Historia wychowania

ERAZM Z ROTTERDAMU 1466-1536
? Wychowanek Braci wspólnego Życia
? Wstąpił do zakonu augustianów i przyjął święcenia kapłańskie
? Studia teologiczne
? Był humanistą, kosmopolitą promotor reformy kościoła, geniusz dialogu, platonik
? Drwił z scholastyki
? Ideał był chrześcijanin wykształcony a nie pobożny
? Każde dzieło zawierało wskazówki pedagogiczne i wychowawcze np. ?O sposobie studiów?, ?o wychowaniu księcia?, ?Rozmówki dla dzieci?
? ?przeciwko barbarzyńcom?- zaatakował wychowanie średniowieczne.
? Za cel kształcenia i wych, uważał umiejętność wygłaszania mów. Należy znać łacinę i grekę klasyczną
? Od nauczycieli wymagał wysokich kwalifikacji i łagodnego postępowania z wychowankami.
? ?O wytworności obyczajów? wyraził poglądy na wychowanie, sprawy dotyczące eleganckiego i grzecznego zachowania się
? dziewczęta powinny uczyć się prac ręcznych
? dożył do zespolenia klasycznej kultury klasycznej z czystym chrześcijaństwem
? ? pochwała głupoty? satyra na stosunki panujące w papieskim Rzymie, na ciemnotę i zabobony. Było wykorzystywane jako podręcznik szkolny
? miał on duży wpływ na kształcenie się kultury humanistycznej
? edukacja powinna odbywać się w duchu tolerancji i dobrych obyczajów
JAN LUDWIK VIVES 1492-1540
? uchodzący za twórcę pedagogiki nowożytnej, pisarz pedagogiczny
? urodzony w Wenecji studiował w Paryżu, Lenven, Oksfordzie
? wychowawca córki K. Aragońskiej w 1525-1528
? w Niderlandach zajmował się pracą nauczyciela i publikował swoje dzieła na temat wychowania
? zwolennik edukacji dziewcząt ale wg. Tradycyjnych metod ? O kształceniu kobiety chrześcijańskiej?
? zwracał uwagę na higienę uczniów służyło temu zabawy i wych. Fizyczne oraz odpowiednie usytuowanie szkoły
? dzieło ? O duszy życiu? było pierwszym traktatem psychologii empirycznej
? na pierwszym miejscu stawiał łacinę drugie j. Grecki, nie lekceważył j ojczystego historii i nauk przyrodniczych
? nauczeni powinno być zgodne z uzdolnieniami uczniów
? nie należy podawać gotowych reguł lecz tak kierować uczniem by sam do nich doszedł
? poetyki radził nauczać z podręczników lecz na podst. Tekstów klasycznych
? przyrody z obserwacji a nie z dzieł Arystotelesa
? stawiał wysokie wymagania nauczycielom postulował indywidualne traktowanie wychowanka oraz okresowe konferencje nauczycieli
? kład nacisk na rozwój szkół miejskich, powinny one być nadzorowane przez państwo
? dbał o fizyczny i duchowy rozwój dziecka
? jego pisma: Przeciwko pseudodjalektykom. O wychowaniu szlachetnym chłopców i dziewcząt, o naukach.
TOMASZ MORUS 1478-1535
? prawnik i humanista, za przekonania katolickie poniósł śmierć a Kościół uznał go świętym męczennikiem
? był wszechstronnie utalentowany, studiował w Oxfordzie i w szkole prawniczej w Londynie
? dom w Londynie stał się miejscem spotkań najwybitniejszych humanistów
? 1516 r wydanie po łacinie ?utopii?, to zapoczątkowało nowy gatunek literacki tzw. Utopii. W tej książce zawarł poglądy na wychowanie i model ustroju społecznego oparty na sprawiedliwości
? uznano go ojcem socjalizmu utopijnego, przeciwnik własności prywatnej, głosił obowiązek pracy
? system powszechnej oświaty elementarnej jednakowej dla obu płci, nauka odbywała się w j. Ojczystym
? program nauki trivium i quadrivium z większym naciskiem na nauki ścisłe
? wykształcenie wyższe mieli zdobywać najzdolniejsi
? dużą rolę w wychowaniu odgrywała religia
ANDRZEJ FRYCZ MODRZEWSKI 1503-1572
? pisarz polityczna odrodzenia polskiego
? studiował na wydziale sztuk w Akademii Krakowskiej
? w poglądach filozoficznych i teologicznych zbliżał się do Erazma z Rotterdamu
? był wrażliwy na problemy moralne, walczył z krzywdą i niesprawiedliwością
? jego humanitarne postulaty wywołały wrogość możnowładztwa duchowieństwa i mas szlacheckich
? dążył do ?naprawy Rzeczypospolitej? uszlachetnienia obyczajów podniesienia szkolnictwa na wyższy poziom złagodzenia walk religijnych usunięcia przepisów prawa.
