Strona bierna -passive voice

Strona bierna (passive voice)

Definicja

Podobnie jak w języku polskim tak i w języku angielskim zdania występują w tzw. stronie czynnej (active voice) oraz stronie biernej (passive voice). Większość zdań tworzymy w sposób naturalny w stronie czynnej i są to po prostu zwykłe zdania bez żadnych dodatkowych konstrukcji. Przy przekształceniu strony czynnej na stronę bierną dokonujemy zamiany podmiotu i dopełnienia zdania. Innymi słowy dopełnienie staje się podmiotem a podmiot dopełnieniem.
Przykładowo:


? My father built this house. [Mój ojciec zbudował ten dom] - Strona czynna.
? This house was built by my father. [Ten dom został zbudowany przez mojego ojca] - Strona bierna.


Jak widać, w powyższych przykładach dopełnienie zdania (dom) zajmuje miejsce podmiotu (ojca) i vice versa. W ten sposób przekształcać się będzie wszystkie zdania ze strony czynnej na stronę bierną.
Tworzenie strony biernej

Jak wspomniano już wyżej podstawową zasadą tworzenia strony biernej w języku angielskim jest zamiana miejscami podmiotu i dopełnienia w zdaniu. Dodatkowo jednak należy pamiętać o koniecznych przekształceniach konstrukcji zdania zależnych od czasu, którym dane zdanie występuje. Poniżej omówimy dokłdnie budowę strony biernej dla wszystkich czasów angielskich.
Należy również wspomnieć o zamianie podmiotu, czyli wykonawcy czynności, i dopełnienia, czyli obiektu, na którym czynność jest wykownywana. W tym dziale będziemy się często posługiwać terminami agent - dla określenia wykonującego czyność, oraz object - dla określenia obiektu czynności (dopełnienie bliższe). Zatem w zdaniu: My mother is cooking dinner; słowo mother to agent zaś słowo dinner to obiekt. Spotkać się też można z terminem instrument - czyli obiekt za pomocą którego wykonujemy czynność. Przykładowo: He was stabbed with a knife [Został pchnięty nożem.] słowo knife to właśnie instrument.

Czas Present Simple

Podmiot to be III-cia forma czasownika

Zdania w czasie Present Simple po przekształceniu na stronę bierną skonstruowane są za pomocą czasownika w III-ciej formie (past participle) poprzedzonego czasownikiem posiłkowym to be. Oczywiście miejce podmiotu zajmuje dopełnienie. W stornie biernej dopełnienie często nie występuje gdyż interesuje nas przede wszystkim sama czynność a nie jej wykonawca.
Przykładowe przekształcenia.

? My mother washes the dishes everyday. -> The dishes are washed everyday by my mother. [Moja matka zmywa codziennie naczynia -> Naczynia są codziennie zmywane przez moją matkę]
? We give her flowers every Friday -> She is given flowerd every Friday [Dajemy jej kwiaty w
każdy piątek -> Ona dostaje kwiaty w każdy piątek]

Uwaga: Kiedy w zdania jest więcej niż jedno dopełnienie możlwe jest przekształcenie na stronę bierna na kilka sposobów, zależnie od tego, które dopełnienie stanie się podmiotem.

Przykładowo:
? We give her flowers -> She is given flowers.
? We give her flowers -> Flowers are given to her.
W pierwszym przykładzie podmiotem staje się osoba otrzymująca kwaity a w drugim same kwaity, dawane tej osobie.

Czas Present Continuous
Podmiot to be being III-forma czasownika
W czasue Present Continuous przed czasownikiem w fomie past participle dodajemy czasowniki posiłkowe to be oraz being.
Przykładowe przekształcenia:
? He is repairing his car -> His car is being repaired. [On naprawia swój samochód -> Jego samochód jest naprawiany (przez niego).]
? Our company is producing more and more clothes -> More and more clothes are being produced (by our company). [Nasza firma produkuje coraz więcej ubrań -> Coraz więcej ubrań jest produkowanych (przez naszą firmę).]

Czas Past Simple
Podmiot was/were III-cia forma czasownika
Zdania w czasie Past Simple przekształcamy do zdań, w których po podmiocie umieszczamy czasownik posiłkowy to be w formie przeszłej (was/were) a czasownik główny jest w formie past participle.
Przykładowe przekształcenia:
? His boss asked him to do it. -> He was asked to do it. [Jego szef poprosił go, żeby to zrobił -> (On) został poproszony o zrobienie tego (przez szefa).]
? They were stopped by the police. -> The police stopped them. [Zostali zatrzymani przez policję -> policja ich zatrzymała]

Czas Past Continuous
Podmiot was/were being III-ciej forma czasownika
W czasie Past Continuous strona bierna używa III-ciej formy czasownika poprzedzonej przez czasowniki posiłkowe was/were oraz being.
Przykładowe przekształcenia:
? I was cooking a dinner. -> A dinner was being cooked (by me). [Gotowałem obiad -> Obiad był gotowany przeze mnie]
? We were investigating that case -> That case was being investigated. [Prowadziliśmy dochodzenie w tej sprawie -> W tej sprawie prowadzone było dochodzenie.]

