Interpretacja "Grobu Agamemnona". Gorzka refleksja o Polsce i Polakach w "Grobie Agamemnona" i "Kordianie" J. Słowackiego (notatki z lekcji).

Interpretacja "Grobu Agamemnona"

Słowacki wyobraża sobie, iż wychodzi z grobowca i pędzi na koniu. Odwołuje się do antycznych Termopili (gdzie pod wodzą króla Leonidasa, Persowie nie zostali wpuszczeni do Sparty) i Heronei (bitwa Greków z Macedończykami). Stwierdza, że pędząc na koniu i przejeżdżając przez Termopile, nie byłby godzien się w nich zatrzymać. Myśli, że spotka tam duchy walczących i że oni się go zapytają "ilu was było", a on zawstydzony nie będzie wiedział co odpowiedzieć. Nawiązuje tu do powstania listopadowego, w którym brała udział niewielka ilość ludzi. Natomiast uważa, że mógłby się zatrzymać w Heronei, gdyż jest tu podobieństwo zdarzeń (Grecy także w tej bitwie stracili niepodległość). Następnie mówi, iż dopóki nie zostanie spełnione kilka warunków, Polska nie będzie niepodległa. Stosuje tu dwa zwroty: dusza anielska czyli polscy chłopi, oraz czerep rubaszny czyli szlachta. Póki szlachta będzie wyzyskiwała chłopów to nie będzie możliwości na odzyskanie niepodległości, ponieważ chłopi nie czują więzów z ojczyzną. Dla nich zaborcą jest szlachta. Po co mają walczyć, skoro i tak ich sytuacja się nie zmieni. Ten ustrój feudalny nazywa palącą koszulą Dejaniry. Po jej zdjęciu Polskę porównuje do posągu. Dopiero wtedy naród się zjednoczy i będzie można walczyć z zaborcą. Mówi, że fałszywa duma szlachty zgubiła Polskę i wyniknęły z tego zabory. Słowacki czuje się winny, bo nie brał udziału w powstaniu i dlatego, że jest Polakiem.

Ocena powstania listopadowego w "Grobie Agamemnona" i "Kordianie" J. Słowackiego:

1. Zarzuty wobec przywódców powstania: starość, niedołężność, nadmierna ostrożność, nieumiejętność wykorzystania ważnych momentów strategicznych, nieudolność, niechęć do aktywnego działania, zdrada (Krukowiecki).
2. Zarzuty wobec młodych powstańców: oddanie przywództwa nieudolnym dowódcom; naiwność i głupota polityczna; sam zapał i chęć poświęcenia dla ojczyzny to zbyt mało, by zwyciężyć.
3. Główną przyczyną upadku był brak udziału całego narodu wynikający z ogromnych dysproporcji społecznych. Dopóki szlachta będzie wyzyskiwać i gnębić chłopów, dopóty niemożliwe będzie zjednoczenie narodu i przeprowadzenie zwycięskiej walki narodowo-wyzwoleńczej.
4. Przyczyną upadku Polski i zaborów była w głównej mierze sarmacka megalomania, prywata i niechęć do rezygnacji z przywilejów stanowych.