Egipskie piramidy

Czas jest wyzwaniem dla wielu rzeczy, ale piramidy są wyzwaniem dla czasu tak brzmi znane arabskie przysłowie.

Piramidy egipskie od zawsze fascynowały ludzi. Wzbudzały podziw swoją wielkością i doskonałością. Niszczone przez wiatr, wilgoć i burze piaskowe, przetrwały tysiące lat. Stały się symbolem wymarłej cywilizacji symbolem boskości faraona. Jadąc do Egiptu, każdy zapewne chce najpierw zobaczyć te fascynujące budowle; nasycić się ich wielkością. Co jest tak wspaniałego w egipskich piramidach, że od zawsze przyciągały ludzi

PIRAMIDY OGÓLNIE

Piramidy egipskie, jak sugerują archeologiczne oraz pisane dowody, były pomnikami zmarłych, lecz niekoniecznie grzebano w nich faraonów. Jedną z funkcji piramid, a także innych grobowców, było stworzenie domu dla Ka, czyli duszy, która, jak wierzyli starożytni Egipcjanie, nadal żyje po śmierci człowieka.

Od okresu predynastycznego grób królewski był ściśle związany z potwierdzeniem władzy ziemskiej i jej uzewnętrznieniem. Od czasów III dynastii stał się także symbolem boskości faraona, jego niebiańskiego przetrwania i przezwyciężającej śmierć władzy. Żeby wyrazić te nowe idee filozoficzne i religijne, Imhotep, wielki kanclerz i architekt faraona Dżesera (2670 2650 p.n.e.), zaprojektował najpierw mastabę, którą następnie postanowił wznieść wyżej, za pomocą kolejnych, malejących mastab: w ten sposób powstała Piramida Schodkowa w Sakkarze, symbol drabiny wznoszącej się do nieba, aby umożliwić faraonowi zmartwychwstanie. W ciągu czterdziestu lat, między rokiem 2670 a 2630 p.n.e., pomysł bodowy piramid upowszechnił się; zbudowano ich aż jedenaście. Pierwsze piramidy to seria zmniejszających się platform, tworzących gigantyczne schody, po których faraon miał się wspiąć do boga słońca Re. Późniejsze mają już boki gładkie, tworząc rampę wiodącą faraona do nieba.

JAK BUDOWANO PIRAMIDĘ?

Budowa piramidy była niesłychanie wielkim i drogim przedsięwzięciem. Wymagało to wielkich umiejętności i ogromnej pracy wielu tysięcy ludzi. Astronomowie badali gwiazdy, aby określić najlepsze położenie budowli, matematycy i architekci kreślili plany, kamieniarze ciosali skalne bloki, a nadzorcy organizowali pracę robotników.

Podstawą piramidy był kwadrat; cztery boki miały prawie identyczne długości. Najpierw wznoszono rdzeń piramidy, potem wciągano po rampach bloki tworzące lico. Układano je od góry w dół. Kamienne bloki trzeba było przewieść barkami na miejsce, z oddalonych dziesiątki kilometrów kamieniołomów; następnie bloki należało odpowiednio wygładzić i przewieźć je na miejsce budowy. Jeden taki blok ważył tyle, co dorosły hipopotam, czyli ok. 2 tony; robotnicy przeciągali je po gładkich drewnianych rolkach pokrytych śliskim szlamem i usypanej z ziemi rampie, wiodącej w górę piramidy. W czasie przeciągania zdarzało się, że blok przygniótł nogę lub rękę jednego z robotników. Dla robotnika kończyło się to bolesną amputacją danej kończyny.

Wnętrze piramidy wypełnione było rozmaitymi (zawiłymi) korytarzami, pięknie zdobionymi galeriami i komorami grobowymi.

Trudno jest dziś nam zrozumieć, w jaki sposób prawie trzy miliony metrów sześciennych bloków kamiennych, wyniesiono na wysokość prawie stu kilkudziesięciu metrów i dokładnie ułożono, w czasach, kiedy nie znano jeszcze żelaza ani koła, a tym bardziej kołowrotka i wielokrążka

Przez kilkanaście lat ci wszyscy ludzie pracowali przy tworzeniu wielkiego dzieła, wierząc, że ta praca daje im udział w życiu wiecznym faraona. W tym czasie wielu robotników strzaskało sobie kości lub poniosło śmierć, spadając z dużej wysokości.

EWOLUCJA PIRAMID

Ostateczny wygląd pomników nagrobnych w starożytnym Egipcie był rezultatem wielowiekowej ewolucji: od prostej mastaby do idealnej geometrii piramid w Gizie.

Rodzaje piramid

Mastaba jest to najstarszy typ monumentalnych nagrobków w starożytnym Egipcie. Budowa ma jedną kondygnację, a jej zewnętrzne ściany są lekko nachylone.

Piramida schodkowa szereg malejących, nakładających się na siebie mastab. Taką piramidą schodkową jest piramida faraona Dżesera w Sakkarze o wysokości 60 metrów i podstawie 121 na 109 metrów.

Piramida łamana takim typem piramidy jest piramida króla Snofru w Dahszur. Kąt nachylenia krawędzi do podstawy zależy od piętra piramidy i wynosi 5427 w części dolnej i 4322 w części górnej. Budowla ma podstawę o wymiarach 188 na 188 metrów i 97 metrów wysokości.

Piramida właściwa (klasyczna) ostateczną formę idealnego ostrosłupa osiągnęła piramida Cheopsa, największa z trzech piramid w Gizie. Ma podstawę o wymiarach 230 na 230 metrów i jest wysoka na 146 metrów.