Czas Future Simple
Podmiot will be III-cia forma czasownika
W czasie Future Simple storna bierna wykorzystuje czasownik posiłkowy will, po którym następuje czasownik be (nieodmienny, tzw bare infinitive) oraz czasownik główny w 3-ciej formie.
Przykładowe przekształcenia:
? He will deal with that problem -> That problem will be dealt with. [Zajmie się tym problemem -> Ten problem zostanie rozwiązany]
? I will repeat your message to her -> Your message will be repeated to her. [Potórzę jej twoją wiadomość -> Twoja wiadomość zostanie jej powtórzona.]

Czas Present Perfect
Podmiot have/has been III-cia forma czasownika
W czasie Present Perfect strona bierna wykorzystuja czasowniki posiłkowe have/has oraz beem, po których używamy czasownika głównego w formie past participle.
Przykładowe przekształcenia:
? I have made a cake -> A cake has been made. [Zrobiłem ciasto -> Ciasto zostało zrobione.]
? My boss ha given me a raise -> I was given a raise. [Mój szef dał mi podwyżkę -> (Ja) otrzymałem podwyżkę).]
Uwaga: Zauważ, jak czasownik posiłkowy have zmiania się na has podczas zamiany podmiotu.

Czas Past Perfect
Podmiot had been III-cia forma czasownika
W czasie Past Perfect stronę bierną towrzymy poprzez użycie czasowników posiłkowych had oraz been, po których następuje czasownik główny w formie past participle.
Przykładowe przekształcenia:
? My secretary had typed the reports -> The reports had been typed by my secretary. [Moja sekretarka napisała raporty -> Raporty zostały napisane przez moją sekretarkę.]
? The had cooked the dinner -> The dinner had been cooked. [Ugotowiali kolację -> Kolacja została ugotowana.]

Czas Future Perfect
Podmiot will have been III-cia forma czasownika
W czasue Future Perfect stronę bierną tworzymy za pomocą trzech czasowników posiłkowych - will, have oraz been, po których następuje czasownik główny w formie past participle.
Przykładowe przekształcenia:
? I will have done it by Monday -> It will have been done by Monday [Zrobię to do poniedziałku -> Zostanie to zrobione do poniedziałku]
? She will have finished the project by the end of the month -> The project will have been finished by the end of the month. [Skończy ten projekt przed końcem miesiąca -> Ten projekt zostanie skończony przed końcem miesiąca.]

Okresy warunkowe
Podmiot would be III-cia forma czasownika
Podmiot would have been III-cia forma czasownika
W drugim i trzecim okresie warunkowym main clause zdania może zostać przekształcowna do strony biernej. W drugim okresie warunkowym po czasowniku posiłkowym would dodajemy czasownik be (nieodmienny, tzw. bare infinitive). W trzecim okresie warunkowym po czasowniku posiłkowym have dodajemy czasownik been.
Przykładowe przekształcenia:
? If I were you, I would already done it -> If I were you, it woud be already done. [Na twoim miejscu już bym to zrobił -> Gdybym był na twoim miejscu to już byłoby zrobione]
? If I had known it earlier, I would have done it faster. -> If I had known it earlier, it would have been done faster. [Gdybym wiedział o tym wcześniej to zrobiłbym to szybciej. -> Gdybym wiedział o tym wcześniej, to zostałoby to zrobione szybciej.]

Present Infinitive oraz Perfect Infinitive
Podmiot ought/be supposed/be meant/etc. to be III-cia forma czasownika
Podmiot ought/be supposed/be meant/etc. have been III-cia forma czasownika
W przypadku użycia Present Infinitive po odpowiednim czasowniku modalnym wstawiamy frazę to be (nieodmienną, tzw. bare infinitive) oraz czasownik w formie past participle.
W przypadku użycia PerfectInfinitive po odpowiednim czasowniku modalnym wstawiamy frazę have be (nieodmienną, tzw. bare infinitive) oraz czasownik w formie past participle.
Przykładowe przekształcenia:
? He is supposed to write all the reports -> All the reports are supposed to be written by him [Powninien napisać wszystkie raporty -> Wszystkie raporty powinne zostać napisane przez niego.]
? You ought to finish this project. -> This project ought to be finished. [Powninieneś skończyć ten projekt -> Ten projekt powinien zostać skończony.]
? You are supposed to have already arrested him -> He is supposed to have been already arrested [Powinieneś go już aresztować -> Powinien już zostać aresztowany.]

