Trzęsienia ziemi
Budowa geologiczna ziemi sprawia, że skorupa ziemska jest niestabilna. Ruchy płyty kontynentalnych, ścierające się masy skalne są przyczyna uwolnienia się dużej energii w postaci fal sejsmicznych. Zjawisko to jest bardzo powszechne. Co roku rejestruje się około 10000 wstrząsów skorupy ziemskiej. Średnio co 52 dni, na ladzie dochodzi do trzęsienia ziemi o sile przekraczającej 4 stopnie w dziesięciostopniowej skali Richtera.
Do najgroźniejszych kataklizmów w historii należy zaliczyć trzęsienie ziemi w Chinach w 1556 roku, które spowodowało śmierć około 830000 osób. W Europie największe trzęsienie ziemi w 1755 roku zniszczyło Lizboną i pochłonęło ok. 60 000 ofiar. W 1976 roku, według nieoficjalnych danych mogło zginąć nawet 650 000 osób. W XX wieku najtragiczniejsze w skutkach kataklizmy nawiedziły Sycylię w 1908 roku(75000 ofiar), Japonię w 1923 roku (140000) Armenię w 1988 roku (25000) Turcję w 1999 roku (17000)
Trzęsienia ziemi powodują ogromne zniszczenie, w ich wyniku dochodzi nawet do poważnych zmian w ukształtowaniu terenu. Podczas wspomnianego w cześniej kataklizmu w Japonii w 1923 roku doszło do połączenia wyspy Nojima z półwyspem Chiba.
Wybuchy wulkanów
W rejonach o najwyższej aktywności sejsmicznej występuje dodatkowo zagrożenie erupcji wulkanów. W wyniku gwałtownych przemian w skorupie ziemskiej olbrzymie ilości płynnych skał zwanych magmą wydostającą się na powierzchnię ziemi. Lawa, głazy oraz pył wulkaniczny są przyczyną olbrzymich zniszczeń oraz pociągają za sobą śmierć setek, a nawet tysięcy osób.
Jedna z największych w czasach nowożytnych erupcja wulkanu Krakatau w 1883 roku wywołała 30-metrową falę, która spowodowała śmierć 36000 osób i było odczuwalna nawet na oddalonym o 18000km kanale La Manche. Olbrzymia ilość emitowanego do atmosfery pyłu mogą pociągnąć za sobą zmiany klimatyczne w skali całego globu. Wybuch Pinatubo przyczynił się do obniżenia średniej temperatury rocznej o pół stopnia, a Krakatau nawet o 1 stopień.
Do najbardziej znanych erupcji wulkanów należy zaliczyć wybuch Wezuwiusza, który w 79 roku n.e. zniszczył 2 starożytne miasta: Pompeje i Herkulanum. Prawdopodobnie śmierć poniosło 15000 mieszkańców.Współcześnie najwięcej ofiar pochłonął wybuch Pinatubo w 1991 roku. Zginęło wówczas ok. 700 osób, a 100 000 straciło dach nad głową. Do ciągle niebezpiecznych należą włoskie wulkany Wezuwiusz i Etna.
Huragany i trąby powietrzne.
Huragany i trąby powietrzne występują najczęściej w klimacie tropikalnym, jednak w wyniku ocieplenia się klimatu Ziemi coraz liczniej pojawiają się na terenach, na których od niedawna były zjawiskiem nieznanym. Siła wiejącego z prędkością ponad 200 km/h wiatru jest ogromna. Powoduje zniszczenia budynków, wyrywanie drzew, potrafi spiętrzyć wodę morską nawet do 30m. Huraganom towarzyszą obfite opady atmosferyczne.
W minionym stuleciu najtragiczniejszym w skutkach był cyklon, który w 1970 roku nawiedził Bangladesz. Szacuje się, że w jego wyniku śmierć poniosło lub zmarło z powodu klęski głodu i epidemii około 300000 osób. Huragany powodują również olbrzymie straty materialne. Szkody wywołane cyklonem "Abdrew" szacuje się na 25 miliardów dolarów.
Trąba powietrzna zwana również tornadem, jest jednym z najgwałtowniejszych zjawisk atmosferycznych, jakie występują na ziemi. Powstaje w wyniku zderzenia się ciepłych i wilgotnych frontów atmosferycznych z suchymi masami powietrza. Wiatr powietrza przemieszcza się z prędkością ponad 100km/h, pozostawiając za sobą pas olbrzymich zniszczeń.
Powodzie
Powodują duże zniszczenia i pociągają za sobą największą liczbę ofiar.
Najczęstszymi przyczynami powodzi są: obfite opady atmosferyczne, gwałtowne topnienia śniegu, sztormy, huragany oraz fale tsunami, ocieplenie klimatu.
Największe powodzie występują w Chinach w rejonie wielkich rzek. W 1931 roku w wyniku wystąpienia z brzegów Żółtej rzeki śmierć poniosło około 4 miliony osób. W 1953 roku wyjątkowo silny sztorm na Morzu Północnym był przyczyną zalania znacznych obszarów Belgii i Holandii. W powodzi zginęło wówczas ok 1800 osób.
W Polsce do najgroźniejszych rzek należą: Wisła, Odra, Warta oraz rzeki i strumienie górskie.W 1997 roku powódź w dorzeczu Odry spowodowała zalanie ok 2600 miejscowości, śmierć ponad 60 osób oraz straty szacowane na prawie 2 miliardy dolarów. Duże szkody przyniosła powódź w 2001 roku, która objęła południowe i centralne rejony kraju.
