Strefy klimatyczne na Ziemi

Strefa klimatów równikowych

Strefa klimatów równikowych jest jedną z pięciu głównych stref klimatycznych. Rozciąga się ona po obu stronach równika. Charakterystyczną cechą dla tej strefy jest bardzo wysoka temperatura w ciągu roku.

We wszystkich miesiącach przekracza ona 20 stopni. Roczne amplitudy temperatur są niewielkie 5C - 10C. Strefa klimatów równikowych obejmuje: Amerykę Środkową wraz z wyspami Morza Karaibskiego, północną część Ameryki Południowej, Afrykę, północną Australię. Wyspy takie jak: Madagaskar, Filipiny, Archipelag Malajski,
Papuę-Nową Gwineę. W tej strefie wyróżnia się dwa klimaty:
- klimat równikowy wilgotny
- klimat podzwrotnikowy

W klimacie równikowym wilgotnym występują bardzo duże opady. Nie ma tam pór roku. Amplitudy powietrza są bardzo niskie. Natomiast w klimacie podzwrotnikowym występują dwie pory roku: sucha oraz deszczowa. Występują tam sawanny, czyli formacje roślinne złożone z traw, wśród których rosną pojedyncze drzewa.

Klimat równikowy wilgotny

W klimacie równikowym wilgotnym występują bardzo duże opady. Nie ma tam pór roku. Amplitudy powietrza są bardzo niskie. W klimacie tym występuje deszcz zenitalny, padający codziennie od ok. godziny 14 do 16. W klimacie równikowym wilgotnym występuje bujna roślinność – nieprzebyte gąszcze, liany oplatające się wokół drzew.
Znajduje się tam również Nizina Amazonki. Jest ona położona w północnej części Ameryki Południowej. Występują w niej lasy równikowe w których drzewa osiągają 55 metrów wysokości. Korony niższych drzew dochodzą zaś do 30 m.

W Nizinie Amazonki można spotkać mahoniowce, kauczukowce czy epifity. Śliczne, kolorowe kolibry i tukany żyją na niskich drzewach Amazonki. Wśród gałęzi drzew zobaczyć można węża boa dusiciela.

Lasy równikowe występują także w Australii, gdzie występują podobna roślinność jak w Nizinie Amazonki. Charakterystyczne dla tych lasów są eukaliptusy oraz misie koala, prowadzące nadrzewny tryb życia.

W klimacie podrównikowym występują dwie pory roku: sucha oraz deszczowa. Występują tam sawanny czyli formacje roślinne złożone z traw, wśród których rosną pojedyncze drzewa. Sawanny znajdują się w wielu miejscach na świecie. Na przykład w Australii są sawanny, gdzie żyją różne drapieżniki jak kuna workowata. Są tam również kangury – zwierzęta najbardziej charakterystyczne dla Australii. Na sawannach Wyżyny Brazylijskiej można spotkać wiele ciekawych roślin i zwierząt jak np.: mrówkojady, oceloty, koty argentyńskie, świnki morskie, karłowe drzewa, krzewy.

Jednakże najwięcej sawann występuje na kontynencie zwanym Afryką. Występuje tam bujna roślinność, rosną baobaby, kolorowe akacje. Po ziemi grasują antylopy, szakale, zebry, żyrafy, lwy i hieny.

Strefa klimatów Zwrotnikowych

Strefa klimatów zwrotnikowych rozciąga się w pobliżu Zwrotnika Raka i Koziorożca. Na tych obszarach klimat jest bardzo suchy i ciepły. Występuje tam bardzo wysoka temperatura w dzień. Natomiast w nocy znacznie się obniża. Różnice dochodzą aż do 50C. Nawet w zimie temperatura sięga 30C. Cechą tego klimatu są niskie sumy opadów, występują wielokrotne susze. Strefa klimatów zwrotnikowych obejmuje północną Afrykę, północną część Meksyku, południowo-wschodnie krańce Stanów Zjednoczonych (m.in. Florydę), Półwysep Arabski i Bliski Wschód, Półwysep Indyjski i Indochiński, środkowy pas Ameryki Południowej.

W miejscach gdzie pora sucha trwa dłużej niż dziewięć miesięcy tworzy się sawanna, która następnie stopniowo przekształca się w półpustynię – czyli obszar o znikomej szacie roślinnej. Jednak gdy opadów brak tworzy się pustynia. Największą i najbardziej znaną pustynią świata jest SAHARA.

Jest to pustynia położona w północnej części Afryki.

Na pustyni życie znacznie utrudnia brak wody. Czasem, kiedy spadnie deszcz, wyschnięte koryta rzeczne wypełniają się wodą i tworzą rzeki okresowe. Pustynie kojarzą się głównie z piaskiem, jednak to nie prawda, ponieważ piasek zajmuje tylko 20% powierzchni pustyni. Są trzy rodzaje pustyń: żwirowa, piaskowa, skalista.

