profil

Dochodzenie do poznania prawdy we fragmencie Króla Edypa. Co z rozmowy Edypa z Terezjaszem odnajdujesz w całym dramacie Sofoklesa?

Ostatnia aktualizacja: 2022-09-16
poleca 85% 894 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Sofokles

„Król Edyp” jest to dramat Sofoklesa. Ukazuje on historię tytułowego bohatera, który po usłyszeniu wróżby próbuje oszukać los i wieść spokojne życie.
Rodzicami Edypa byli Lajos, król Teb i Jokasta, jego późniejsza żona. Jako dziecko został okaleczony a następnie porzucony przez swojego ojca w górach. Przyczyną tej tragedii była przepowiednia, której chciał zapobiec Lajos. Usłyszał on od delfickiej wyroczni, że jego syn stanie się jego zabójcą a następnie poślubi własną matkę. Niemowlę uratował pasterz, który je znalazł, a następnie zaniósł do króla Koryntu. Wychowywał się on u Polybosa i traktował go jak własnego ojca.

W danym fragmencie utworu przedstawiona została rozmowa Edypa z niewidomym posłańcem Terezjaszem. Dochodzi do niej w chwili, kiedy Edyp zasiadł już na tronie Teb, jest szczęśliwym mężem i ojcem. Tym samym częściowo wypełniła się przepowiednia sprzed wielu lat. Spotkanie ma na celu ujawnienie zabójcy Lajosa. W celu odkrycia tej tajemnicy Edyp wysyła Tyrezjasza do wyroczni. Prorok po powrocie ze strachu nie chce bezpośrednio wyjawić kto jest zabójcą przez co naraża się Edypowi i przeciwko niemu zostają wysunięte obelgi i oszczerstwa, czym chce skłonić wieszcza do mówienia prawdy. Posłaniec mówiąc iż to obecny król Teb jest zabójcą Lajosa zostaje przez niego oskarżony o spiskowanie z Kreonem i chęć przejęcia tronu. Edyp nie dopuszcza do siebie myśli ze to on może być właśnie tym zabójcą. Świadczyć o tym mogą te słowa:
Terezjasz: „Którego szukasz, ty jesteś mordercą”
Edyp: „Mów, co chcesz, słowa twe na wiatr ulecą. […] Czy myślisz nadal
tak bredzić bezkarnie”.


W postawie króla możemy dopatrzeć się pychy, pewności siebie. Cechy te ujawniły się już wcześniej u niego np. w momencie kiedy znając sądy wyroczni postanawia zmienić swoje losy, lub gdy nie chcąc ustąpić miejsca w wąwozie swojemu ojcu zabija go. Król się jednak nie poddaje rozpoczął niemal dochodzenie, zbierał argumenty, układał je w logiczną całość. W następnej kolejności rozmawiał z Jokastą, ona wyjaśniła mu przyczyny i okoliczności śmierci Lajosa:

"Wiedz więc, że Lajos otrzymał był wróżby,
(...)
Iż kiedyś śmierć go z rąk syna pokona,
Co zeń zrodzony i z mojego łona.
A wszakże jego, jak wieść niesie, obce
Zabiły zbiry w troistym rozdrożu."


Po tych słowach jego żona nie dowierza swoim przemyśleniom. Następnie Edyp wyjawia swoją wiedzę na temat jego wróżby. Jokasta uświadomiła sobie zatem, po tym co usłyszała, że to co podejrzewała jest niestety prawdą. Następnie prosi swego męża o to, by się już nie zajmował tą sprawą. On jednak poszukuje dalej. Chciał bardzo spotkać się z pasterzem oraz ze świadkiem śmierci Lajosa. W międzyczasie pojawia się sługa z Koryntu, by poinformować o śmierci przybranego ojca Edypa. Wtedy, w trzecim epejsodionie, król dowiaduje się, że władcy Koryntu nie byli jego prawdziwymi rodzicami, a sługa znalazł go w górach Kiteronu. Jednak te wiadomości niczego nie zmieniły. Edyp szuka dalej. To odwlekanie całkowitego wyjawienia prawdy sprawiło, że pojawia się ona w końcu z całą brutalnością i jeszcze silniej w niego uderza. Samobójstwo Jokasty i oślepienie się Edypa stały się skutkiem wypełnienia klątwy. Edyp stał się, jak wieszcz Tyrezjasz ślepcem, jak on odcinał się od ziemskiego życia, pokorny wobec bogów, zwrócił się w stronę innych światów. Główny bohater im bardziej starał się uniknąć wypełnienia przepowiedni, tym bardziej zbliżał się do jej zrealizowania.

Przytoczony fragment jest więc jak gdyby streszczeniem całych losów Edypa i wyjaśniają się w nim wszystkie tajemnice i sekrety. Odkrywa on straszliwą prawdę, rozdrapuje stare rany Edypa, który był pewien swego zwycięstwa nad przeznaczeniem. Słowa Terezjasza pokazują władcy iż był w błędzie. Rozmowa ta jest ostatecznym i dobitnym dowodem zwycięstwa fatum nad człowiekiem.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Teksty kultury