Interpretacja wiersza Tadeusza Różewicza pt. „Pociągi”

Interpretacja wiersza Tadeusza Różewicza pt. „Pociągi”
Tadeusz Różewicz w utworze „Pociągi” podejmuje ponownie tematykę dotyczącą odpowiedzialności człowieka za dokonane zło.
Podmiot liryczny kreuje obraz poetycki, w którym podstawową rolę odgrywają pociągi, pociągi, które wiążą się z ludzkim cierpieniem, strachem i zagładą. Ja liryczne dokładnie opisuje jeden z nich transportujący ludzi na pewną śmierć. jest to pociąg towarowy, do którego podoczepianą niezliczona ilość wagonów bydlęcych. Przemierz on drogę obfitą w piękne i barwne widoki „idzie przez pola i lasy”, „przez zielone łąki, przez złote jaskry, kaczeńce, dzwonki”, ale opis ten jest tylko z pozoru tak cudowny, ukrywa on bowiem nieunikniona zagładę, jaka spotka ludzi przebywających w tym pociągu, bo jakże można inaczej nazwać to co ich spotka jak dojada na miejsce – do obozu koncentracyjnego. Podmiot liryczny, który można utożsamić z samym poetą, ze względu na podobne doświadczenia oznajmia, że mimo upływu czasu nie zapomni o przeszł9ości. Mijający czas przybiera postać Pobigusa – mitycznego demona rdzy, który pożera wszystkie metale, oprócz złota . O przemijalności świadczą rdzewiejące „klucze i zamki, miecze, lemiesze, noże, ostrza gilotyn, topory” oraz szyny. Ludzie interesują się jedynie chwilą doczesną. Aby lepiej zobrazować ten fakt osoba mówiąca posłużyła się postacią kobiety mającą dać znak do startu. jest ważna jedynie do tego momentu – potem „ginie w niepamięci”. Ja liryczne nawiązuje do historii jaka zdarzyła się na Węgrzech pod koniec II wojny światowej. Wtedy to pociąg wyładowany kosztownościami został kompletnie rozgrabiony przez żołnierzy amerykańskich. Nazwano go „złotym pociągiem”. Odnajdujemy w wierszu w tym momencie jeden z kontekstów – kontekst historyczny.
Podmiot nawiązuje także do innych efektów negatywnych działań człowieka. Wypowiada słowa „zatopione kontynenty” i „arka Noego”, które jednoznacznie kojarzą się nam z biblijnym potopem. Można wiec śmiało powiedzieć, iż znajdziemy w utworze kontekst biblijny. osoba mówiąca nie chce odrywać się od przeszłości, wprost przeciwnie – tworzy most, którego celem będzie połączenie przeszłości z przyszłością. O tym, że przeszłość nie jest tak odległa niż nam się wydaje świadczą chociażby słowa: „Przeszłość jest to dziś, tylko cokolwiek dalej…” Podmiot opowiada o tym, co kryło się w środku wagonów pociągu, który jechał do obozu zagłady – były to zło, strach, rozpacz, kobiety, dzieci i młode dziewczyny. poprzez wielokrotne użycie przymiotnika „banalny” wyczuwa się tu zastosowaną ironię. Obrazuje tu dramatyczną sytuację, w której to ludzie wołają o „jeden łyk wody”.
Tragizm tej sytuacji potęguje stwierdzenie, że o tenże łyk woła cała ludzkość. Ja liryczne porównuje pociągi do czarnych ptaków, które kończą swój lot w piecu ognistym – są symbolem zagłady milionów ludzi. Teraz opisany pociąg stoi nad otchłanią, jest zastygłym pomnikiem dającym świadectwo tamtych czasów, ale jeśli dzisiaj znajda się ludzie, których będzie przepełniała nienawiść do drugiego człowieka wtedy pociąg „runie jak lawina” tyle, że już nie na ludzkość, ale na każdego człowieka.
Tadeusz Różewicz zwraca w swoim wierszu uwagę na konieczność pamiętania o minionych czasach, o czasach w których istniały i funkcjonowały obozy koncentracyjne, ponieważ jedynie wtedy można zapobiec powtórzeniu się historii.