Wszystkie przekształcenia do strony biernej podsumowuje poniższa tabela:
Passive voice - przekształcenia Present Simple Podmiot to be III-cia forma czasownika
Present Continuous Podmiot to be being III-forma czasownika
Past Simple Podmiot was/were III-cia forma czasownika
Past Continuous Podmiot was/were being III-ciej forma czasownika
Future Simple Podmiot will be III-cia forma czasownika
Present Perfect Podmiot have/has been III-cia forma czasownika
Past Perfect Podmiot had been III-cia forma czasownika
Future Perfect Podmiot will have been III-cia forma czasownika
Conditional Podmiot would be III-cia forma czasownika
Conditional Perfect Podmiot would have been III-cia forma czasownika
Present Infinitive Podmiot ought/be supposed/be meant/etc. to be III-cia forma czasownika
Perfect Infinitive Podmiot ought/be supposed/be meant/etc. have been III-cia forma czasownika
Podsumowując, łatwo zauważyć, że wszystkie zdania wykorzystujące stronę bierną mają czasownik główny w III-ciej formie, czyli past participle.

Zastosowanie strony biernej

Możliwości zastosowania strony biernej w języku angielskim zostały zaprezentowane poniżej:
1. Kiedy agent jest nieznany lub może być łatwo rozpoznany z kontekstu:
? Someone stole my car -> My car was stolen. [Ktoś ukradł mój samochód -> Mój samochód został skradziony] - agent nieznany.
? The police arrested him -> He was arrested. [Policja go aresztowała -> Został aresztowany] - Oczywistym jest, że został aresztowany przez policję.
2. Do wyrażania rzeczy w sposób bardziej sformalizowany. Strona bierna jest stosowana wtedy bardzo często:
? Some people believe that the Prime Minister was involved in a scandal -> It is believed that the Prime Minister have been involved in a scandal. [Niektórzy ludzie wierzą, że premier brał udział w skandalu -> Wierdzy się, że premier brał udział w skandalu.]
? I enclose my references at the end of this letter -> My references are enclosed at the end of this letter. [Załaczam moje referencje na końcu tego listu -> Moje referencje zostały załączone na końcu tego listu.]
3. Kiedy interesuje nas sama czynność a nie osoba, która ją wykonuje:
? The Minister will open the new school tomorrow. -> The new school will be opened tomorrow. [Minister otworzy jutro nową szkołę -> Jutro nowa szkoła zostanie otwarta] - Podkreślamy fakt otwarcia szkoły, to że zrobi to minister jest nieistotne.
? The postman gave her a letter -> She received a letter. [Listonosz dostarczył jej list -> Dostała list]
4. Kiedy z jakichś powodów (z uprzejmości, chęci bycia taktownym, etc.) nie chcemy wspominać o agencie.
? I will reduce salaries of all workers -> Salaries of all workers will be reduced. [Obniżę pensje wszystkich pracowników -> Pensje wszystkich pracowników zostaną obiżone.] - Unikamy w ten sposób bezpośredniej odpowiedzialności.
? You have eaten all of my cookies! -> All of my cookies has been eaten! [Zjadłeś wszystkie moje ciastka! -> Wszystkie moje ciasta zostały zjedzone!] - Wyrzut bez wskazywania na osobę odpowiedzialną jest nieco bardziej taktowny.
Więcej o stornie biernej
Ten dział przeznaczony jest dla bardziej zaawansowanych użytkowników języka angielskiego ale nawet początkujący mogą tu znaleźć coś interesującego dla siebie, zatem zachęcamy do lektury.

Czasowniki przechodnie i nieprzechodznie
Czasowniki przechodnie (transitive verbs) to czasowniki po których normalnie następuje dopełnienie bliższe (direct object), zatem mogą być one swobodnie przekształcane na stronę bierną i odwrotnie. Przykładem takich czasowników mogą być na przykład give [dawać], ponieważ z reguły dajemy coś komuś, lub do [robić]. W zdaniach w stronie biernej dopełnienie jest często pomijane, nie zmienie to faktu, że używane są tam czasowniki przechodnie.
Czasowniki nieprzechodnie (intransitive verbs) to takie, po których normalnie nie występuje dopełnienie bliższe (direct object), mogą być za to uzupełnione przymotnikami lub przysłówkami. Czasowniki nieprzechodnie nie mogą być przekształcane na stronę bierną. Przykładowo: He was laughing very loud. [Śmiał się bardzo głośno.] - laugh jest czasownikiem nieprzechodnim, zatem zdania nie można przekształcić na stronę bierną.

