profil

Kościuszko Tadeusz

poleca 84% 2901 głosów

Treść Grafika Filmy
Komentarze
Insurekcja kościuszkowska Tadeusz Kościuszko

Urodził się 2 II 1746 roku, w skromnym dworku w Mereczowszczyźnie pod Kossowem - dawny powiat słoniński, część Polesia, dziś obszar Białorusi. Był czwartym dzieckiem Ludwika Tadeusza Kościuszki Siechnowickiego i Tekli Ratomskiej. Rodzice należeli do średniozamożnej szlachty. Na chrzcie otrzymał trzy imiona - Andrzej, Tadeusz, Bonawentura. W ciągu swego życia używał jednak tylko drugiego z nich.

W wieku dziewięciu lat został zapisany wraz ze starszym bratem Józefem do pijarskiego kolegium w Lubaszowie. Uchodził za całkiem bystrego ucznia, lubił dużo czytać, a jego ulubioną lekturą były "Żywoty Sławnych Mężów" Neposa. Niestety w 1755 roku umarł mu ojciec, a samotna matka szybko przestała sobie radzić z prowadzeniem folwarku, co wpędziło ją i jej dzieci w kłopoty finansowe. Wskutek tego Tadeusz zmuszony był w 1757r. przerwać naukę i wrócić do rodzinnej miejscowości. Tam przez kilka lat pomagał matce w gospodarowaniu majątkiem, by w roku 1765r. wstąpić za radą i dzięki pomocy przyjaciela rodziny - Józefa Sosnowskiego do Szkoły Rycerskiej założonej przez samego króla Augusta Poniatowskiego.

Tam również uczył się pilnie, już w 1766r. zyskuje tytuł chorążego, by w 1768 roku awansować na kapitana, a w roku 1769 uzyskać tytuł podbrygadiera. Koledzy ze szkolnej ławy uważają go za człowieka ambitnego, przyjacielskiego, ale i porywczego - nie stronił od pojedynków. Jeszcze w tym samym roku za wielkie osiągnięcia w nauce otrzymał stypendium Króla, przeznaczone na studia w Paryżu. Tam Kościuszko jako cudzoziemiec nie mógł przystąpić do akademii wojennej, rozpoczął więc studia na chwalonej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Poza poznawaniem sztuki rysunku i rzeźbienia uczęszczał jako wolny słuchacz na wykłady znanych architektów i inżynierów w tym twórców wielu linii obronnych i fortec, dzięki czemu w późniejszym okresie zasłynął jako zdolny fortyfikator. Podczas studiów zetknął się po raz pierwszy z ideami ruchu oświeceniowego.

Po zakończeniu nauki Tadeusz wybrał się w podróż po krajach Europy, zwiedził Anglię, Szwajcarię, Włochy i Niemcy. W trakcie tych wojaży doszła go wieść o pierwszym rozbiorze Polski. Powrócił do ojczyzny w 1774 roku, jednak nie zagrzał długo miejsca w kraju. Starał się znaleźć pracę w wojsku, niestety bezskutecznie, w dodatku pokłócił się z bratem. Kłopoty sprawiły, że zamieszkał u krewnych. Niepowodzenie odniósł również na płaszczyźnie uczuciowej. Zakochał się ze wzajemnością w Ludwice Sosnowskiej, jednak jej ojciec wspomniany przyjaciel rodziny - Józef Sosnowski stanowczo sprzeciwił się takiemu związkowi. Wypływało to z różnic majątkowych. Józef Sosnowski - znaczący w Polsce człowiek - wojewoda smoleński miał powiedzieć Kościuszce, że "córki magnackie nie są dla drobnych szlachetków". Zakochany nie chciał się z tym pogodzić i o pomoc prosił samego króla, a gdy ten odmówił, próbował ponoć porwać pannę. Niedługo potem ojciec wydał Ludwikę za Józefa Lubomirskiego, wielkiego bogacza, a zrezygnowany Kościuszko postanowił opuścić kraj.

W 1775 roku wyjeżdża przez Paryż do Ameryki. Tam zgłosił się jako ochotnik do walki w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Jako inżynier wojskowy został skierowany do budowy fortyfikacji rejonów przy rzece Delaware. Już po miesiącu prac w dniu 18 października 1776 roku otrzymał nominację na inżyniera pułkownika. Zajmował się od tego czasu fortyfikacją obozów amerykańskiej armii północnej. Wielkim męstwem odznaczył się Kościuszko w walkach pod Saratogą w 1777r., zasłynął też jako autor fortyfikacji słynnej akademii wojskowej West Point. Potem skierowano go do prac w armii południowej i nadano mu tam stanowisko naczelnego inżyniera.

Dnia 30 IX 1783 roku Kongres mianował go generałem, zaś rok później za liczne zasługi przyjęto do Towarzystwa Cyncynatów - najbardziej zasłużonych kombatantów. Wrócił do Polski w 1784 roku w chwale bohatera, przyjaciel samego Washingtona. Przepełniony amerykańskimi, republikańskimi ideałami udał się na audiencję do króla - ten podobno słuchając o pomysłach wprowadzenia w Polsce reform na miarę Ameryki odwrócił się i wyszedł bez słowa. Hetmanem polnym litewskim był w tym czasie Józef Sosnowski, ojciec Ludwiki, w związku z czym Tadeusz nie liczył nawet na posadę w wojsku. Osiadł on w niewielkiej posiadłości dworskiej, gdzie doglądał gospodarstwa, uprawiał ogród, adorował córkę okolicznego szlachcica Benedyktę Zaleską.

Wszystko zmieniło się, gdy pod wpływem króla i patriotów takich jak Stanisław Staszic podjęto się odbudowy państwa i zadecydowano o powołaniu stutysięcznej armii. W 1790 roku Kościuszko dostał wreszcie etat w polskim wojsku jako generał-major armii koronnej. W momencie, gdy pogorszyły się stosunki Polski z Rosją został wysłany na Wołyń, gdzie szkolił jednostki i złożył przysięgę na wierność Konstytucji 3-go Maja. Przeżył tam kolejny zawód miłosny - zakochał się w Tekli Żurowskiej, córce magnata. Powtórzył się znów scenariusz z młodości, ojciec uznał go za chudopachołka, niegodnego córki bogacza. Kiedy zawiązano konfederację targowicką Tadeusz został dowódcą dywizji, pod komendą ks. Józefa Poniatowskiego. Uczestniczył w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami, a następnie już jako samodzielny dowódca armii zatrzymał ofensywę rosyjską pod Dubieńką. Za swe zasługi został odznaczony orderem Virtuti Militari.

W chwili, gdy król Stanisław August Poniatowski przystąpił do Targowicy, Kościuszko demonstracyjnie odszedł z wojska. Następnie udał się do Saksonii na emigrację. Już w 1792 roku zostaje przez francuskie Zgromadzenie Prawodawcze przyjęty w poczet honorowych obywateli Francji. Pragnie to wykorzystać, szukając w 1793r. w Paryżu francuskiej pomocy dla Polski. Zostaje jednak odprawiony z kwitkiem. Wielu, w tym słynna patriotka Izabela z Czartoryskich widzi w nim wodza przyszłego powstania.

Sygnał do niepodległościowego zrywu dał płk Antoni Madaliński, który odmówił posłuszeństwa wobec rozkazu redukcji swojej brygady i ruszył z nią w kierunku Krakowa. Kościuszko przebywający wówczas w Dreźnie został namówiony na przyjazd do kraju i do objęcia dowództwa nad zbuntowanymi wojskami. Do Krakowa, który opuściły właśnie oddziały rosyjskie dotarł 23 marca 1794 roku. Złożył tam przysięgę na wierność ojczyźnie, ogłosił się naczelnikiem powstania i oświadczył, że "powierzonej władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyje, lecz jedynie dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będzie". Bojąc się powtórki krwawej rewolucji we Francji nie zdecydował się podnieść republikańskich haseł: "Równości" i "Braterstwa" na rzecz biedniejszych warstw społeczeństwa. Zamiast tego hasłem powstania uczynił "Wolność, Całość, Niepodległość".

