Historia i upadek starożytnego Rzymu

POCZĄTKI RZYMU 753 r. p.n.e.

USTRÓJ RZYMU: do 509 r. p.n.e. Rzym był królestwem. Król posiadał władzę cywilną, wojskową, sądowniczą i kapłańską. Był wybierany przez Zgromadzenie Ludowe. Organem pomocniczym był senat; Od 509 r. p.n.e. Rzym stał się republiką. wszystkie władze były wybierane. Oprócz senatu, do którego wchodzili byli urzędnicy. Instytucją broniącą praw p l e b e j s z y (ludności ubogiej), często bez ziemi byli trybuni ludowi, którzy mieli prawo v e t a wobec decyzji urzędników. Posiadali nietykalność osobistą. Wysuwali wnioski na zgromadzeniu ludowym. Urzędy były bezpłatne, były zaszczytem.; od II poł. II w. p.n.e. nastąpią czynniki osłabiające republikę: * słaby aparat urzędniczy, który nie zabezpieczał potrzeb rozrastającego się państwa; *sięganie przez wielkich wodzów po dyktaturę wojskową;* kryzys niewolnictwa, Bezpośrednią przyczyną upadku republiki była wojna domowa i śmierć cesarza w 44 r. p.n.e. – Juliusza Cezara. Po jego śmierci doszło do II wojny domowej pomiędzy Markiem Antoniuszem i Oktawianem Cezarem i ich zwolennikami. W bitwie pod Akcjum w 31 r. p.n.e. Marek Antoniusz poniósł klęskę.

CESARSTWO RZYMSKIE: Istniało od 27 r. p.n.e. do 1453 r. n.e. w tym okresie przechodziło przez ustrój: pryncypatu-do 235r.n.e.-zachowano niektóre instytucje republikańskie, ale w praktyce władzę sprawował cesarz. Malała rola senatu. Swoją władzę opierał na wojsku. Dominat: od 253 r. do 476 r. n.e.-do upadku cesarstwa zachodnio-rzymskiego. Była to monarchia absolutna. Państwo ingerowało we wszystkie dziedziny życia.
Od 395r.nastąpił podział cesarstwa na dwie części: zachodnia-stolicą Rzym; wschodnia- stolicą Konstantynopol. Cesarstwo wschodnie przetrwało do 1453r.

ROZWÓJ TERYTORIUM RZYMU.UPADEK RZYMU. Ludy Holi - italikowie, Etruskowie, Galowie, lirowie.264r.p.n.e. podbój Italii- półwysep Apeniński.
Wojny punickie z Kartaginą o panowanie w basenie M. Śródziemnego I-264-241 r. p.n.e.
II-218-201 r. p.n.e. III-149-146 r. p.n.e. Sardynia, Korsyka i.in. wyspy na M. śródziemnym, Sycylia, Kartagina, pół. Afryka, poł. i wsch. Wybrzeże Hiszpanii, pół. tereny dzisiejszych Włoch, Grecja wzdłuż Adriatyku, Chorwacja.

OBSZARY ZDOBYTE PO UPADKU REPUBLIKI: Hiszpania, pół.Iberyjski, Galia, wybrzeża Afryki, Zach i poł część Azji.

NABYTKI W OKRESIE CESARSTWA: na północy wyspy brytyjskie , Europa poł., Azja mniejsza, pozostałe tereny w Afryce pół. Łącznie z Egiptem.

TRZY OŚRODKI POLITYCZNO-KULTURALNE PO UPADKU CESARSTWA ZACH.-RZYM. BIZANCJUM - największy rozkwit przeżywało Justyniana Wielkiego w VIw. Terytorium tego państwa obejmowało basen M.Środziemnego łącznie z Italią. Cesarstwo w tym kształcie terytorialnym rozpadło się po śmierci Justyniana. Na tym terytorium rozwijała się monarchia despotyczna. Cesarzowi podporządkowany był kościół. Bizancjum zaczęło przeżywać kryzys w XIII w. w czasie wypraw krzyżowych, a upadło w 1453r. po zdobyciu Konstantynopola przez Turków.

PAŃSTWO ARABSKIE: przyczyną ekspansji arabów pomiędzy VII a X w była bieda, przeludnienie półw. Arabskiego oraz rozwój islamu. Do X w arabowie opanowali na wsch. po Indus półn. wybrzeża Afryki i półw. Iberyjski.

PAŃSTWO FRANKÓW: 496R. przyjęcie chrztu przez Chlodwiga z dynastii Merowingów daje początek państwa Franków. Był to typ państwa patrymonialnego, w którym władca był uważany za właściciela całej ziemi. Za panowania Chlodwiga dokonano spisu prawa zwyczajnego.