Verbs of reporting
W stronie biernej bardzo często stosujemy tzw. verbs of reoprting, czyli czasowniki służące do wyrażania opinii, poglądów i przekonań na dany temat. Czasowniki takie to na przykład: assume, believe, consider, feel, know, report, say, think, understand, etc. Bardzo często używa się ich aby wyrazić ogólny pogląd na daną sytację. Przykładowo zamiast zdania: People believe that he's a liar [Ludzie uważają, że jest kłamcą]; możemy zbudować zdanie w stronie biernej gdzie pomijamy agenta: He is believed to be a liar. [Uważa się, że jest kłamcą]. Z takim zasosowaniem strony biernej spotkać się można niezwykle często. Poprawne użycie tych czasowników wymaga jednak poprawnej konstrukcji gramatycznej zdania, która zaprezentowana zostanie poniżej.
Istnieją dwie możliwości zbudowania zdania z verbs of reporting. Pierwsza z użyciem słowa that, druga z zastosowaniem to infinitive. Porównaj poniższe wzory:
1. It czasownik w stronie biernej that
2. Podmiot czasownik w stronie biernej to infinitive
Przykładowe zdania w stronie biernej mogą zatem wyglądać następująco:
? It is said that she is getting married.
? She is said to be getting married.
? It is known that he is honest.
? He is known to be honest.
Ważnym elementem, na który trzeba zwrócić uwagę jest różnica czasów w zdaniach tego typu. Jesli obie części zdania są w tym samym czasie (teraźniejszym lub przeszłym) stosujemy powyższe wzory. Kiedy jednak mówimy w czasie teraźniejszym o tym, co miało miejsce w przeszłości stosujemy następujący wzór:
Podmiot czasownik w stronie biernej to have past participle
Przykładowo:
? He is said to be in Africa. [Mówi się (teraz), że jest (teraz) w Afryce]
? He was said to be in Africa. [Mówiło się (wtedy), że był w Afryce (wtedy)]
? He is said to have been in Africa. [Mówi się (teraz), że był w Afryce (wtedy)]
Uwaga: czasownik posiłkowy have ma tutaj formę infinitive, to znaczy, że nie odmienia się przez osoby (nie przyjmuje nigdy formy has)!

Czasowniki modalne
Po przekształceniu na stronę bierną czasowniki modalne nie zmieniają swojej formy. Zmieniony zostaje tylko czasownik następujący po czasowniku modalnym.
Przykładowe przekształcenia czasowników modalnych:
? He can't fix that computer. > That comuputer can't be fixed. [On nie porafi naprawić tego komputera -> Ten komputer nie może zostać naprawiony.]
? You should do it quickly. -> It should be done quickly. [Powinieneś szybko to zrobić -> Powinno to zostać zrobione szybko.]
? We might send it to the dean. -> It might be sent to the dean. [Możemy to wysłać dziekanowy -> Może to zostać wysłane dziekanowi.]

Przyimki (prepositions) w stronie biernej
Przy przekształcania na stronę bierną czasowników frazowych (phrasal verbs) lub zwykłych czasowników, po których używamy przyimków należy pamiętać o kilku zasadach.
W przypadku czasowników, po których używamy przyimków po przekształceniu na stronę bierną przyimek znajduje się zawsze zaraz po tym czasowniku.
Przykładowo:
? James accused her of treason. -> She was accused of treason. [James oskarżył ją o zdradę -> Została oskarżona o zdradę.]
? He set his store up in the downtown. -> His store was set up in the downtown. [Założył swój sklep w centrum -> Jego sklep został założony w centrum.]
Czasowniki związane z ruchem i przemieszczaniem się, po których używamy przyimków po zmianie na stronę bierną zostają zamienione na czasowniki o identycznym lub podobnym znaczeniu, po których nie ma już konieczności użycia przyimka:
Przykładowo:
? Marry went into the room. -> The room was entered by Marry.
? Marry went into the room. -> The room was gone into by Marry.

Agent & Instrument
W stronie biernej na końcu zdania można dodać informację o agencie (wykonawcy czynności) poprzedzonym przyimkiem by, lub informacje o wykorzystanych w czynności narzędziach (tzw. instrument) bądź materiale, z którego coś wykonano poprzedzonych wtedy przyimkiem with.
Przykładowo:
? The report was written by Susan. [Ten raport został napisany przez Susan.]
? He was stabbed with a knife. [Został pchnięty nożem]
? Walls are made with bricks. [Ściany są zrobione z cegieł]

Czasowniki make, hear, see, help oraz let
W przypadku czasowników make, hear, see oraz help w stronie biernej następuje po nich czasownik w formie to infinitive.
Przykładowo:
? I made her resign -> She was made to resign. [Zmusiłem ją aby zrezygnowała. -> Została zmuszona do rezygnacji.]
Czasownik let [pozwalać] przyjmuje w stronie biernej formę was/were allowed to.
Przykładowo:
? He let me eat his hamburger. -> I was allowed to eat his hamburger.
? He let me eat his hamburger. -> I was let to eat his hamburger. ?