Po nieznacznym strategicznie, ale ważnym propagandowo zwycięstwie pod Racławicami zdobył tam większą popularność pośród ludu i wzbudził lęk u Rosjan, którzy opuścili Warszawę. By uzyskać poparcie chłopstwa wydał 7 maja Uniwersał Połaniecki, na mocy którego zapowiadał zwolnienie od obowiązku pańszczyzny i uwłaszczenie w zamian za udział w powstaniu. Spowodowało to niepokoje wśród szlachty obawiającej się o swe przywileje. Wszystkie liczące się wówczas stany w Polsce naciskały na Kościuszkę, chcąc go przekonać do swych racji - z jednej strony lud i prorepublikańscy jakobini, z drugiej szlachta i król. Dowódca powstania żadnej ze stron w pełni nie poparł, skupiał się na przygotowaniu sił do zbrojnej rozprawy z zaborcami.

Tymczasem armie pruska i rosyjska zbliżały się do Warszawy. Na czele 12 tysięcznych wojsk rosyjskich stał najlepszy wódz Carycy - Aleksander Suworow. Prusacy dysponowali armią 14 tys. ludzi pod dowództwem generała Fersena. Tadeusz ruszył na niego siłami dwukrotnie mniejszymi. Pod Maciejowicami Polacy doznali dotkliwej klęski, a Kościuszko dostał się do niewoli. Powstanie bez wodza wkrótce upadło, a Kościuszko został uwięziony w Petersburgu w twierdzy pietropawłowskiej.

Uwolniony został po śmierci carycy Katarzyny II przez jej syna i następcę - Pawła I. Car starał się pozyskać polskiego dowódcę dla siebie ofiarując mu poddaństwo tysiąca rosyjskich chłopów i obiecując uwolnienie 20 000 polskich więźniów w zamian za podpisanie wiernopoddańczej przysięgi. Kościuszko, żeby się nie skompromitować jako popierający najniższe warstwy ludu odmówił przyjęcia daru w postaci poddanych. Zamiast tego zażądał 60 000 rubli. Paweł I przystał na to. Polscy jeńcy zyskali dzięki temu wolność, Kościuszko pieniądze na kolejną podróż do Stanów Zjednoczonych, a car - sympatyka porozumienia Polski z Rosją.

Kościuszko hołdował odtąd tej idei do końca życia. W Ameryce Polak nie spędził wiele czasu. Po odbyciu podróży do miejsc znanych z czasu wojny, wymianie podarunków z prezydentem Jeffersonem wrócił do Europy. Pojechał do Francji. Tam skierowała go polska emigracja, by pomógł tworzyć Legiony Polskie. Kościuszko lekceważony przez Talleyranda i innych polityków z wielką dozą nieufności podchodził do idei powstania polskiej armii we Francji. Szybko wyczuł, że wojska zostaną przez Francuzów wykorzystane nie do uratowania Polski, ale dla ich prywatnych celów. Stąd odmówił dowodzenia Legionami i zadanie to zlecił Dąbrowskiemu. Od 1801 roku mieszkał u Franciszka Zeltnera, szwajcarskiego dyplomaty, jego dozgonnego przyjaciela. Kościuszko nieprzychylny Napoleonowi upatrywał szansę na niepodległość Polski w nowym, "oświeconym" rosyjskim carze - Aleksandrze.

Kiedy Francuzi przegrali wojnę i zbliżał się kongres wiedeński pisał do niego z nadzieją: "Najjaśniejszy Panie! Jeśli z mojego cichego zakątka ośmielam się zanieść prośbę do wielkiego monarchy, wielkiego wodza, a przede wszystkim do opiekuna ludzkości, to dlatego, iż znane mi są dobrze jego szlachetność i wspaniałomyślność. Upraszam Cię o trzy łaski: Pierwszą jest, abyś udzielił amnestię ogólną dla Polaków bez wszelkich zastrzeżeń, a włościanie rozproszeni w krajach obcych, aby uważani byli za wolnych, gdy wrócą pod strzechy swoje. Druga, abyś Wasza Ces. Mość ogłosił się królem polskim z konstytucją wolną, zbliżoną do angielskiej, i abyś kazał urządzić szkoły na koszt rządu dla nauczania włościan, aby niewola ich była zniesiona w ciągu lat dziesięciu i aby używali oni swojego imienia z prawem zupełnej własności. (...)" Na skutek decyzji Kongresu Wiedeńskiego car istotnie stał się królem Polski, jednak nie powziął żadnych reform. Rozczarowany decyzjami Kongresu Kościuszko wycofał się z życia politycznego.

W kwietniu 1817 roku podpisał akt, na mocy którego wszyscy chłopi w jego rodzinnych dobrach zostali zwolnieni z poddaństwa i zyskali ziemię, którą przez swoje całe życie uprawiali. Poprzedził to podobnym dokumentem na rzecz murzynów z posiadłości jakie posiadał w Ameryce. Dnia 1 października tego samego roku dopadła go choroba. Po dwóch tygodniach walki o zdrowie umarł dnia 15 X 1817 roku, dożywszy 71 lat. Jego ciało przewieziono wkrótce do Krakowa, pochowano go z wielką czcią na Wawelu. Już trzy lata po pogrzebie bohatera usypano na jego cześć kopiec pod Krakowem. Do dziś przypomina on o dokonaniach tego wielkiego patrioty.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Bonawentura Kościuszko - bohater narodowy, wywodził się ze średnioszlacheckiej rodziny mieszkającej na Białorusi. Jego ojcem był Ludwik Tadeusz Kościuszko, matką natomiast była Tekla Ratomska. Tadeusz Bonawentura Kościuszko przyszedł na świat 4 lutego 1746r. w Mereczowszczyźnie w okolicach Kossowa w powiecie słonimskim.

W 1755r. zaczął uczęszczać wraz ze swoim bratem Józefem do szkoły pijarskiej w Lubieszowie w pobliżu Pińska. Po pięciu latach nauki przerywa ją w związku z trudną sytuacją rodzinną. Dzięki poparciu Czartoryskich Kościuszko trafia do szkoły rycerskiej 18 grudnia 1765 roku. Zdobył on tam wiedzę na temat historii polskiej i powszechnej, filozofii, łaciny, języków polskiego, francuskiego i niemieckiego, prawa, ekonomii, arytmetyki, geometrii, miernictwa i sztuki inżynierskiej. Tadeusz szybko awansował na szczeblach kariery wojskowej, w 1766r. był już chorążym. Dwa lata później zyskał tytuł kapitana, natomiast w 1769 roku mianowany został podbrygadierem. W tym samym roku Kościuszko dostał stypendium królewskie, które pozwoliło mu wyjechać do Paryża 5 października 1769r. We Francji pobierał nauki w Akademii Malarstwa i Rzeźby, gdzie pobierał nauki z malarstwa, architektury i inżynierii.

W 1774 roku wrócił do naszego kraju, a następnego roku wyjechał do Ameryki przez Paryż. Kościuszko włączył się tam w wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Dnia 24 września 1776 roku otrzymał zadanie w Filadelfii, miał zająć się ufortyfikowaniem rejonu rzeki Deleware. Dnia 18 października 1776 roku został mianowany inżynierem pułkownikiem. Wiązało się to z tym, że był odpowiedzialny za fortyfikację obozów amerykańskiej armii północnej. Kościuszko został zauważony w bitwie pod Saratogą w 1777r. Dzięki jego zasługom został przerzucony do armii południa, gdzie awansował na naczelnego inżyniera. Po wojnie zaproszono Tadeusza Bonawenturę Kościuszkę do Towarzystwa Cyncynatów. Za zasługi podczas walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych kongres mianował polskiego naczelnego inżyniera 13 października 1783r. na generała brygady. Następnego roku odznaczono go orderem Cyncynata.

