"Quo vadis" H. Sienkiewicza.

Nagrodzona Literacką Nagrodą Nobla powieść Henryka Sienkiewicza „Quo vadis” mimo tak długiego upływu czasu od momentu powstania, nadal wywołuje liczne spory wśród krytyków. Ich opinie są bardzo skrajne. Konrad Górski określił dzieło „Rzeczą martwą”, natomiast Leon Ludorowski - „Dziełem wizjonerskim, szlachetnym i monumentalnym”. Takich krytyków i opinii jest bardzo dużo. Jednak nie można opierać się jedynie na ich zdaniu. Żeby móc powiedzieć na ten temat coś od siebie, warto samemu przeczytać
tą książkę, która naprawdę skłania do myślenia.

Autor już w tytule zadaje pytanie: dokąd zmierzasz? Pytanie to towarzyszy nam przez całą lekturę i pobudza do głębszej refleksji. Sienkiewicz, pisząc powieść, chciał pokazać siłę oddziaływania religii chrześcijańskiej, szerzącej się pomimo prześladowań.

W jego zamierzeniu było napisanie epopei chrześcijańskiej. Czy mu się to udało? Jest na ten temat wiele opinii, które możemy poprzeć, odrzucić lub najprościej- wyrazić własną. Moim zdaniem „Quo vadis” jest bardzo ciekawym pokazaniem kontrastu pomiędzy dwoma światami- chrześcijańskim i pogańskim. Wiele krytyków twierdzi, iż Sienkiewicz zbyt dużą wagę przywiązał do świata pogańskiego, przez co chrześcijanie zostali nieco pominięci. Henryk Markiewicz w swej recenzji napisał „[...] są monotonni w swej niezachwianej wierze, gotowi do ofiary, słodyczy wobec bliźnich i łatwości wybaczania.”

Jednak trzeba na to spojrzeć z innej strony. To fakt, że o starożytnym Rzymie i jego mieszkańcach Sienkiewicz napisał bardzo szczegółowo, z rozrzewnieniem. Z tego co wiemy, fascynował go antyczny Rzym, dlatego też w powieści ten świat jest bardziej rozbudowany. Jednak nie można się przyczepić o skromność w opisie świata chrześcijan. Krytykować potrafi każdy, ale nikt nie napisałby tego lepiej. Akcja powieści toczy się w momencie wczesnego chrześcijaństwa. Ludzie Ci, wyznają ascezę, są skromni, biedni, dobroduszni, potrafią wybaczać, dzielą się z innymi, a przede wszystkim kochają bliźniego. Z książki dowiadujemy się, że mieszkali w katakumbach, prowadzili tułacze życie, byli prześladowani, cierpieli głód, niewygodę, choroby, jednak nie ugięli się w swojej wierze nawet w obliczu śmierci. Cały ten obraz jest zgodny z prawdą. Według mnie Sienkiewicz nie rozminął się ze swoim zamierzeniem, ponieważ opisał dokładnie życie chrześcijan w tamtym czasie ani nie ujmując, ani nie dodając żadnych faktów, bo ileż można pisać o skromnym życiu ascetów? Jedyne do czego można się przyczepić, to zbyt powierzchowny opis przemiany duchowej Winicjusza. W jego sercu zatraciła się nienawiść, a zagościła miłość do Ligii, dzięki której poznał on Jezusa.

W swoim dziele Sienkiewicz skoncentrował się na opisach scen-obrazów. Szczególne znaczenie miała dla niego estetyka, fascynowało go piękno i rzeźba ciała, miał wyobraźnię, dzięki czemu w powieści możemy się spotkać z wieloma charakterystycznymi obrazami piękna, np. Petroniusza, Eunice, Ligii, scena walki Ursusa z turem i wiele innych. Oprócz takich obrazów w książce możemy się spotkać z licznymi archaizmami. Być może utrudnia to czytanie i zrozumienie treści książki, ale na pewno tworzy wspaniałą i niepowtarzalną atmosferę. Dzięki takiemu stylizowanemu językowi, powieść staje się bardziej wiarygodna i realistyczna. Czytając książkę, trudno jest zrozumieć niektóre wyrażenia, przez co czytanie zajmuje sporo czasu, ale uważam, że powieść zasługuje na wiele pochwał ze względu na ciekawe postacie, interesującą treść i pełne napięcia przygody bohaterów.

Tak więc, podsumowując uważam, że powieść „Quo vadis” jest naprawdę warta przeczytania i przemyślenia pytań pojawiających się w naszych głowach w trakcie czytania. Myślę, że z czystym sumieniem mogę poprzeć słowa Leona Ludorowskiego przytoczone na samym początku, gdyż całkowicie nie zgadzam się z tezą, że książka ta to „Rzecz martwa”. Jest to powieść historyczna, traktująca o problemach, z którymi nie wszyscy się zetknęli, a z którymi każdy powinien się prędzej czy później spotkać.