profil

Cezary Baryka- różne rodzaje lojalności wobec boheterów powieści

poleca 85% 145 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Stefan Żeromski

Cezary Baryka gl. bohater powiesci Żeromskiego ?Przedwiośnie? urodził się w Baku w Rosji w polskiej rodzinie. Był synem polskich uchodźców Seweryna i Jadwigi. Nie znał Polski, którą uważał za ojczyznę swoich rodziców. Była ona dla niego dalekim, obcym nieznanym krajem, z którym nic go nie łączyło. W dzieciństwie lepiej mówił po rosyjsku niż po polsku, więekszy wpływ na jego świadomość narodowa miala rosyjska szkola i otoczenie. Po wybuchu rewolucji młody mężczyzna wierzył, że w jego ukochanej Rosji może być lepiej i to za nią walczył z nią się utożsamiał, był wobec niej lojalny i wierny. Nic, więc dziwnego, że jego argumenty ścierały się z argumentami ojca, który pragnął ?obudzić w duszy syna uśpioną polskość?, emocjonalną więź z ojczyzną. Cezary nie chciał jechać do Polski, pragnął zostać w Rosji i budować nowy ład społeczny. Mimo tego za namową ojca udali się do Polski- kraju dobrobytu, ładu i sprawiedliwości. Do kraju ?szklanych domów?. Zachowuje on jednak dystans do Polski, w której czuje się trochę obco. Znajduje się w sytuacji swoich przemyśleń, w której musi podjąć życiowe decyzje. Jest do tego zmuszony, głównie przez samo uczestniczenie w spotkaniach robotniczych. Pragnął on pozostać wśród tych, którzy utworzą nowe dzieło, rewolucję. Jednak czuje on pewna rozterkę. Chciałby uczestniczyć w realizacji tego ?dzieła?, a jednocześnie kochał ojca, do którego zbliżył się duchowo, i pragnął spełnić jego zobowiązania. Jest to jego wewnętrzne rozdarcie miedzy ideami ojca, a jednocześnie zmagania z własna tożsamością, dążeniami do rewolucji. Jest on podobny do Tomasza Judyma. On też musiał wybrać odpowiednią drogę życia. Wybierał pomiędzy miłością do Joasi, a pomaganiem osobom ubogim. Tak samo Cezary nie wie czy być lojalnym wobec własnego i kochanego ojca, czy dołączyć do robotników i przygotowywać się do przewrotu. Jego pragnieniem jest stworzyć nowy świat, w którym będzie szczęśliwy. Zaczyna dbać o swoje interesy, ponieważ dojrzał do tego. Jednak czuje potrzebę wypelnienia nakazu swojego własnego ojca, który był czynnym przeciwnikiem tego typu rzeczy. Walczył on z takimi ludźmi. Gdyby się dowiedział o tym, co chce robić jego syn zawiódłby się na nim bardzo. Cezary wie o tym, dlatego stoi przed wielkim wyborem, co powinien zrobić. Jego rozterki i wahania świadczą o tym, że szanuje on nakazy ojca, ale również dojrzewa i chce wybrać odpowiednią dla siebie drogę dalszego życia.
Cezary tak bardzo był zafascynowany rewolucja, aktywnie działał na rzecz rewolucji, a jego lojalność wobec władzy skłoniła go nawet do zdrady wobec własnej matki, przez pokazanie władzom skrytki z kosztownościami rodzinnymi. Dopiero jej śmierć w karnym obozie pracy otworzyła oczy Cezaremu, który zaczął dostrzegać prawdziwy obraz tego, co kryje się pod pojęciem rewolucji. Poznal on jej wzniosle hasla, cele jak i jej okrucieństwa wobec ludzi: mordy, gwałty, biede i ubóstwo.