Dnia 15 lipca 1784r. Kościuszko opuścił Amerykę i ruszył w stronę Europy. Udał się do Paryża, a stamtąd przybył do Polski w dniu 12 sierpnia 1784r. W naszym kraju nie został przyjęty do wojska, postanowił więc wieść spokojne życie w Siechnowicach przez następne 5 lat. Sytuacja się zmieniła 12 października 1789r. kiedy to Kościuszkę mianowano generałem armii koronnej, otrzymał wówczas stopień generała majora.

Dnia 22 maja 1792r. doszło do wojny między Polską, a Rosją. Działania wojenne rozpoczęła Katarzyna II. Tadeusz Bonawetura Kościuszko odznaczył się w walkach pod Włodzimierzem 17 lipca 1792r., a także pod Dubienką 18 lipca 1792 roku. Dzięki temu został odznaczony orderem Virtuti Militari.

W momencie, gdy król Stanisław August przystąpił do targowiczan Kościuszko postanowił podać się do dymisji, a następnie udał się do Lipska. Tam 26 sierpnia 1792r. Zgromadzenie Prawodawcze nadało Tadeuszowi Kościuszce obywatelstwo francuskie.

W 1793r. Tadeusz jako przedstawiciel emigracji polskiej ruszył do Paryża w celu uzyskania od rewolucyjnego rządu we Francji pomocy dla Polski. Niestety nic nie wskórał w tej sprawie. Kościuszko był postrzegany w naszym kraju jako przywódca przyszłego powstania. Był obecny podczas prac sprzysiężenia powstańczego w latach 1793-1794. We wrześniu 1793r. widząc, że zryw narodowy nie jest jeszcze gotowy do tego, aby odniósł pożądany skutek udał się do Włoch. Do naszego kraju wrócił w marcu 1794r. kiedy usłyszał o marszu Madalińskiego.

Dnia 24 marca 1794r. w Krakowie ogłoszono insurekcję kościuszkowską. Dyktatorem jej został Tadeusz Bonawentura Kościuszko, który został Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej. Podczas walk powstańczych wykorzystał on nową strategię współdziałania broni. Dzięki temu poprawił mobilność wojsk powstańczych, które były nie dostatecznie uzbrojone i słabo wyszkolone. Wykorzystał swoje bardzo dobre zdolności podczas fortyfikacji polowych. Sukces wojsk powstańczych pod Racławicami z armią rosyjską 4 kwietnia 1794r. dał możliwość lepszego zorganizowania armii polskiej oraz zasilenie szeregów powstańczych chłopami. Najniższy stan społeczny Kościuszko pozyskał dzięki dwóm uniwersałom. Zniosły one poddaństwo osobiste oraz ograniczyły pańszczyznę.

Dnia 10 października 1794r. rozegrała się bitwa pod Maciejowicami, w której Polacy ponieśli klęskę, a Kościuszko dostał się do niewoli. Został uwięziony w Petersburgu. Car Paweł I w 1796 roku zwolnił z więzienia Tadeusza, który następnego roku wyruszył do Stanów Zjednoczonych.

W lipcu 1798r. przyjechał do Paryża w celu tworzenia legionów polskich. Kościuszko był przeciwny wejściu w koalicję z Napoleonem, gdyż był wobec niego nieufny.

W 1799r. przybył do Polski, gdzie zaangażował się przy tworzeniu Towarzystwa Republikanów Polskich.

Postanowienia kongresu wiedeńskiego w kwestii polskiej bardzo rozczarowały Tadeusza Bonaweturę Kościuszkę. To spowodowało całkowite wycofanie się przez niego z życia politycznego. Osiedlił się w Solurze w Szwajcarii.

Dnia 2 kwietnia 1817 roku Kościuszko zwolnił z poddaństwa oraz uwłaszczył chłopów w swoim gospodarstwie w Siechnowicach.

Od 1 października 1817r. Kościuszko przechodził ciężką chorobę w wyniku, której zmarł 15 października 1817r. Pochowano go w miejscowym kościele, a następnie jego ciało przetransportowano do Krakowa na Wawel.

Tadeusz Bonawetura Kościuszko stał się legendą dla naszych rodaków, wśród których żył, walczył i działał na emigracji. Po jego śmierci został uznawany za wzór do naśladowania podczas walk o niepodległość w XIX i XX wieku. Ogromnym wydarzeniem o charakterze narodowym było przewiezienie na Wawel w 1819r. ciała Kościuszki. W celu upamiętnienia tak wzniosłej postaci w 1822r. zaczęto budować kopiec Kościuszki. Miejsce to istnieje do dziś i jest świadectwem jaki wielki wpływ wywarł on na ówcześnie żyjących Polakach oraz współczesnych naszych rodakach. Tadeusz Bonawentura Kościuszko jest uznany jako jeden z największych bohaterów naszego kraju.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Kościuszko urodzi się na Polesiu na Mereczowszczyźnie 4 lutego 1746r. Wychowywał się w folwarku, który dzierżawił jego ojciec. Podczas chrztu rodzice nadali mu trzy imiona Andrzej, Tadeusz, Bonawetura, lecz używał w ciągu swojego życia tylko drugiego. Tadeusz miał czworo rodzeństwa, z których on sam był najmłodszy. Jego rodzicami byli Tekla i Ludwik.

Młody Kościuszko mając 9 lat zaczął naukę w kolegium w Lubaszowie. W szkole tej kładziono duży nacisk na wychowanie patriotyczne. Starano się wychowywać mądrych i dobrych Polaków, dla których ważne były losy kraju. Młody Kościuszko poznawał tam dzieje bohaterów Rzymu i Grecji, z których szczególnie upodobał sobie Tymeleona. Był to człowiek, który dążył do uzyskania praw obywateli greckich, w związku z tym sprzeciwiał się tamtejszym tyranom i najeźdźcom. Kiedy Tadeusz Kościuszko miał 12 lat umarł jego ojciec. Naukę kontynuował przez kolejne dwa lata po czym wrócił do domu i wspierał swoją matkę w pracy przy gospodarce.

Po pięciu latach przy pomocy sąsiada i Józefa Sosnowskiego, który był przyjacielem jego ojca udało mu się dostać do szkoły rycerskiej, którą założył August Poniatowski. Kościuszko ostro wziął się do nauki i już po roku otrzymał stopień chorążego. Po kolejnych trzech latach mianowano go kapitanem. Poza tym otrzymał stypendium królewskie, które wykorzystał na studia w Paryżu. Tam uczęszczał do Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Chciał uczyć się w szkole wojskowej jednak cudzoziemców nie przyjmowali. Mimo to studia we Francji wykorzystał uczęszczając na wykłady architektów i inżynierów. Najwięcej jednak czasu spędzał na słuchaniu wykładów na temat budowy fortyfikacji. Jak pokazało dalsze życie wiedza ta bardzo mu się przydała. Francja pokazała Kościuszce ideologię oświecenia. Poza Francją Kościuszko odwiedził także Anglię, Włochy, Niemcy i Szwajcarię. P

ierwszy rozbiór Polski zastał Kościuszkę za granicą. Kiedy wrócił do naszego państwa okazało się, że nie było dla niego stanowiska w wojsku. W związku z czym postanowił zamieszkać z przyjaciółmi na wsi. Wynikało to z faktu, że kochał się w Ludwice Sosnowskiej ze wzajemnością. Była to córka przyjaciela rodziny, który w przeszłości pomógł Tadeuszowi dostać się do szkoły wojskowej. Ostatecznie jednak ojciec Ludwiki nie zgodził się na zawarcie małżeństwa, gdyż Kościuszko nie był majętnym człowiekiem. Ukochana Kościuszki była z rodu magnackiego, a on był drobnym szlachcicem. Niepowodzenie w miłości oraz brak posady w wojsku spowodowały, że przyszły dyktator powstania opuścił Polskę. Udał się do Stanów Zjednoczonych, aby wesprzeć ten kraj w walce o niepodległość. Kiedy ponownie wrócił do kraju powołano go do wojska na stopień generała-majora. Wynikało to z faktu, że zwiększono liczebność armii polskiej do stu tysięcy.

