Prawa i Obowiazki dziecka

Rozdział V Prawa i obowiązki dzieci

Prawa do:

- ochrony życia
- zachowania godności
- nietykalności i wolności osobistej; zatrzymany powinien być poinformowany o przyczynach, w ciągu 48 godzin powinien być przekazany do dyspozycji sądu, a sąd w ciągu 24 godzin powinien dostarczyć zawiadomienie o tymczasowym aresztowaniu; aresztowany ma prawo do obrony
- ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym
- tajemnicy komunikowania się
- nienaruszalności mieszkania
- wolności poruszania się po terytorium Polski oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu
- wolności sumienia i religii
- wolności wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji
- wolności organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich
- wolności zrzeszania się, także w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników, organizacjach pracodawców, istnieje możliwość organizacji strajków (odniesienie do ustawy)
- dostępu do służby publicznej
- udziału w referendum, wyboru prezydenta, posłów, senatorów, przedstawicieli organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
- Składania petycji, wniosków i skarg
- Własności, innych praw majątkowych i dziedziczenia
- Wolności wyboru i wykonywania zawodu, bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; zakazane jest zatrudnianie osób, które nie ukończyły 16 roku życia

- Zabezpieczenia społecznego, w razie niezdolności do pracy (choroba inwalidztwo) i po osiągnięciu wieku emerytalnego; zabezpieczenie społeczne dla osób bez pracy nie z własnej woli nie mających innych środków utrzymania
- Ochrony zdrowia ? równy dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej
- Nauki ? obowiązkowa do 18 roku życia, bezpłatna w szkołach publicznych
- Szczególnej opiece podlegają rodziny wielodzietne lub niepełne, oraz matki przed i po urodzeniu dziecka
- ochrona praw dziecka
- wolności twórczości artystycznej, badań naukowych oraz korzystania z dóbr kultury
- wynagrodzenia szkody, która została mu wyrządzona

Obowiązki

- wierność Rzeczpospolitej i troska o dobro wspólne
- przestrzeganie prawa Rzeczpospolitej
- ponoszenie ciężarów świadczeń publicznych, w tym podatków
- obrona ojczyzny ? jeśli komuś przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być on obowiązany do służby zastępczej
- dbałość o stan środowiska i ponoszenie odpowiedzialności za spowodowane przez siebie jego pogorszenie.