Odwołując się do Stasimonu IV tragedii Sofoklesa „Król Edyp” i Sofoklesowskiego ujęcia losu Edypa, omów antyczną koncepcję ludzkiego losu.

W czasach starożytnych Grecy uważali, że życie człowieka jest z góry zaplanowane i przepowiedziane. Ludzie nie mają możliwości wpływania na fatum, które było uosabiane z trzema Mojrami: Kloto, Lachesis i Atropos, które mieszkały w Hadesie i przędły nić ludzkiego żywota, przerwanie nici oznaczało śmierć. Czy zatem możemy mówić tutaj o poczuciu szczęścia z życia? Tragedie antyczne, które przedstawiają zmagania człowieka z przeznaczeniem, są najlepszym źródłem wiedzy o fatum i koncepcji ludzkiego losu. Jedną z takich tragedii jest ?Król Edyp? napisany przez Sofoklesa.

W Stasimonie czwarte ?Króla Edypa? chór ukazuje bezwartościowość, nicość i przemijalność ludzkiego żywota poprzez zadumanie się nad ciążącym na człowieku fatum. Podkreślona zostaje złudność ludzkiego bytu, który dąży do szczęścia, którego tak naprawdę nigdy nie zazna. Szczęście jest zabrane człowiekowi z powodu jego przeznaczenia. Przykładem tego jest Edyp, który po usłyszeniu przepowiedni, za wszelką cenę dąży do niewypełnienia jej. Niestety los jest zgubny, a przeznaczenie człowieka musi zostać wypełnione. Wnuk Labdakosa nieświadomie morduje swojego ojca i żeni się z matką, czym wypełnia fatum ciążące na nim. Dopiero czas odkrywa przed nim jego los i prawdziwy bieg jego życia, które zmusza do zadania sobie większego bólu niż śmierć.

Sofoklesowskie ujęcie losu króla Edypa eksponuje ciążące na nim fatum. Przepowiednia z wyroczni delfickiej uświadamia go w swoim losie, a za sprawą zbiegu wydarzeń i ingerencji bogów zbliża do tragicznego rozwiązania akcji. Predykcja powoduje, że Edyp zamiast powrócić do Koryntu udaje się w stronę Teb. Po drodze w wyniku sprzeczki morduje swego ojca Lajosa. Dotarłszy do Teb ratuje miasto od zagłady, odgadując zagadkę Sfinksa. W nagrodę za to dostaje za żonę Jokastę, znów nieświadomie wypełniając wizję Pytii. Jako król Teb chce wyjaśnić okoliczności mordu poprzedniego króla, czym zbliża się do poznania tragicznej prawdy. Wezwany na królewski dwór Tyrezjasz ostrzega Edypa przed szukaniem prawdy. Król przepełniony pychą uznaje wróżbitę za kłamcę. Punkt kulminacyjny następuje wtedy, gdy na dwór królewski przybywa posłaniec z Koryntu, który informuje o śmierci Polybosa i o tym, że nie był on ojcem Edypa. Prawda zostaje w końcu ujawniona, a Edyp w tym momencie zrozumiał, że plan na jego życie został w całości spełniony. Dochodzi do podwójnego patosu: Jokasta popełnia samobójstwo, a Edyp pozbawia się wzroku.

Analizując postać Edypa możemy zauważyć, że wina bohatera jest tragiczna, ponieważ nie jest on świadomy popełnianych czynów. Klątwa, która ciąży na nim i jego rodzie jest nie do uniknięcia. Im bardziej Edyp dąży do uniknięcia fatum, tym bardziej je wypełnia.
Podsumowując: Sofokles pisząc ?Króla Edypa? dokładnie zilustrował nam antyczną koncepcję ludzkiego losu. Człowiek nie miał wpływu na swoje przeznaczenie, a wszelkie próby były przepełnione hybris, czyli pychą, która jeszcze bardziej dopełniała tragizm głównej postaci. Starożytni Grecy postrzegali ludzki los jako tragiczny od urodzenia do dnia śmierci. Człowiek bał się poznać prawdy o sobie i swojego przeznaczenia. Wizja żywota człowieka od początku była ściśle związana z wolą bogów. Żaden człowiek przez śmiercią nie mógł nazwać się szczęśliwym, ponieważ do końca nie znał swojego losu. Cierpienia psychiczne i fizyczne oraz niepewność i lęk mitycznych bohaterów powodują, że stają się oni nam niezwykle bliscy, w wyniku czego u odbiorcy dochodzi do katharsis, czyli oczyszczenia duszy.