W 1792r. w walce z Rosjanami dowodził w bitwie pod Dubienką, w której Polacy odnieśli zwycięstwo. Mimo pierwszych zwycięstw Polaków król postanowił poddać się i zdać się na łaskę carycy Katarzyny i króla pruskiego Ferdynanda. Ta sytuacja doprowadziła do tego, że obóz patriotów w Polsce, do której należał także Kościuszko postanowił wyjechać z kraju i działać dalej na emigracji w Dreźnie i Lipsku. Tam zaczęto przygotowywania do powstania, które nazwano później kościuszkowskim. Nazwa ta pochodzi od faktu, że kiedy Kościuszko przybył do Krakowa stanął na jego czele jako dyktator. Tadeusz Kościuszko wraz z Hugo Kołłątajem i Ignacym Potockim wspólnie opracowali akt powstania, który oficjalnie odczytano i wezwano do walki cały naród. Insurekcja Kościuszkowska rozpoczęła się 24 marca 1794r. W tym dniu dyktator powstania złożył uroczystą przysięgę na rynku w Krakowie jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej.

W dwanaście dni później rozegrała się pierwsza bitwa pod Racławicami powstańców polskich z Rosjanami. Początkowo piechota i kawaleria polska nie zdołała przełamać siły nieprzyjaciela, wtedy Kościuszko postanowił wprowadzić do bitwy chłopów zwanych kosynierami co przechyliło szalę zwycięstwa na stronę polską. Wojska rosyjskie zaczęły się wycofywać ponosząc wielkie straty. Po bitwie Racławickiej Kościuszko ubrał się w strój chłopski i powiedział, że ubiera mundur najwaleczniejszego oddziału. Ponadto, aby dodatkowo zachęcić chłopów do udziału w powstaniu docenił bohaterskość najniższej klasy społecznej ogłosił uniwersał połaniecki, który gwarantował im wolność osobistą.

Po zwycięstwie pod Racławicami Kościuszko zajął się obroną Warszawy, którą oblegali Rosjanie i Prusacy. Wówczas Kościuszko ponownie zasłynął swoimi rewelacyjnymi umiejętnościami fortyfikacyjnymi, gdyż wojska nieprzyjacielskie nie zdołały zdobyć stolicy. Zwycięstwo pod Racławicami oraz uhonorowana powodzeniem obrona Warszawy pokazały, że powstanie rozwija się. W kilka dni później wyzwolone zostało Wilno oraz rozpoczęło się powstanie na Żmudzi. Jednak początkowe sukcesy powstańców zaczęły się kończyć. Wynikało to z faktu, że z Rosji nadciągały wielkie rzesze posiłków, aby stłumić powstanie. Kościuszko wiedział, że jeśli posiłki rosyjskie połączą się przesądzi to dalsze losy powstania. Dlatego postanowił stoczyć walkę z tymi wojskami, które wycofały się spod Warszawy zanim połączą się z posiłkami, które zmierzały od wschodu naszych granic. Wojska powstańcze zwarły się wojskiem wrogiem 10 października 1794 r. pod Maciejowicami. Kościuszko i tym razem chciał dowodzić w tej bitwie osobiście. W tym celu przebył 100 kilometrów z Warszawy w ciągu jednego dnia, aby dowodzić w zbliżającej się bitwie. Wojska powstańcze wówczas zostały rozbite. Mimo to Kościuszko nie dawał za wygraną, próbował formować rozproszone swoje oddziały, które były rozbijane przez przeważającą siłę wroga. Jednak te manewry nie przyniosły spodziewanego efektu. W czasie bitwy dyktator powstania został ciężko ranny i dostał się do niewoli. Kiedy wydobrzał został przetransportowany do Petersburga, gdzie został osadzony w więzieniu.

Kościuszko został uwolniony po śmierci carycy Katarzyny II przez jej syna Pawła, który pozytywnie postrzegał Kościuszkę. Potem naczelnik ruszył do Stanów Zjednoczonych poprzez Finlandię, Szwecję, Danię i Anglię. Podczas tej drogi był z nim admirał, który brał udział w powstaniu oraz jego dobry przyjaciel Julian Ursyn Niemcewicz. Pobyt Kościuszki w Ameryce był krótki, bo gościł tam niecały rok. Kiedy dowiedział się, że we Włoszech są formowane polskie legiony wrócił do Europy. Dąbrowski proponował Kościuszce, aby stanął na czele legionów, Tadeusz jednak odmówił. Wynikało to z faktu, że wojska polskie formowane we Włoszech walczyły u boku Napoleona, a jego stosunek do cesarza był negatywny.

Ostatnie dwa lata swojego życia Kościuszko spędził w Szwajcarii w miejscowości Solur. Zatrzymał się tam u zaprzyjaźnionej rodziny. Żyjąc na emigracji Kościuszko cały czas interesował się wydarzeniami w Polsce. W nie cały rok przed swoją śmiercią spisał testament, w którym zapewnił chłopom zamieszkującym wsie jego majątku - wolność osobistą oraz prawo własności ziemi, którą od lat uprawiali.

Tadeusz Kościuszko zmarł 15 października 1817 roku w wyniku choroby, która trwała dwa tygodnie. Był on świetnym organizatorem oraz przywódcą pierwszego w historii ogólnonarodowego zrywu narodowowyzwoleńczego. Odegrał bardzo ważną rolę w naszym kraju. Obecnie uważany jest za jednego z najbardziej znanych i zasłużonych bohaterów narodowych. To dzięki niemu Polacy stanęli do walki w obronie naszego kraju bez podziału klasowego.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Kościuszko - wzór do naśladowania

Żył w latach 1746-1817. Był generałem, Najwyższym Naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794r. W latach 1775-1783 brał udział w walce o niepodległość w Stanach Zjednoczonych, tam też został mianowany generałem brygady. Szczególnie zasłynął w Ameryce podczas oblężenia Saratogi w 1777r.

W 1784 roku Kościuszko wrócił do Polski, brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej. Zasłynął w bitwie pod Dubienką. Kiedy przebywał na emigracji w Saksonii dowodził przygotowaniami do zbliżającego się zrywu narodowego. Podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794r. został naczelnikiem, który posiadał władzę dyktatora. Kościuszko zmierzał do tego, aby w zryw narodowowyzwoleńczy włączył się cały naród. Zastosował podczas walk powstańczych strategię współdziałania broni. Zasłynął również z umiejętności fortyfikacji polowych.

Kościuszko był również odpowiedzialny za dowodzenie podczas zwycięskiej bitwy pod Racławicami, gdzie zostały rozbite wojska rosyjskie głównie dzięki kosynierom. Konsekwencją tej bitwy i zasługą dla chłopów podczas tej bitwy został wydany uniwersał połaniecki.

Tadeusz Kościuszko po klęsce w bitwie pod Maciejowicami został wzięty do niewoli przez Rosjan. Uwolniony został przez syna carycy Katarzyny II po jej śmierci w 1796 roku. Następnie udał się na emigrację, brał udział w tworzeniu się Legionów Polskich we Włoszech. Potem po powrocie do Polski przyłączył się do Towarzystwa Republikanów Polskich oraz wspierał go. Kościuszko nie ufał Napoleonowi, dlatego odmówił mu swojej pomocy i współpracy.

Kościuszko zmarł w Szwajcarii w miejscowości Solur. Po dwóch latach przewieziono jego zwłoki do Krakowa i złożone je na Wawelu.