Technologia budowy

Rampa spiralna ta hipoteza zakłada istnienie jednej rampy, szerokiej na 15 m. Z 5 do 7,5 procentowym spadkiem, która jak spirala oplata całą piramidę. Zastrzeżenie: jak budowniczowie rozwiązywali problem zakrętów, szczególnie blisko szczytu

Rampa zygzakowata z każdej strony piramidy, aż do szczytu, zygzakiem wznosi się rampa. Zastrzeżenie: niewielki kąt nachylenia być może sprzyja licowaniu, ale budowa jest niemożliwa.

Rampa prostopadła ta hipoteza sugeruje, że istniała rampa prostopadła do budowli, wydłużająca się w miarę wznoszenia się piramidy. Zastrzeżenie: aby osiągnąć szczyt piramidy Cheopsa, przy stałym nachyleniu 10-12 stopni, rampa musiałaby mieć długość ponad półtora kilometra.

Archeolodzy wciąż nie potrafią jednoznacznie stwierdzić, w jaki sposób starożytni Egipcjanie budowali piramidy. Jak widać - formułowane są bardzo różne hipotezy.

JEDEN Z CUDÓW ŚWIATA

W całym Egipcie zbudowano łącznie 11 piramid. Najbardziej znane to: piramida Mykerinosa, piramida Chefrena oraz Wielka Piramida (Cheopsa) - w Gizie. Są one jednym i jedynym zachowanym cudem z 7-siedmiu Cudów Świata.

Trzy wielkie piramidy w Gizie zostały wzniesione za czasów czwartej dynastii (2575-2465 r. p.n.e.). Największa z nich, grobowiec faraona Cheopsa (Chufu), powstała jako pierwsza. Piramida stojąca pośrodku, zbudowana jako druga, jest nieco mniejsza i należy do syna Cheopsa, Chefrena (Chafra). Trzecia, znacznie mniejsza, jest piramidą faraona Mykerinosa (Menkaura), wnuka Cheopsa.

Napisy w piramidach świadczą, że Egipcjanie łączyli swoich bogów z gwiazdami i planetami. Niektórzy uczeni sądzą, że układ trzech wielkich piramid w Gizie odzwierciedla położenie trzech środkowych gwiazd w konstelacji Oriona. Trzecia, najmniejsza piramida jest nieco odchylona od linii dwóch pierwszych, tak jak najmniejsza gwiazda w pasie Oriona. Właśnie w tym celu wybudowano szyby w piramidach, aby dusza zmarłego faraona mogła iść prosto do gwiazdozbioru Oriona, gdzie miał mieszkać bóg zaświatów Ozyrys.

Piramida Mykerinosa najmniejsza z zespołu zabytków w Gizie (ma tylko 66 metrów wysokości, a podstawę 108 na 108 metrów), zachowała oryginalną okładzinę z granitu, mimo zmian i zniszczeń.

Piramida Chefrena była zbudowana w roku 2520 p.n.e. Ma wysokość 136 metrów (początkowo liczyła 143 metry), a podstawę 210 na 210 metrów. Na jej wierzchołku zachowały się resztki oryginalnej okładziny z białego wapienia z Tury.

Wielka Piramida
Piramida Cheopsa, drugiego faraona z IV dynastii, wybudowana około roku 2550 p.n.e. Do budowy użyto prawie dwóch i pół miliona bloków skalnych, z których każdy warzył średnio 2,5 tony. Jest o kilka metrów wyższa od piramidy Chefrena. Kamienne bloki pasują do siebie tak ściśle, że w szczeliny nie można wsunąć nawet włosa. Inną ciekawostką, dotyczącą Wielkiej Piramidy jest to, że nie znaleziono w niej żadnego ciała (mumii) faraona, lecz pusty sarkofag, i jakichkolwiek zapisków, wskazujących na to, że ta piramida należała do Cheopsa.

Dzisiejsi turyści zwiedzający grobowiec korzystają z tego samego, północnego wejścia. Wewnątrz piramidy jeden korytarz prowadzi w dół, do nie dokończonej komory grobowej, drugi wznosi się w górę, do leżącej w samym środku monumentu komory króla. Z tym samym przejściem łączy się korytarz wiodący do innego nie dokończonego pomieszczenia zwanego komorą królowej, za którą ciągnie się wąskie, odkryte w kwietniu 1993 roku przejście zakończone niewielkimi drzwiami. Do dnia dzisiejszego Piramida zabiera rocznie kilka ofiar. Są to najczęściej młodzi chłopcy, którzy wspinają się na sam szczyt, dla zakładu - kto szybciej. Z wejściem nie ma problemu, natomiast zejście sprawia duże kłopoty nawet osobom wysportowanym. Upadek z takich wysokości zazwyczaj kończy się śmiercią...

PIRAMIDY PO 4500 LATACH

XIX-wieczni astronomowie brytyjscy twierdzili, że miały one być obserwatoriami astronomicznymi lub zegarami słonecznymi. Inni badacze piramid sądzą, że są one dziełem "Boskiego Geometry" i zawierają informacje dotyczące daty powtórnego przybycia Chrystusa, lub nawet że wznieśli je przybysze z kosmosu. Jeszcze inna teoria głosi, że piramidy wytwarzają pole magnetyczne, dzięki któremu rzeczy w nich umieszczone nie psują się, a człowiek przesiadujący w piramidzie morze się zregenerować.

Te wszystkie teorie, pokazują nam, jak niesamowitymi budowlami są egipskie piramidy. Zawsze do końca swego istnienia będą fascynować ludzi.