoje żyją. Halina Poświatowska posłużyła się dziełem Josepha Bedier'a pt. "Dzieje Tristana i Izoldy". Zarówno w dziele z okresu średniowiecza, jak i w wierszu Poświatowskiej bohaterami są kochankowie-Izolda i Tristan. Poeta reinterpretuje ksiażkę Bedier'a i pisze na jej podstawie wiersz. Nie jest on podzielony na strofy. Występuje wiele przerzutni, dzieęki którym wydaje się, że jest on napisany bez podziału na wersy. W wierszu jest dużo myślników. Dzięki nim czytelnik może się na chwilę zastanowić. Myślniki pełnią rolę krótkiej pauzy. Podmiot liryczny opisuje z boku całe wydarzenie.
Poświatowska zmieniła śmierć Izoldy. Nie jest ona taka, jak w dziele Bedier'a. Możemy się dopatrzyć wielu różnic. W powieści średniowiecznego autora najpierw umiera Tristan, potem Izolda. Akcja powieści toczy się gdzieś na odludziu. W wierszu Poświatowskiej Izolda umiera w szpitalu, przeżywając chorobę. Tristan czuwa nad nią. Swoimi chłodnymi dłońmi dotyka rozpalonego czoła Izoldy. Próbuje przywrócić ją do życia: "podawał oddech-z własnych ust". Być może musiał ją reanimować, bo jej stan się pogorszył. W powieści Tristan umarł spokojnie, potem Izolda ułożyła sie obok ukochanego i umarła. Oboje umarli spokojnie, bez bólu. W wierszu Izolda cierpi- może nie tylko fizycznie, ale również z miłości, bo czuje zbliżającą się śmierć, a nie chce pozostawić ukochanego. Tristan był przy niej cały czas- podtrzymywał jej głowę, plecy. Stan Izoldy zaczął się pogarszać: "obojczyki wychudłe podnosiły się spiesznie, aby nadążyć za oddechem. Serce biło prędko, nierówno". Trzymała Tristana za rękę nie chcąc, by odchodził. Średniowieczna Izolda była całkiem zdrowa, natomiast współczesna jest niewidoma. Posi ukochanego, by do niej przemówił, bo chce go usłyszęć, póki żyje. Ale on milczy. Tristan z powieści Bedier'a przemawia do kochanki przed śmiercią. Są za sobą bardzo zżyci. W wierszu Izolda próbuje być jak najbliżej ukochanego. Tristan "podawał oddech", dzięki czemu ich relacje nabrały intymności, co charakteryzuje poezję Poświatowskiej. Jednak, gdy tuż przed śmiercią Izolda prosi go, by coś powiedział, on zachowuje dystans. Izolda umiera, czując obecność Tristana jedynie przez dotyk.
Według Poświatowskiej miłość możemy utożsamić z życiem. Miłość trwa, póki zakochani żyją. Gdy nadchodzi śmierć, miłość zostaje przerwana. Ale można to rozumieć także inaczej. Póki jest miłość, życie ma sens. Gdy miłość w jakiś sposób się skończy, życie traci znaczenie. Dlatego dla poetki ważne jest, by nacieszyć się miłośćią przed śmiercią. Jeśli jest to miłość szczera i prawdziwa druga osoba powinna być z umierającą, by trwać z nią do końca. Między innymi na tym polega partnerstwo w miłości, które jest ważne dla poetki. Izolda nie boi się śmierci, bo wie, że tak musi być, ale nie chce opuszczać ukochanego.
Literacka aluzja służy pokazaniu innego oblicza miłości, ale i śmierci. Bo śmierć nabiera innego znaczenia, gdy umiera tylko jedna osoba, a innego, gdy umierają dwie. Po śmierci jednej osoby, druga cierpi, bo straciła kogoś ukochanego. Porównując powieść średniowieczną i wiersz współczesny dostrzeamy różnice. A aluzja litecka ma nam te różnice pokazać.
Halina Poświatowska pokazuje nam, że reinretpretując jakiś tekst, można pokazać go z innego punktu widzenia. Można zmieniś oblicze miłości i śmierci. Zobaczyć wszystkie w innym świetle i porównać tekst pierwotny i wtórny.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Teksty kultury