W naszym kraju kult, legenda oraz tradycje demokratyczne są mocno zakorzenione w świadomości naszych rodaków jeśli chodzi o Tadeusza Kościuszkę. Do jego działalności nawiązywali również Polacy, którzy znajdowali się na emigracji w ZSRR, kiedy powstawała tam 1 Dywizja polska imienia Tadeusza Kościuszki. Poza tym o bohaterze pamięta się również w Stanach Zjednoczonych, gdzie uhonorowano jego zasługi poprzez wzniesione w różnych miejscach pomniki z jego wizerunkiem. Powstała również fundacja kościuszkowska w 1925 roku. Ponadto Tadeusz Kościuszko stał się inspiracją malarzy przedstawiających wydarzenia insurekcji kościuszkowskiej. Jego postać uwiecznili na obrazach tacy wybitni malarze jak W. Kossak czy J. Styka. Najbardziej znanym dziełem poświęconym bohaterskim walkom narodowowyzwoleńczym jest panorama racławicka, którą możemy zobaczyć dzisiaj we Wrocławiu.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Kościuszko - kalendarium

4 luty 1746 - urodziny Tadeusza Kościuszki na Mereczowszczyźnie na Polesiu,

1755 - młody Tadeusz rozpoczyna naukę w szkole w Lubieszowie,

1758 - umarł ojciec Kościuszki,

1760 - Tadeusz opuszcza szkołę w Lubieszowie i wrócił do rodzinnej miejscowości, aby pomóc matce w gospodarstwie,

1765 - w wieku 19 lat rozpoczął dzięki wpływowym, znajomym rodziny naukę w szkole rycerskiej w Warszawie,

1766 - w ciągu roku nauki Kościuszko zdobył stopień chorążego,

1768 - kiedy miał 22 lata zmarła jego matka, w tym samym roku został także mianowany kapitanem,
,
1769 - Kościuszko otrzymał stypendium królewskie dzięki, któremu opuszcza Polskę i udaje się na studia do Paryża. Tam studiował przez pięć lat na Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby,

1774 - Kościuszko wrócił do kraju,

1775 - ponownie wyrusza za granicę, tym razem udaje się do Francji,

1776 - Tadeusz wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych, gdzie walczy o odzyskanie niepodległości dla tego państwa. Dzięki swym zasługom zostaje mianowany inżynierem-pułkownikiem w wojsku amerykańskim,

1783 - w tym roku Kościuszko został mianowany generałem w armii Stanów Zjednoczonych,

1784 - mając 38 lat Tadeusz został odznaczony orderem Cyncynata za całokształt swojego udziału w walce o niepodległość Ameryki. Następnie po ośmiu latach spędzonych w Stanach Zjednoczonych wrócił do Polski do swoich rodzinnych stron w Siechowiczach,

1789 - w związku z powiększeniem armii w Polsce znalazł się etat dla Kościuszki jako generała wojsk polskich,

1792 - brał udział w bitwie z Rosjanami jako dowódca dywizji polskiej, za wykazanie się podczas tych walk odznaczony został orderem Virtuti Militari. Kiedy nasz kraj przegrał w walce z najeźdźcami wyjechał z naszego państwa i wyruszył do Saksonii. Przebywał wówczas w Lipsku i Dreźnie,

1794 - Kościuszko wrócił do Polski, a 24 marca tego samego roku w Krakowie stanął na czele zrywu narodowowyzwoleńczego jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej,

1 kwietnia 1794 - Kościuszko wyrusza z wojskiem z Krakowa,

4 kwietnia 1794 - siły powstańcze odnoszą wielkie zwycięstwo nad siłami rosyjskimi w bitwie pod Racławicami,

7 maja 1794 - Tadeusz Kościuszko ogłosił uniwersał połaniecki, dzięki któremu chłopi otrzymali wolność osobistą,

6 czerwca 1794 - odbyła się bitwa pod Szczekocinami,

10 lipca 1794 - dyktator insurekcji kościuszkowskiej przybywa ze swoją armią do Warszawy, którą ufortyfikował oraz dowodził obroną stolicy do września 1794 roku,

10 października 1794 - odbyła się bitwa pod Maciejowicami, w której strona Polska odniosła klęskę, a sam Kościuszko został ciężko ranny oraz został wzięty do niewoli przez Rosjan,

1796 - Tadeusz Kościuszko po dwuletnim okresie niewoli zostaje wypuszczony na wolność po śmierci carycy Katarzyny II. Następnie udał się do Stanów Zjednoczonych poprzez Finlandię, Szwecję, Danię i Anglię,

1797 - Kościuszko dociera do Filadelfii w Ameryce,

1798 - Tadeusz powrócił na kontynent europejski i osiedlił się we Francji. Tam mieszkał przez siedemnaście lat,

1815 - Kościuszko z Francji przeniósł się do Szwajcarii, gdzie przeżył ostatnie lata swojego życia,

15 października 1817 - Tadeusz Kościuszko umarł w Szwajcarii w miejscowości Solur.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Kościuszko oraz Kazimierz Puławski - polscy bohaterowie Ameryki.

Dla Stanów Zjednoczonych dwie osoby szczególnie zasłużyły się jeśli chodzi o naszych rodaków. Należą do nich Tadeusz Kościuszko oraz Kazimierz Puławski. Zasłynęli oni szczególnie w walce o niepodległość Ameryki, obok Francuza La Fayette. W trójkę byli postawieni na równi obok takich Amerykanów jak: Beniamin Franklin, Jerzy Waszyngton oraz Tomasz Jefferson.

Dla nas najbardziej znaczącą osobą z tych osób stał się Tadeusz Kościuszko, gdyż przeżył działania wojenne w Ameryce oraz wrócił do Polski i stanął na czele insurekcji kościuszkowskiej w 1974 roku. To powstanie było ostatnim zrywem narodowościowym Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W późniejszym czasie dyktator insurekcji odrzucił włączenie się w kooperację z Napoleonem we wspólną walkę o odzyskanie niepodległości dla Polski, gdyż Kościuszko mu nie ufał. W rzeczywistości obawy Tadeusza były słuszne, czas pokazał, że Polska dla Napoleona była tylko mało istotnym etapem w jego działaniach wojennych.

Puławskiemu nie udało się dorównać czynami Kościuszce. Zasłynął on w walce jako konfederat barski, lecz w konsekwencji musiał uciekać z kraju. Został on oskarżony błędnie o zbrodnię zamordowania króla. Następnie udał się do Stanów Zjednoczonych, gdzie walczył o niepodległość dla Amerykanów. Podczas działań wojennych zginął mając 33 lata. Amerykanie, aby upamiętnić śmierć bohaterskiego Polaka postanowili jego imieniem nazwać ulice w 25 miastach i powiatach w sześciu stanach USA. Dodatkowo w Nowym Jorku imieniem Puławskiego nazwano paradę. Dzięki temu ten bohater stał się bardziej znany w Stanach Zjednoczonych niż Kościuszko, który przeżył walki o niepodległość w Ameryce. Do tej pory trudno określić dokładną datę narodzin Kazimierza Puławskiego. Przyjmuje się jednak obecnie za dzień urodzin Puławskiego - 4 marzec 1747 roku. Jego miastem rodzinnym były Winiary. Inne osoby zajmujące się biografią Kazimierza Puławskiego twierdzą, że urodził się dnia 6 marca 1748 roku. Jego ojciec nazywał się Józef Puławski i był znaną osobą w Polsce. Był prawnikiem, oratorem oraz pełnił funkcję posła na Sejm, został także starostą wareckim. Józef Puławski działał jako jeden z twórców organizacji konfederacji barskiej, której ostatecznie nie przeżył. Został wtedy wzięty do niewoli przez tych Polaków, którzy opowiedzieli się za stroną rosyjską, tam też zmarł.

Kazimierz Puławski od dziecka chciał zostać żołnierzem, pomagał również ojcu podczas organizowaniu konfederacji barskiej. Była ona pierwszym zrywem narodowościowym, aby odzyskać wolność i wymierzona była przeciwko dominacji rosyjskiej, którą stworzyła caryca Katarzyna II. Konfederacja była również skierowana przeciwko królowi polskiemu Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, który był podległy stronie rosyjskiej. Ten zryw z góry skazany był na porażkę ponieważ zmierzał do utrzymania starego porządku oraz wolności szlacheckich. Polaków wtedy materialnie wspierali Francuzi oraz Turcy. Mimo wielkiego wysiłku narodu polskiego oraz wsparcia ze strony innych państwa konfederacja barska upadła po czterech latach walki z Rosjanami. Konsekwencją tego powstania szlacheckiego, które miało charakter partyzancki był pierwszy rozbiór Polski w 1772 roku. Tego czynu dokonały wspólnie trzy państwa Rosja, Prusy oraz Austria.

