Rzeczownik
Kto? Co?
- rzeczowniki oznaczają:
• nazwy ludzi, zwierząt, roślin, przedmiotów.
(np. mama, pies, drzewo, róża, tablica)
• nazwy geograficzne, planet i gwiazd
(np. Bałtyk, Tatry, Wisła, Kraków, Jowisz, Słońce)
• nazwy zjawisk
(np. burza, grzmot, deszcz, tęcza)
• nazwy pojęć
(np. przyjaźń, złość, miłość, zaleta, plotka)
• rzeczowniki utworzone od czasowników, oznaczające czynności
co robi? czasownik kto? co? rzeczownik
biegać bieganie, bieg
czytać czytanie
śpiewać śpiewanie
• rzeczowniki utworzone od przymiotników, oznaczające cechy
jaki? przymiotnik kto? co? rzeczownik
czerwony czerwień
pracowity pracowitość
śmieszny śmieszność
Odmiana rzeczownika
- rzeczownik odmienia się przez:
• liczby
(np. lp.- ławka, lm.- ławki)
• przypadki .np.
liczba pojedyncza liczba mnoga
Mianownik (M) kto? co? (jest, są) chłopiec, chłopcy
Dopełniacz (D) kogo? czego? (nie ma) chłopca, chłopców
Celownik (C) komu? czemu? (się przyglądam) chłopcu, chłopcom
Biernik (B) kogo? co? (widzę) chłopca, chłopców
Narzędnik (N) z kim? z czym? (stoję) z chłopcem z chłopcami
Miejscownik (Ms) o kim? o czym? (mówię) o chłopcu o chłopcach
Wołacz (W) O! (chodź tu) chłopcze chłopcy
• występują w rodzajach
(jeden rzeczownik ma tylko jeden rodzaj)
liczba pojedyncza
przymiotnik rzeczownik
czerwony długopis (ten) – r. męski
czerwona bluzka (ta) – r. żeński
czerwone jabłko (to) – r. nijaki
liczba mnoga
czerwoni klauni (ci) – r. męskoosobowy
czerwone koszule (te) – r. niemęskoosobowy
Przymiotnik
Jaki? Który? Czyj?
- oznacza cechy
- odmienia się przez
• liczby
• przypadki
• rodzaje
liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pracowity uczeń, pracowici uczniowie
D. pracowitego ucznia, pracowitych uczniów
C. pracowitemu uczniowi, pracowitym uczniom
B. pracowitego ucznia, pracowitych uczniów
N. (z) pracowitym uczniem, (z) pracowitych uczniach
Ms. (o) pracowitym uczniu, (o) pracowitych uczniach
W. pracowity uczniu, pracowici uczniowie
Stopniowanie przymiotników
najwyższy
wyższy
równy