? Odwoływał się do rozumu i sumienia
? Włączył się w burzliwe życie polityczne ostro krytykował krzywdę chłopów i mieszczan
? Był sekretarzem na dworze króla Z. Augusta a następnie osiadł w Wolborzu obejmując urząd wójta
? Wg niego podstawą życia jest moralność
? ?O obyczajach? pisze jak należy dbać o dobre wychowanie dzieci i młodzieży- co jest uczciwe a co haniebne, do czego dążyć a czego unikać
? był autorem projektu ustanowienia ?dozorców ludzi ubogich ?współczesna pomoc socjalna
? ?O prawach? ? wszyscy mieszkańcy kraju bez względu na stan społeczny powinni być równi wobec prawa, a za te same przestępstwa ponosić te same kary.
? ?O poprawie Rzeczypospolitej? mówi o szkole ? do szkoły powinni mieć dostęp cała młodzież niezależnie od pochodzenia, jednym ograniczeniem nauki szkolnej powinny być brak zdolności, dochody na utrzymanie szkól powinni dostarczać biskupi i klasztory, unowocześnianie programu szkoły, podstawa programu powinny być retoryka gramatyka i dialektyka.
JAN AMOS KOMEŃSKI 1592-1670
? pedagog czasów nowożytnych, czech studiował w Pradze oraz na kalwińskich uniwersytetach
? był wyznania Braci Czeskich oraz minelaryzmu
? w poglądach nawiązywał do J.L. Vivesa i W. Ratkego
? ?drzwi języków otwarte?- przedstawił całość spraw świata łącząc wyjaśnienie słów i rzeczy
? ?świat zmysłów w obrazach?- podręcznik do nauki łaciny, słowo z obrazem rzeczy
? ?Wielka dydaktyka ?- najobszerniejsze dzieło pedagogiczne powstałe w Lesznie
? Jego myśl pedagogiczna coraz bardziej rozwijała się w kierunku uniwersalistycznym, wszechwiedzy, pansoffi, stanowiącej program reorganizacji świata i podstawę systemu szkolnego, zgodnie z którą należy nauczać: ?wszystkich, wszystkiego o wszystkim?. W pansoffi widział drogę do powszechnego pokoju w chrześcijaństwie. Mają tu znaczenie prace: ?Droga światła?, ?O rozwoju spraw ludzkich narada powszechna?, ?Wyjście z labiryntu scholastyki?
? Ostatecznym celem człowieka jest zjednoczenie z Bogiem
? Rozprawił się ze szkolnictwem humanistycznym potępił jego werbalizm oraz program kładący nacisk na lekturę łacińskich tekstów klasycznych
? Podst. Nauczania winno być nie tyle literatura co Biblia
? Cele nauczania: 1. Nauczanie czyli kształcenie umysłowe; 2. Moralność; 3. Bogobojność
? Proces kształcenia powinien być dostosowany do naturalnego rozwoju dziecka i zdolności percepcyjnych jego umysłu. Przedmiotami poznania powinien być Bóg, świat i człowiek
? Metoda poglądowa ? polegająca na starożytnej zasadzie że nie ma nic w umyśle czego nie byłoby wpierw w zmysłach
? Każdy uczeń powinien posiadać podręcznik i powinien być partnerem nauczyciela
? Wychowanie powinno być podstawą wyrabiania w uczniach postawy moralnej i pobożności
? Cztery etapy kształcenia: 1. Dom rodzinny- szkoła macierzyńska 1-6r.ż; 2. Szkoła elementarna 6-12; 3. Szkoła średnia 12-18; 4. Szkoła wyższa 18-24
? Okres po 24 r.ż dzieli się na dalsze trzy : szkoła mężczyzn, starości i śmierci.
? Wszystkie szkoły powinny stanowić jedną hierarchię szkolną
JOHN LOCKE 1632-1704
? Przedstawiciel oświecenia angielskiego i europejskiego
? Lekarz, filozof, empiryk, sensualista
? 1690r. ?O rozumie ludzkości?; 1693r. ?Myśli o wychowaniu?- zbiór rad dla wychowawców
? podst. Sukcesu wychowania jest zdrowie fizyczne ?w zdrowym ciele zdrowy duch?
