Mezopotamia

MEZOPOTAMIA

? Podział: część północna (surowszy klimat, niezbyt bogate fauna i flora, łatwy dostęp do surowców sprowadzanych z Azji Mniejszej) i część południowa (tropikalny klimat, dość bogata flora i fauna )

? Tereny do rolnictwa znajdowały się wzdłuż rzek (pszenica, jęczmień, proso, len, palmy daktylowe, rośliny oleiste, warzywa)

? System irygacyjny

? Największe miasta: nad Eufratem: Karkemisz, Babilon, Nippur, Uruk, Ur, Larsa, Eridu; nad Tygrysem: Aszur i Niniwa

? Sumeryjskie miasta- państwa często prowadziły ze sobą walki;

? W życiu Sumerów wiele istotnych funkcji pełnili kapłani

? Gospodarka oparta na rolnictwie i hodowli

? Historia: ok. IV tysiąclecia p.n.e. na tereny Mezopotamii (Mez.) przybyli Sumerowie. Z biegem czasu liczne ludy przenikające do Mez. zdobyły przewagę nad Sumerami i w XXIV w.p.n.e. powstało duże, semickie państwo pod wodzą Sargona Wielkiego z Akadu. W XXIII w. p.n.e. zostało ono podbite przez Gutów. Po tym plemieniu zaś na obszary Mez. napłynęła nowa fala semickich osadników zwanymi Amorytami. Ich władca, Hammurabi, dokonał zjednoczenia państewek Mez. w silne państwo- Babilonię. Po okresie świetności Babilonia została podbita przez Asyrię i odrodziła się dopiero za panowania Nabuchodonozora, który podbił fenickie Tyr i Sydan oraz Jerozolimę, z której deportował ludność, zapoczątkowując tzw. niewolę babilońską Żydów. W II tysiącleciu wokół miasta Aszur rozwinęło się u. Jego historię dzieli się na trzy okresy:
o Starego Państwa (Asyria zostaje podbita przez Hammurabiego i podporządkowana Babilonii, a potem uzależniona od Mitanni)
o Średniego Państwa (stopniowy rozwój i umacnianie Asyrii, ekspansywna polityka: zdobycie Mitanni, Babilonu i Fenicji. Sukcesom tym położyły kres najazdy semickich Aramejczyków; następstwem ich najazdów było nie tylko osłabienie państw takich jak Asyria, Babilonia czy Egipt, ale również całkowity upadek państwa Mitanni)
o Nowego Państwa (odrodzenie potęgi Asyrii, podporządkowanie sobie Babilonii, Syrii, Izraela i Egiptu i stosowanie wobec nich terroru i deportacji. Największy rozrost terytorialny przypada na panowanie Asurbinala. Krótko po jego śmierci rozpoczął się proces stopniowego uniezależniania się podbitych państw. Babilonia (w sojuszu z Medami) doprowadziła w 612 r. p.n.e. do zniszczenia stolicy państwa asyryjskiego- Niniwy i w efekcie do jego całkowitej zagłady.

Osiągnięcia ludów Mezopotamii:

-Pismo klinowe (najpierw piktograficzne-> ideograficzne (pojęciowe)
-Kodeks Hammurabiego
-Dzieła literackie i religijne
-Stały system miar i wag
-System dziesiętny i sześćdziesiętny
-Podstawy matematyki, geometrii i astronomii
-Kalendarz oparty na cyklu księżycowym
-Zegar słoneczny
-Podział doby na 24 godziny, godziny na 60 minut, a tej na 60 sekund
-Wynalezienie brązu
-Jako pierwsi zaczęli wykorzystywać koło
-Udoskonalono narzędzia rolnicze