Niedługo potem doszło jeszcze do dwóch kolejnych rozbiorów naszego państwa w wyniku czego Polska przestała istnieć na mapie Europy. Nasze państwo przez cztery wieki poprzedzające rozbiory było jednym z największych mocarstw Europy przestało istnieć pod koniec XVIII wieku. Mimo to nasi rodacy nie poddawali się i co jakiś czas były organizowane powstania skierowane przeciwko zaborcom. Nazywały się one kościuszkowskim, listopadowym i styczniowym, lecz niestety nie przyniosły one zamierzonego celu jakim było zrzucenie jarzma niewoli państw zaborczych. Polakom udało się odzyskać niepodległość dopiero w XX wieku kiedy zaborcy zostali osłabieni w wyniku działań I wojny światowej. W 1918 roku Polacy na nowo odzyskali niepodległość i mogli cieszyć się wolnością po ponad stu latach niewoli i upokorzeń, które zostały zadawane przez Rosję, Prusy i Austrię.

Mimo wielkiej radości związanej z odzyskaniem suwerenności, Polska cieszyła się nią jedynie 21 lat do września roku 1939 kiedy to wybuchła kolejna wojna światowa. Inicjatorem wybuchu tej wojny był Adolf Hitler, który stał na czele niemieckiego państwa hitlerowskiego. Zaatakował on nasz kraj z trzech stron, a Rosjanie od wschodu wkroczyli na nasz teren przez co Polska została okrążona. Nasz kraj pozostawiony na powolne wykrwawienie się bez wsparcia sojuszników z Europy zachodniej poddała się przeważającej sile najeźdźców. Przez następne pięć i pół roku nasi rodacy musieli ponownie walczyć o odzyskanie niepodległości. Walczyli oni w wielu zakątkach świata w wyniku czego zginęło około 6 milionów Polaków. Zakończenie II wojny światowej w 1945 roku otworzyło drogę do wolności dla Polski, jednak Stalin wraz ze swoim reżimem komunistycznym przejął władzę w Polsce. Prawdziwą suwerennością możemy się cieszyć dopiero od 1989 roku.

Obecnie Polska należy do NATO oraz do Unii Europejskiej, co ma zabezpieczyć nasz kraj przed obcymi atakami, a także wzmocnić gospodarczo. Czas pokaże czy te sojusze pomogą Polsce dźwignąć się z trudnej sytuacji, czy historia się powtórzy i kiedy nasz kraj będzie potrzebował wsparcia to je otrzyma.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Kościuszko jako patron szkoły.

Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko żył w latach 1746-1817. Był generałem i zasłynął jako bohater narodowy. Kościuszko wywodził się ze średniej szlachty. Kiedy ukończył szkołę średnią wrócił do rodzinnej miejscowości, gdzie pomagał matce w gospodarstwie. Jego ojciec wówczas już nie żył. Następnie uczył się pilnie w Szkole Rycerskiej, do której dostał się dzięki przyjaciołom rodziny. Był zdolnym uczniem, a wyrazem tego było stypendium królewskie, które otrzymał na dalszą naukę za granicą. Kościuszko wyjechał do Paryża, gdzie dostał się na Królewską Akademię Malarstwa i Rzeźby. Tam studiował przez pięć lat. W 1774 roku Tadeusz Kościuszko powrócił do Polski mając stopień kapitana artylerii.

W 1775 roku młody kapitan wyjechał z kraju do Stanów Zjednoczonych, gdzie toczyła się walka o amerykańską niepodległość. Trafił on do Filadelfii, gdzie otrzymał rozkaz ufortyfikowania tego miasta oraz innych obozów wojskowych armii północnej. Został zauważony przez Amerykanów i w październiku 1775 roku został awansowany przez kongres na pułkownika. Zasłynął również w 1777 roku podczas oblężenia Saratogi. Natomiast w 1783 roku awansowano Kościuszkę na generała brygady.

W 1784 roku Tadeusz wrócił do Polski i zatrzymał się w swojej rodzinnej miejscowości w Siechnowiczach, gdyż nie znalazło się miejsca w wojsku dla niego. Sytuacja się zmieniła w 1789 roku, kiedy to ustalono zwiększenie armii polskiej do 100 tysięcy wojska. Wtedy to Kościuszko został powołany do wojska na stanowisko generała-majora. W trzy lata później wywiązała się wojna polsko-rosyjska, gdzie Kościuszko wyróżnił się w bitwie pod Zieleńcami, a szczególnie pod Dubienką. Kiedy król Stanisław August przyłączył się do targowiczan młody generał-major zrezygnował ze służby w armii polskiej i podał się do dymisji. Następnie opuścił nasz kraj i ruszył do Saksonii, tam zatrzymał się w Lipsku.

W 1793 roku jako członek polskiej emigracji ruszył do Francji, aby uzyskać wsparcie dla naszego kraju od rządu rewolucyjnego w Paryżu. Niestety nie udała mu się misja dyplomatyczna we Francji.

Mimo to Kościuszko posiadał wielkie poparcie w społeczeństwie polskim, świadczyć o tym mogło to, że wysuwano propozycję, aby stanął on na czele powstania, do którego wkrótce miało dojść. Brał czynny udział w przygotowywaniu zrywu narodowego w latach 1793-1794. Przyszły dyktator insurekcji kościuszkowskiej we wrześniu 1793 roku zdał sobie sprawę, że naród Polski nie jest jeszcze przygotowany na walkę z zaborcami. Wówczas wyjechał do Włoch, aby wrócić do kraju w marcu 1794 roku.

Dnia 24 marca 1794 roku w Krakowie doszło do zrywu narodowościowego zwanego insurekcją kościuszkowską. Na jej czele stanął Kościuszko jako dyktator oraz Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Podczas prowadzenia działań wojennych Tadeusz wykorzystał nową strategię w wykorzystaniu współdziałania broni. Dzięki temu wojsko powstańcze nadrabiało w ten sposób niedostateczne wyposażenie w broń oraz wyszkolenie armii. W tym czasie wykorzystał swoje rewelacyjne umiejętności fortyfikacji polowych. Dzięki zwycięskiej bitwie pod Racławicami 4 kwietnia 1794 roku, gdzie szczególnie bohaterskością odznaczyli się chłopi uzbrojeni w kosy postawione na sztorc zwani kosynierami, Polacy mogli spokojnie organizować kolejne siły zbrojne dla powstania. W wyniku tego Kościuszko pozyskał wielu chłopów, którzy włączyli się we wspólną walkę o wolną Polskę. Udało mu się to po ustanowieniu dwóch uniwersałów. Pierwszy został podpisany 2 maja 1794 roku w Winiarach, a drugi 5 maja 1794r. pod Połańcem. Akty te znosiły poddaństwo osobiste dzięki czemu chłopi stawali się wolni, a także ograniczono pańszczyznę.

Zwycięstwa powstańców nie trwały jednak długo, wkrótce odbyła się bitwa pod Maciejowicami 10 października 1794 roku. W jej wyniku odziały polskie zostały rozbite przez Rosjan, natomiast dyktator insurekcji został ciężko ranny i został wzięty do niewoli. Kiedy wyzdrowiał został przewieziony do więzienia w Petersburgu. Kościuszko opuścił je po dwóch latach po śmierci carycy Katarzyny II. Jego ułaskawicielem był syn zmarłej władczyni Rosji, Paweł I. Tadeusz musiał jednak złożyć przysięgę na wierność nowemu carowi, co też uczynił.

W 1797 roku Kościuszko wyruszył do Ameryki, a w lipcu następnego roku udał się do Paryża. Tam włączył się w organizowanie polskich legionów. Mimo wszystko otwarcie wypowiadał się na temat tego, że nie ufa Napoleonowi w jego chęci nadania Polakom niepodległości, mimo że cesarz próbował go przekonać do swoich racji.

W 1799 roku powrócił do kraju, gdzie zaangażował się w organizację Towarzystwa Republikanów Polskich.