? wychowanie powinno być fizyczne, moralne i umysłowe
? głosił tezę że należy rozwijać naturalne skłonności dziecka. Zadaniem nauczyciela jest wspomaganie natury i jej korygowanie.
? należy okazywać szacunek i dezaprobatę ponieważ dzieci są czułe na pochwałę i nagrodę
? dziecko należy traktować jak osobę rozumną , wyrabiać w nim poczucie dobra i zła
? ?nie nauki humanistyczne lecz pożyteczne? to jego hasło
? umysł przychodzącego na świat dziecka jest jak ?nie zapisana karta?, wszyscy ludzie w chwili narodzin są równi, wszelkie różnice międzyludzkie powoduje wychowanie
? dwa źródła wiedzy: wyrażenie zmysłowe i wewnętrzna praca umysłu czyli refleksja
? ?szkoła pracy? zalecał dla ludu tylko rzemieślnicze szkółki parafialne, mające przysposobić młodzież do pracy w manufakturach
? dla szlachty i arystokracji i bogatego mieszczaństwa postulował wyższy poziom edukacji której produktem miał być gentleman
? z programu szkoły eliminował logikę i retorykę kład nacisk na nauki przyrodnicze, zajęcia praktyczne i języki nowożytne, usuwał j. Grecki i ograniczał łacinę muzykę umieszczał na ostatnim miejscu.
JEAN JACQUS ROUSSEAU 1712-1778
? urodzony w Genewie, próbował różnych zawodów, porzucił kalwinizm na rzecz katolicyzm by znów powrócić do kalwinizmu
? studiował dzieła filozofów
? wygrał konkurs organizowany przez Akademię w Dijon pracą pt: ?Rozprawa w kwestii czy postęp nauki i sztuki, przyczynił się do zepsucia czy uszłaczetnienia obyczajów?- uważał że postęp nauki jest przyczyną zepsucia bo człowiek ze swej natury jest dobry. Po raz drugi w 1754 r w konkursie nie odniósł sukcesu swą pracą pt: ?Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności? (1755)
? wychwala on człowieka żyjącego na łonie natury
? postawił tezę że władza nie pochodzi od Boga tylko od ludu.
? ?Emil? ? wszystko wychodzące z rąk Stwórcy jest dobre wszystko wyrodniejsze w rękach człowieka.
? Głosił program wychowania naturalnego, celem wych. Jest wych. Ogólne, pisał że jego wychowanek będzie przede wszystkim człowiekiem
? Kształcenie dziecka winno być ugruntowane na zrozumieniu dzieciństwa
? Wychowawca powinien postępować z wychowankiem jak z młodą rośliną, której należy zapewnić odpowiednie warunki a resztą powierzyć naturze.
? W wych. Naturalnym biorą udział trzy czynniki: natura, człowiek i otoczenie
? Cztery okresy wychowania: 1. Niemowlęctwo od 3 r.ż rola rodziców; 2. Dzieciństwo 8-12 r.ż rozwijanie zdrowia i zmysłów; 3. Chłopięctwo 12-15 r.ż rozwój umysłowy; 4. Młodzięczość od 16 r.ż do zawarcia małżeństwa wychowanie moralne, religijne estetyczne
? Przedstawił także wychowanie przyszłej żony Emila Zofii, kobieta stworzona jest do posłuszeństwa oraz by się podobać mężowi. Podst. Cnoty to uległość łagodność, wdzięk. Praktyczne umiejętności szycie, haftowanie i inne tzw. Robótki ręczne. Szersze wykształcenie umysłowe może być dla niej szkodliwe.
JAN HENRYK PASTALOZZI 1746-1827
? Działalność jego miała przełomowe znaczenie dla upowszechniania szkolnictwa elementarnego
? Żadnych studiów nie ukończył był Szwajcarem wcześnie osieroconym wychowywanym przez służącą.
? Rozczytywał się w literaturze oświeceniowej, był zwolennikiem rewolucji francuskiej
? Nauczyciel romantyk, dążył do poprawy położenia ludzkości wiejskiej
? 1775 r w swym domu otworzył zakład wychowawczy chciał tam stworzyć atmosferę rodzinną opisał to w dziele ?wieczory samotnika?
? ?Leonard i Gertruda? 1781-1787 ? przedstawił w nim szkołę która była przedłużeniem domu rodzinnego, dzieci zapoznawały się z pracami domowymi i uczyły się przedmiotów ogólnych; czytać pisać i rachować język niemiecki i francuski
? 1798 rząd Republiki Helweckiej powierzył mu prowadzenie zakładu wychowawczego sierot w Stanz
? puźniej Obią on posadę nauczyciela i kierownika domu sierocego w Burgdorf, w mieście tym w 1800 założył własną szkołę czyli seminarium nauczycielskie oraz szkołę ćwiczeń nauczycielskich przekształcono ją później w szkołę średnią
? metodykę nauczani przedstawił w memoriale ?Metoda? a następnie w dziele pedagogicznym pt: ?Jak Gertruda uczy swoje dzieci?