Śnieżyce
Niespodziewane i obfite opady śniegu mogą sparaliżować życie na znacznych obszarach. Powoduja zakłócenia, a nawet całkowity zastój komunikacji, zrywając linie energetyczne i telekomunikacyjne, odcinając w ten sposób całe miejscowości od swiata. Śnieżyce są szczególnie niebezpieczne na teranie, gdzie śnieg znany jest jedynie z filmów i telewizji. W 1998 roku silny wiatr połączony z opadami śniegu spowodował poważne zakłócenia w Izraelu, Egipcie i Libanie.
Opady śniegu mogą być również groźne, gdy pojawią się w okresie jesiennym lub wiosennym. W 1816 roku mieszkańcy stanu Vermont
Mrozy
Skrajnie niskie temperatury, podobnie jak śnieżyce, są szczególnie niebezpieczne w rejonach, gdzie zima stanowi jedynie kalendarzową porę roku. Długotrwałe mrozy sięgające 50-60 stopni C poniżej zera sparaliżowały życie na Syberii.
Niskie temperatury powodują uszkodzenia torów kolejowych, linii energetycznych i telekomunikacyjnych oraz wodociągów. W Polsce mróz nie jest zjawiskiem rzadkim, co roku ginie w wyniku zamarznięcia kilkadziesiąt osób. Najczęściej są to bezdomni i osoby w stanie upojenia alkoholowego.
Upały
Skrajnie wysokie temperatury również stanowią wysokie zagrożenie dla życia człowieka. Tylko w Stanach Zjednoczonych w latach 1936-1975 w ich wyniku zmarło około 20000 osób. W 1995 roku w samym Chicago a powodu upałów straciło życie ok. 600 osób.
Wysokie temperatury są szczególnie niebezpieczne dla mieszkańców umiarkowanej strefy klimatycznej. W 2000 roku w rejonie Bałkanów odnotowano temperatury powyżej 45 C. Śmierć poniosło ponad 60 osób. Ochroną przed skutkami upałów może być odpowiedni ubiór, spożywanie dużej ilości płynów zawierających sole mineralne, unikanie alkoholu.
Upały powodują znaczne straty materialne. Wysokie temperatury niszczą powierzchnię dróg, tory kolejowe oraz linie energetyczne.
Susze
Z wysokimi temperaturami wiąże się inna klęska żywiołowa - susza. Jest to zjawisko rozciągnięte w czasie, związane z długotrwałym niedoborem wody na danym obszarze. Powoduje zniszczenie gleby i upraw rolnych, co może pociągnąć za sobą klęskę głodu. Najczęściej susze występują na obszarze Afryki, na przykład Etiopii od 1985 roku brat pożywienia na skutek długotrwałej suszy był przyczyną śmierci 800000 ludzi.
W Polsce również zdarzają się krótkie, kilkutygodniowe okrasy suszy. Są one szczególnym zagrożeniem dla rolnictwa i bezpieczeństwa pożarowego. Pogarszają bilans wodny, zwłaszcza ogólny deficyt wody w naszym kraju jest większy niż w Egipcie.
Pożary
Susze są również przyczyną pożarów. Brak opadów w Australii w latach 1982-1983 spowodowały zapalenie się lasy eukaliptusowego w pobliżu Melboure. W wyniku pożaru śmierć poniosło 75 osób. Spaliło się miasteczko Macedon oraz 330000 ha lasów i pól uprawnych. W 1988 roku susza w słynnym amerykańskim Parku Narodowym Yellowstone wywołała pożarm który zniszczył ponad 10000 ha lasów.
Lawiny i osuwiska
Lawiny występują nie mam we wszystkich rejonach górskich. Do zejścia lawiny śnieżnej dochodzi, gdy olbrzymie masy śniegu nie mogą utrzymać się na stoku górskim. Najczęściej przyczyną są nawet niewielkie zmiany pogody. Jednak i zwykła ludzka niefrasobliwość potrafi spowodować zejście lawiny, wywołanie drganiem powietrza (hałasem, krzykiem)
Zdaniem niektórych historyków, pod alpejską lawiną w 218 roku p.n.e. Zginęła połowa liczącej 38000 wojowników armii Hannibala. Współcześnie do najtragiczniejszych w skutkach zaliczyć należ lawiny w Alpach. W styczniu 1951 roku w Szwajcarii i Austrii lawiny pochłonęły 240 istnień ludzkich, a 45000 osób zostało całkowicie odciętych od świata. Olbrzymie lawiny schodzą również w Andach. 10 stycznia 1962 roku perywianskie miasto Ranrahirca oraz 6 pobliskich wiosek zostało zasypanych 13000 000 m3 śniegu. Śmierć poniosło ok. 4000 osób. Zagrożenie lawinowe występuje również w Himalajach, gdzie każdego roku z powodu lawin ginie około 50 osób.
Bardzo niebezpieczne są lawiny błotne oraz osuwiska ziemi i skał. Zjawiska te są wynikiem przede wszystkim obfitych opadów atmosferycznych, wybuchów wulkanów i trzęsień ziemi. W listopadzie 1985 woku wybuch wulkanu Nevado del Ruiz spowodował gwałtowne topnienie śniegu i lodowców. W efekcie powstała gigantyczna lawina błotna, która z prędkością 150km/h zsunęła się na kolumbijskie miasto Armero. Zginęło około 25 000 osób. Osuwiska i lawiny błotne często występują w rejonie deszczów monsunowych. Co roku w Chinach, Indiach i Nepali giną w ich wyniku dziesiątki osób.