Swoje ostatnie lata spędził Kościuszko w Szwajcarii w miejscowości Solur. Tam też zmarł 15 października 1817 roku po dwutygodniowej chorobie. Po dwóch latach od jego śmierci jego zwłoki zostały przywiezione do Krakowa i spoczęły na Wawelu.

*******************************************************************************************************************************************

Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko urodził się w 1746 roku, a zmarł w 1817 roku. W swej karierze wojskowej doszedł do funkcji generała. Był i jest uważany przez Polaków za wielkiego bohatera narodowego. Wywodził się ze średniej szlachty co w przyszłości przeszkodziło w jego życiu osobistym, gdyż kochał kobietę, która pochodziła z domu magnackiego.

Szkołę średnią zaczął w kolegium w Lubaszowie. W czasie tej nauki zmarł mu ojciec. W związku z tym zaraz po ukończeniu szkoły wrócił do rodzinnej miejscowości, aby pomóc matce w prowadzeniu gospodarstwa. Po kilku latach udało mu się dostać do Szkoły Rycerskiej, dzięki pomocy przyjaciół rodziny. Kościuszko był pilnym uczniem o czym świadczyć może fakt, że otrzymał stypendium królewskie na dalszą naukę za granicą. Wyruszył więc do Paryża, chciał uczyć się w szkole wojskowej jednak cudzoziemców do niej nie przyjmowali. Wybrał się więc na studia na Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Zdobył tam wiedzę na temat architektury, a także fortyfikacji, która go szczególnie interesowała. Studia te zakończył po pięciu latach.

W 1774 roku Kościuszko mając już stopień kapitana artylerii wrócił do Polski. Długo jednak nie przebywał w ojczystym kraju, gdyż już w następnym roku pojechał do Stanów Zjednoczonych. Wziął tam udział w walce o niepodległość dla Amerykanów. Wykorzystano tam zdolności Kościuszki podczas fortyfikacji Filadelfii, a także wojskowych obozów amerykańskiej armii północnej.

W 1775 roku za swoje zasługi został awansowany przez parlament amerykański na stopień pułkownika. Tadeusz Kościuszko wyróżniał się szczególnie w bitwie pod Saratogą w 1777 roku. Przyszły dyktator insurekcji kościuszkowskiej szybko piął się po szczeblach kariery wojskowej w armii Stanów Zjednoczonych. W 1783 roku mianowany został generałem brygady. W 1784 roku Kościuszko wrócił do Polski, lecz niestety nie znalazł wolnego etatu dla siebie w wojsku. W związku z czym postanowił wrócić do rodzinnych stron w Siechnowicach. Sytuacja się zmieniła w tej kwestii w 1789 roku. Wtedy Sejm Rzeczypospolitej ustanowił zwiększenie armii do 100 tysięcy żołnierzy. Dzięki temu Tadeusz Kościuszko został powołany do armii w stopniu generała-majora.

W 1792 roku wybuchła wojna polsko-rosyjska, w której Kościuszko uczestniczył. Wyróżniał się wtedy w dwóch bitwach z wojskiem carskim. Pierwsza z nich odbyła się pod Zieleńcami, choć znany jest bardziej z drugiej pod Dubienką. Kiedy Tadeusz dowiedział się, że król Stanisław August przyłączył się do targowiczan zrezygnował z dalszej walki z Rosjanami i podał się do dymisji. Następnie wyjechał do Saksonii i osiadł w Lipsku. W 1793 roku z kolei jako członek polskiej emigracji odbył podróż do Francji. Jej celem było pozyskanie wsparcia dla Polaków ze strony rewolucyjnego rządu paryskiego. Niestety Kościuszko mimo usilnych starań nie przekonał Francuzów, aby wsparli naszych rodaków.

Tadeusz w Polsce był postrzegany jako osoba dowodząca przyszłym powstaniem w naszym kraju, o którym powoli zaczęto myśleć. W latach 1793-1794 znacząco udzielał się w przygotowaniu do zrywu narodowościowego. We wrześniu 1793 roku po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw stwierdził, że insurekcja nie jest jeszcze dostatecznie przygotowana. W związku z czym przygotowania do insurekcji trwały nadal, a sam Kościuszko wyjechał z kraju do Włoch. Wrócił on do Polski kiedy otrzymał sygnał od rodaków, że wszystko jest przygotowane do zrywu narodowościowego. Stało się to w marcu 1794 roku.

Insurekcja kościuszkowska została zapoczątkowana w Krakowie dnia 24 marca 1794 roku. Wówczas to Tadeusz objął władzę zwierzchnią nad powstaniem stając się Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej.

Kościuszko wiedząc, że jego żołnierze nie są dostatecznie wyposażeni w broń oraz ich wyszkolenie ma dużo do życzenia postanowił w związku z tym wprowadzić podczas walki nową strategię. W tym celu wprowadził współdziałanie broni na polu walki. Utworzył nową jednostkę bojową, która rekrutowała się wyłącznie z chłopów. Byli oni uzbrojeni w kosy, które ustawione były na sztorc. Oddziały takich wojsk nazwał od ich broni kosynierami. Wielkim atutem nowego oddziału stały się kosy, które okazały się dłuższe od bagnetów wojsk przeciwnych, dzięki czemu chłopi Polscy zakuwali wrogów.

Najwyższy Naczelnik wykorzystywał podczas insurekcji niejednokrotnie swoje wielkie umiejętności fortyfikacji polowych.

Wielką chwałą polscy powstańcy okryli się dzięki pogromie wojsk rosyjskich w bitwie pod Racławicami 4 kwietnia 1794 roku. To zwycięstwo dało możliwość chwilowego wytchnienia oraz czas na zorganizowanie wojska polskiego oraz pozyskanie na większą skalę chłopów, którzy odznaczyli się szczególnie bohaterskością podczas bitwy racławickiej. Mieszkańców wsi Kościuszko pozyskał dzięki dwóm aktom prawnym zwanymi uniwersałami. Pierwszy został uchwalony w Winiarach 2 maja 1794 roku, drugi natomiast, który jest bardziej znany pod Połańcem 5 maja 1794 roku. Dzięki tym aktom chłopi stawali się wolnymi ludźmi poza tym ograniczono pańszczyznę.

Zwycięstwa jednak nie trwały zbyt długo. Decydującą bitwą dla powstania okazała się bitwa pod Maciejowicami, która rozegrała się 10 października 1794 roku. Wówczas wojska powstańcze zostały rozbite, natomiast sam Kościuszko został ciężko ranny oraz wzięty do niewoli przez Rosjan. Następnie przewieziono go do więzienia w Petersburgu. Opuścił on więzienie w 1796 roku po śmierci carycy Katarzyny II. Jego wyzwolicielem okazał się syn niedawno zmarłej władczyni Rosji. Kościuszko przed opuszczeniem niewoli musiał jednak złożyć przysięgę na wierność carowi, co też uczynił.

W 1797 roku dyktator insurekcji kościuszkowskiej opuścił kraj i wyruszył do Stanów Zjednoczonych. W lipcu następnego roku udał się do Paryża gdzie wspierał swoich rodaków podczas organizacji legionów polskich. Był on jednak przeciwny wiązaniu się sojuszem z Napoleonem Bonaparte, gdyż uważał, że Polaków traktuje instrumentalnie. Tadeusz Napoleonowi nie ufał i odmówił współpracy z nim. W 1799 roku wrócił do kraju i zaangażował się w tworzenie Towarzystwa Republikanów Polskich.

Kościuszko potem wyjechał do Szwajcarii i tam dożył reszty swoich dni. Umarł w wyniku dwutygodniowej choroby 15 października 1817 roku w miejscowości Sulor. W dwa lata po jego śmierci jego ciało przewieziono do Polski i złożona na Wawelu.

*******************************************************************************************************************************************

Tadeusz Kościuszko - człowiek, który został bohaterem Polski.