Cezary Baryka zostaje postawiony w sytuacji rozdarcia wewnętrznego wobec różnych postaci i ideologii. Jako młody człowiek o nieukształtowanym jeszcze światopoglądzie i niesprecyzowanej do końca tożsamości narodowej stanowi materiał bardzo podatny na wszelkiego rodzaju wpływy, propozycje czy manipulacje. Nie jest wyrazicielem żadnej grupy, żadnego programu nie ma też nic specjalnie do zaoferowania. Jest bohaterem dynamicznym i nie pozostaje przy jednym przekonaniu, uważnie wsłuchuje się w racje Gajowca i Lulka, nie przyjmując w zasadzie żadnej z nich. Koncepcja Szymona, dawnego narzeczonego matki Cezarego, opiera się na założeniu, że tylko stopniowe, konsekwentne realizowane reformy będą w stanie zaprowadzić nowy ład. Punktem wyjścia tego programu miała być stabilizacja pieniądza, a następnie odbudowa różnych dziedzin gospodarki. Cezary zarzucal mu, ze jest to zbyt powolne dzialanie, niedające realnych efektow, wypomina policje, torturujaca więźniów i biede. Wydawaloby się, ze jest lojalny wobec komunistow, jednak na spotkaniu komunistow, na które zostaje zaproszony przez Lulka, jako jedyny kwestionuje ich zalozenia. Ta druga koncepcja naprawy Polski przedstawia polepszenie zycia najniższej warstwy społecznej, glosi haslo o równości klas społecznych, co sprowadza się do postulatu zniszczenia arystokracji i burżuazji oraz oddania władzy robotnikom. Cezary sprzeciwia się temu twierdzac, ze klasa robotnicza, która żyje obecnie w ubóstwie i chorobach nie może odbudowywać społeczeństwa. To ją powinien ktoś odbudować i doprowadzić do zmiany tej sytuacji. Twierdzi on, że komuniści powinni wystrzegać się argumentów tego typu, ponieważ są one przeciwko komunizmowi- co wskazuje na niezdecydowanie w kwestii komunizmu.
W powieści występują również motywy miłosne. Baryka wzbudza uczucie trzech kobiet. Wykorzystuje ich uległość, jest lekkomyślny i zbyt impulsywny. Flirtuje z Karolina, podziwia jej urode, figure, obdarza ja nawet pocałunkami, daje jej zludne nadzieje. Dziewczyna darzy go uczuciem, sklonna jest do romantycznych uniesien, jednak dla Cezarego jest zbyt pruderyjna. Rozkochuje w sobie Wande, której uczucie poparte gleboka zazdrością doprowadza do tragedii- zabija Karoline. Jego szczegolna uwage zwraca Laura, z która laczy go najgłębsze uczucie. Obydwoje nie potrafia zapanowac nad pragnieniami, jednak w efekcie ta milosc jest niemozliwa. Cezary nie jest do konca wierny zadnej z tych kobiet, nie jest wobec nich lojalny, rozkochuje je w sobie i bawi się ich uczuciami. Milosc nie przynosi szczęścia ani jemu, ani zadnej z kobiet.
W ostatniej scenie książki Cezary bierze udział w manifestacji robotników, gdzie widac jego rozdarcie wewnętrzne. Nie jest to spowodowane jego zdecydowaniem się na koncepcję komunistyczną. Nie utożsamia się z tłumem, nie chce być jednym z komunistów, jednak chce się zbuntować, pokazać, że dzieje się źle zarówno w jego życiu, jak i całej Polsce. Ta manifestacja jest, więc wyrazem buntu przeciwko całemu światu. Jest to ostatni marsz przez zycie pelne niepewności, zwątpienie i niezrozumienia. Cezary Baryka umie przezwyciężyć propagande komunistyczna i dzieki temu nie zdradzil wlasnej osobowości. Ta postac dowodzi ze droga życiowa przez jaką człowiek przechodzi, znacząco wpływa na jego charakter i osobowość.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 5 minut

Teksty kultury