? główne założenie jego pedagogiki była zasada że wychowanie powinno być dostosowane do naturalnego rozwoju człowieka
? zwracał uwagę na socjalizację dziecka, nie wyrzekał się całkowicie kar cielesnych
? duże znaczenie przypisywał wychowaniu religijno-moralnemu
? szkoła powinna być przedłużeniem wych. Rodzinnego celem nauczania jest samodzielność myślenia, przyswojenia dziecku umiejętności rozróżniania zaobserwowanych przedmiotów ich liczb, kształtu i nazwy. Elementami składowymi jest więc liczba kształt i słowo. Program nauczania obok pisania czytania i rachunków także: geometrię rysunek geografię przyrodę gimnastykę muzykę prace na roli i w gospodarstwie domowym. Zgodnie z zasadą że kształcenie umysłowe religijno- moralne i fizyczne powinno się wzajemnie uzupełniać
JAN FRYDERYK HERBART 1776-1841
? Filozof, pedagog i psycholog niemiecki, pierwszy w europie docent pedagogiki, twórca pedagogiki naukowej opartych na założeniach filozoficznych
? System pedagogiki oparł na dwóch fundamentach etyce i psychologii
? Etyka wyznaczała i uzasadniała cel wychowania zaś psychologia środki realizacji wychowania
? Celem etyki o także wychowania było ukształtowanie w człowieku silnego charakteru moralnego w którym panuje zgodność woli i postępowania z następującymi ideami praktycznymi: wewnętrznej woli duchowej, doskonałości, życzliwości, prawa i słuszności
? Dzielił pedagogikę ogólną na trzy środki wychowujące: 1. Kierownictwo- wszystko co się odnosi do utrzymania zewnętrznego porządku; 2. Nauczania- polega na tym że daję wiedzę i wywołuje w charakterze wychowanka dodatnie zmiany; 3. Karność ? jest niezbędne do osiągnięcia celu wychowania i moralności
? Wyróżnił stopnie formalne czyli metodyczne postępowanie obejmujące: jasność, kojarzenie, systematyzacja, metodyczność.
? Uzupełnieniem nauczania było hodowanie rozumiane jako wychowanie moralne, celem tego wych. Było ugruntowanie zasad oraz ich stosowanie w życiu
? ?nauka stwarza zakres myślenia, wychowanie-charakter, charakter nie może istnieć bez nauki ? w tym leży synteza mojej pedagogiki?
? zapoczątkowany przez Herberta kierunek dydaktyki zwany herbartyzmem wywarł w XIX w. duży wpływ na pedagogikę gimnazjalną.
? Jego dzieła: ?Pedagogika ogólna wprowadzona w celu wychowania?, ?Psychologia jako nauka na nowo oparta na doświadczeniu, metafizyce i matematyce?, ?Wykłady pedagogiki w zarysie?
MARIA GRZEGORZEWSKA 1888-1967
? Pedagog, psycholog
? 1922 stworzyła Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej i była jego dyrektorką do 1960
? 1930 zorganizowała Państwowy Instytut Nauczycielski w Warszawie, którym kierowała
? w czasie okupacji prowadziła tajne nauczanie
? od 1957 prof. UW, stworzyła polską szkołę pedagogiki specjalnej, inicjując badania w tym zakresie
? w swej pracy teoretycznej i praktycznej zajmowała się zagadnieniami rewalidacji osób dotkniętych kalectwem i różnorakimi wadami rozwojowymi
? była twórczynią stosowanej powszechnie metody rewalidacji poprzez pracę w specjalnych ośrodkach
? w sposób szczególny zajmowała się psychologią i opieką wychowawczą nad niewidomymi
? wiele czasu i energii poświęcała kształceniu kadry pedagogicznej
? ?Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych? wymienia pełną charakterystykę nauczycielskiej osobowości
? M. Grzegorzewska określa pedagoga jako budowniczego świata i jego przyszłości: "Im lepszy będzie nauczyciel, tym lepszy będzie świat i życie każdego człowieka". Autorka twierdzi, że w ramach miłości do człowieka, jako podstawowej cechy pedagoga zawiera się postulat głębokiej znajomości wychowanka, poznanie warunków jego życia, by móc zastosować najbardziej właściwe oddziaływania.