Tadeusz Kościuszko urodził się na Mereczowszczyźnie na Polesiu w 1746 roku. Uzyskał on tytuł generała w armii polskiej, był także dyktatorem insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku. Wywodził się on z rodziny drobnoszlacheckiej. Kościuszko uczęszczał do Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Potem dzięki uzyskaniu stypendium królewskiego wyjechał na studia do Paryża. Tam podjął naukę na Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Tam przyswoił wiedzę na temat fortyfikacji wojskowych.

W latach 1775-1783 Kościuszko brał czynny udział w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Za swoje zasługi został awansowany do stopnia generała. Doceniono go za jego zasługi w organizowaniu i budowaniu fortyfikacji choćby w West Point. Miał także swój duży udział w zwycięstwie nad Saratogą 17 października 1777 roku.

Do kraju wrócił w 1784 roku, lecz w związku z tym, że nie znalazł miejsca dla siebie w armii polskiej postanowił wrócić do rodzinnych Siechnowic. Po pięciu latach kiedy trwał Sejm Czteroletni uchwalono powiększenie armii do 100 tysięcy. Dzięki temu Kościuszko otrzymał stopień generał wojsk koronnych.

W 1792 roku rozpoczęła się wojna polsko-rosyjska podczas, której przyszły dyktator insurekcji odznaczył się w bitwie pod Zieleńcami. Zasłynął także jako dowódca podczas bitwy pod Dubienką. Za dzielną walkę z Rosjanami oraz wykorzystywanie swoich zdolności fortyfikacyjnych Kościuszko został odznaczony orderem Virtuti Militari.

Kiedy król Stanisław August postanowił przyłączyć się do konfederatów targowickich Tadeusz zdecydował opuścić armię. Podał się do dymisji, a następnie wyruszył do Galicji, potem udał się do Lipska. To właśnie w tym mieście gromadziła się polska emigracji, dla których Polska była największą wartością. Już wtedy Kościuszko był postrzegany przez naszych rodaków jako człowiek, który powinien stanąć na czele nowo przygotowywanego zrywu narodowościowego.

Następnie Tadeusz wyruszył do rewolucyjnej Francji. Celem jego podróży do Paryża było pozyskanie wsparcia dla Polaków od rządu tego państwa. Niestety misja dyplomatyczna przyszłego dyktatora insurekcji kościuszkowskiej się nie powiodła. Francuzi odmówili nam pomocy. Kolejnym miejscem pobytu Kościuszki było Drezno, aby następnie w 1793 roku wrócić do Polski. Tam włączył się w przygotowywanie i organizowanie przyszłego powstania. We wrześniu 1793 roku po dokładnym przeanalizowaniu sytuacji w kraju Kościuszko stwierdził, że Polacy jeszcze nie są przygotowani do walki powstańczej z państwami zaborczymi. W związku z czym przyszły Najwyższy Naczelnik wyruszył z kraju do Włoch, a konspiratorzy w Polsce nadal prowadzili akcję organizacyjną powstania.

Tadeusz wrócił do kraju przez Pragę w marcu 1794 roku. Natomiast 24 marca 1794 roku w Krakowie Kościuszko ogłosił rozpoczęcie insurekcji kościuszkowskiej. Złożył on tam uroczystą przysięgę na wierność Polsce oraz został mianowany Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej. Nowością w tym powstaniu było to, że Kościuszko wezwał do wspólnej walki przeciwko wrogom polskim cały naród czyli również najniższą klasę społeczną - chłopów. Stał się on przywódcą wszystkich Polaków, a jego charyzma i autorytet w bardzo dużym stopniu przyczynił się do usuwania sporów jakie rodziły się na tle politycznym i klasowym. Poza tym Kościuszko posiadał bardzo dobre zdolności fortyfikacyjne, które niejednokrotnie wykorzystywał w Stanach Zjednoczonych. Poza tym posiadał wspaniałe umiejętności dowódcze, które mogliśmy zaobserwować szczególnie w walce z Rosjanami pod Dubienką. To wszystko wpłynęło na jego wielki autorytet jakim cieszył się w ówczesnej Polsce i dlatego też został wybrany na dyktatora powstania.

Już pierwsza bitwa powstańców z armią rosyjską, która rozegrała się pod Racławicami 4 kwietnia 1794 roku, ukazała niestandardowe prowadzenia walki przez Kościuszkę. Wiedział on, że armia powstańcza nie jest dostatecznie uzbrojona i wyszkolona dlatego postanowił wprowadzić nowy rodzaj broni. Były nią kosy postawione na sztorc, w które wyposażył chłopów. W walce kosy okazały się dłuższe od bagnetów doborowych wojsk nieprzyjacielskich, dzięki czemu to właśnie kosynierzy przesądzili losy bitwy pod Racławicami na korzyść Polaków.

Zwycięstwo to dało Kościuszce czas na zorganizowanie armii polskiej. Postanowił zwrócić się szczególnie do chłopów, aby włączyli się w działania wojenne powstańców. W tym celu wydał on dwa uniwersały winnicki i połaniecki, w których gwarantował mieszkańcom wsi wolność osobistą oraz zmniejszenie opat pańszczyźnianych.

Zwycięstwa powstańców insurekcji kościuszkowskiej zakończyły się obroną Warszawy, którą oblegali wspólnie Rosjanie i Prusacy. Tymczasem ze wschodu car wysłał posiłki dla stłumienia insurekcji kościuszkowskiej. Armia rosyjska wycofująca się spod Warszawy zmierzała połączyć się z posiłkami, które nadciągały ze wschodu. Kościuszko chciał uprzedzić zjednoczenie sił rosyjskich, dlatego postanowił zaatakować Rosjan wycofujących się spod polskiej stolicy. Wówczas 10 października doszło do decydującej bitwy pod Maciejowicami, która miała wpływ na dalsze losy powstania. Rosjanie rozbili tam nasze odziały, a Naczelnik powstania został ranny i wzięty do niewoli. Następnie został przewieziony do Petersburga, gdzie caryca Katarzyna II uwięziła go. Kościuszko opuścił więzienie w listopadzie 1796 roku już po śmierci władczyni Rosji. Okazał mu łaskę syn carycy Katarzyny II, Paweł I, ale pod warunkiem złożenia przysięgi na wierność carowi.

Następnie Tadeusz udał się do Stanów Zjednoczonych, tam przebywał przez dwa lata. W 1798 roku udał się do Francji, gdzie pomagał przy formowaniu i organizowania legionów polskich. W 1806 roku doszło do rozmowy Kościuszki z Napoleonem, który dążył do tego, aby Tadeusz przyłączył się do cesarza. Wówczas naczelnik postawił warunek, że przyłączy się do walki jeżeli Napoleon spełni jego postulaty. Pierwszą z nich było to, że cesarz wysunie deklarację odnośnie utworzenia państwa polskiego, które miało się składać z ziem sprzed rozbiorów. Drugim warunkiem Kościuszki była sprawa ustroju w przyszłej Polsce, który miał być podobny do angielskiego. Napoleon Bonaparte nie zgodził się na te warunki Kościuszki, w wyniku czego współpraca między nimi się zakończyła. W 1815 roku Tadeusz w rozmowie z carem Aleksandrem I, przywołał podobne warunki współpracy polsko-rosyjskiej. Zostały one przez władcę Rosji odrzucone podobnie jak nie przychylił się do nich Napoleon.

Ostatnie swoje lata Kościuszko spędził w Szwajcarii w miejscowości Sulur. Zapadł tam na ciężką chorobę, w wyniku której po okresie dwóch tygodni umarł. Zmarł 15 października 1817 roku w wieku 71 lat. Po dwóch latach od jego śmierci nasi rodacy przetransportowali zwłoki Kościuszki ze Szwajcarii do Polski i umieścili je w Krakowie na Wawelu.

Po śmierci Tadeusza odczytano jego testament. Jego ostatnią wolą było aby chłopi, którzy zamieszkiwali jego rodzinną miejscowość w Siechnowiczach stali się ludźmi wolnymi, natomiast ziemia, którą od lat uprawiali została im nadana na własność. Chciał także, aby w jego posiadłościach w Stanach Zjednoczonych podobnie postąpić z murzynami jak z wyżej wspomnianymi chłopami.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 47 minut