Na pustyni żyje wiele zwierząt np. wielbłąd. Jest on bardzo wytrwałym zwierzęciem, znosi upały oraz chłodne noce. Jego sierść zapewnia mu ciepło w nocy i chroni przed promieniami w upalne dni. Płaskie, dwupalczaste stopy chronią go przed zapadaniem się w piasek. Wielbłąd może długo obejść się bez wody. Pustynie zamieszkują także inne zwierzęta jak fenek- najmniejszy przedstawiciel rodziny psów, skorpion.

Na pustyniach znajdują się także oazy. Są to miejsca gdzie są stałe źródła wody. Hoduje się tam zwierzęta i uprawia różne rośliny.

Strefa klimatów podzwrotnikowych

Strefa podzwrotnikowa obejmuje obszar ziemi pomiędzy 40-50 a 30-40 stopniem szerokości geograficznej północnej W tej strefie lata występują gorące i dość suche. Zimy zaś ciepło i bardzo wilgotne. Temperatura nie spada poniżej 0C. Strefa klimatów podzwrotnikowych obejmuje m.in. obszary leżące nad Morzem Śródziemnym: wybrzeża południowej Europy, zachodniej Azji i północnej Afryki.

W strefie tej można wyróżnić klimat śródziemnomorski.

Klimat Śródziemnomorski

W Klimacie Śródziemnomorskim występuje pierwotna roślinność: lasy dębowe, cedrowe i sosnowe. Przez setki tysiące lat były one wycinane na budowę domów z drewna, okrętów. Obecnie znajdują się na nich pastwiska, łąki, pola uprawne. Występują tam rośliny takie jak: drzewa oliwne, pistacje, cedry, cyprysy, a także makia. Makia są to krzewy osiągające 2 metry wysokości. Można tam spotkać też wrzośce, jałowce, skarlałe drzewa. Rośnie tam także lawenda lub rozmaryn, z których roni się olejki eteryczne i kosmetyki.

Strefa klimatów umiarkowanych

Strefa klimatów umiarkowanych jest jedną z pięciu głównych stref klimatycznych. Jest to klimat bardzo zróżnicowany. W strefie tej można wyróżnić cztery pory roku: wiosna, lato, jesień, zima. Wyróżnia się tu klimat umiarkowany ciepły i chłodny.

Klimat umiarkowany ciepły charakteryzuje się ciepłym latem i zimą, w której temperatura nie spada poniżej 0C. Na obszarze tym amplituda powietrza jest dość niska. Natomiast w klimacie umiarkowanym chłodnym zima jest długa i mroźna a lato ciepłe i krótkie. Bardzo duży wpływ na klimat obszarów leżących w tej strefie ma oddalenie od morza. Rejony położone nad morzem napływa morskie, wilgotne powietrze. Występują tu także częste deszcze. Panuje tu klimat morski. W miarę posuwania się w głąb lądu powietrze staje się coraz bardziej suche, mamy wtedy do czynienia z klimatem kontynentalnym. Klimat umiarkowany obejmuje Europę, Ameryką Północną, Azję, i południową część Ameryki Południowej.

Znaczna część Europy leży w strefie klimatów umiarkowanych. Ze względu na zróżnicowane warunki klimatyczne w strefie tej występuje różnorodna roślinność. Na obszarze południowo - wschodniej Europy, występują stepy. Stepy są to tereny pozbawione drzew, porośnięte wyłącznie roślinnością trawiastą. Występują tam żyzne gleby, dlatego większość stepów przekształcono na pola uprawne.

W tej części Europy występują także drzewa iglaste zwane tajgą. Tworzą jej skład limby, świerki, świerki i brzozy. W Tajdze żyją rosomaki.

Strefa klimatów okołobiegunowych

Strefa klimatów okołobiegunowych obejmuje obszary wokół biegunów północnego i południowego. W strefie tej temperatura powietrza jest bardzo niska. Decyduje o niej mały kąt padania promieni słonecznych i odbijanie ich od białej powierzchni lodowców. Roczne sumy opadów (w postaci śniegu) są małe. Najwyższa temperatura w roku może tam osiągnąć 6C. Ciekawymi zjawiskami w tej strefie są białe noce. Wtedy dzień trwa 24 godziny, ponieważ słońce nie kryje się za linią horyzontu. Takie zjawisko występuje w okolicach koła podbiegunowego północnego i południowego. Klimat okołobiegunowy obejmuje również Arktykę. W Arktyce żyją morsy, wiele gatunków ryb, foki, wieloryby. Żyją tam także niedźwiedzie polarne. Są to jedyne ssaki lądowe, które zapuszczają się aż na biegun północny. Potrafią one przez wiele godzin pływać w lodowatej wodzie. Ich ulubionym pokarmem są foki oraz ryby. Lubią one także jeść renifery, lisy i padlinę. Na Antarktyce występują lodowce.