Na podstawie "Konrada Wallenroda" i innych poznanych utworów oceń, czy rola poezji i poety jest rzeczywiście tak ważna i znacząca, jak to pokazał Adam Mickiewicz.

W romantyzmie wartość poezji i poety zaczęła być bardziej doceniana, głównie przez filozofów tego okresu. Oni właśnie zajmowali się przede wszystkim znaczeniem artysty, a akt twórczy porównywali z boskim cudem. Sztukę uważali za drogę do poznania rzeczywistości przez próbę dotarcia do ducha świata, a historię za rozwijające się wcielenie bytu, który odwzorowuje się w życiu narodów. Na podstawie rozważań romantyków możemy stwierdzić, że poeta jest geniuszem wybranym przez Boga, ale jednak samotnym i wyobcowanym.

W polskich utworach wielokrotnie pojawiał się problem znaczenia artysty i jego dzieł. Ich wartość starali się podkreślić wielcy twórcy okresu romantyzmu, tacy jak Mickiewicz i Słowacki.
W "Odzie do młodości" uosobienie poezji - młodość ma dać całemu młodemu pokoleniu siłę i zapał:

"Młodości! Dodaj mi skrzydła!
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy (...)"

W III części "Dziadów" rolę poety zaprezentował w Wielkiej Improwizacji Konrad. I chociaż jego postawę niekoniecznie można uznać za zwycięską, to prezentuje ona poetę wybitnego, wyobcowanego, moralnie odpowiedzialnego za losy narodu, pragnącego dorównać geniuszowi Boga.

"Konrad Wallenrod" ukazuje nieco inną definicję poezji i poety. Jej zadaniem w tym utworze staje się przechowywanie pamięci i tożsamości narodowej, przekazywanie oraz wzbudzanie uczuć patriotycznych w młodym pokoleniu przez zapisywanie w pamięci wydarzeń związanych z bohaterskimi czynami ludzi. Właśnie ta funkcja poezji została zawarta w pieśni Halbana:

"Nie, ja przeżyję...i ciebie, mój synu! Chcę jeszcze zostać, zamknąć twe powieki.
I żyć, ażebym sławę twego czynu zachował światu, rozgłosił na wieki (...)
Gdzie nie dobiegnę pieśń moja doleci, bard dla rycerzy w bitwach,
a niewiasta będzie ją śpiewać dla swych dzieci;
będzie ją śpiewać i kiedyś w przyszłości z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości (...)"

Natomiast pieśń wajdeloty pobudza do wielkich czynów narodowowyzwoleńczych, mówi o tym, że poezja powinna łączyć w sobie przeszłość, teraźniejszość i przyszłość:

"O, wieści gminna! Ty arko przymierza między dawnymi i młodszymi laty,
tobie lud składa swego rycerza, swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty.
Arko! Tyś żadnym nie złamana ciosem, póki cię własny lud nie znieważy.
O pieśni gminna, ty stoisz na straży narodowego pamiątek kościoła,
z archanielskimi skrzydłami i głosem, ty czasem i dzierżysz miecz archanioła (...)"

W "Konradzie Wallenrodzie" Mickiewicz nadał pieśni i poezji szereg bardzo ważnych ról. Poeta jest bardzo ważną osobistością, geniuszem porównywalnym w okresie tworzenia z Bogiem.
Panuje kilka zasad rządzących pieśnią: poza przekazywaniem ważnych dla danego narodu prawd i historii nie może nigdy zginąć wraz z bohaterem, którego sławi, dlatego też Halban nie popełnia samobójstwa z Konradem.
Pamiętając o położeniu swojego kraju, autor przypisuje poezji jeszcze jedno zadanie: ma być poezją tyrtejską, nawoływać do walki, sama też powinna mieć taki, związany z walką charakter, stać na straży pamiątek narodowych, gdyż:

"Płomień rozgryzie malowane dzieje
Skarby mieczowi spustoszą złodzieje
Pieśń ujdzie cało"

"Testament mój" Juliusza Słowackiego uzmysławia nam, że poezja jest siłą, która nie boi się śmierci, trwa nawet, gdy nie ma już jej twórcy i ma wielką moc przekształcania zwykłych dusz w bohaterów:

"aż was zjadacze chleba w aniołów przerobi"

Znaczenie przypisywane poezji w życiu narodu zmieniało się nie tylko w zależności od poety, ale również wraz z upływem czasu dany autor zmieniał swoje poglądy na ten temat. Ale czy rzeczywiście rola twórcy i dzieła poetyckiego jest tak ważna?

Aby odpowiedzieć na to pytanie warto podsumować wszystkie zadania poezji i poety.
Celem ich jest więc: przekazywać wartość wszechświata, zbudzić ludzkość do działania i pomóc jej w walce o ową wartość. Poezja ma być pomostem łączącym literaturę klasyczną i romantyczną, powinna ocalić od zapomnienia, zagrzewać do czynu, przechowywać najcenniejsze skarby narodowe, być świadectwem tożsamości narodowej. Nie ma siły, która zabiłaby literaturę. Ma ona sterować zbiorową świadomością, stanowić klucz do zrozumienia narodowych dziejów. Może ukazywać dzieje narodu, jego przeszłość i żywą tradycję, ma budzić uczucia patriotyczne. Ale według mnie powinna przede wszystkim być adresowana do całego społeczeństwa i zrozumiała dla wszystkich.

Poezję narodową nazywa Mickiewicz "wieścią gminną" i "arką przymierza". "Arka przymierza" stoi na straży "pamiątek kościoła" - kościół to świątynia, tradycja, a także wspólnota, istota więzi zbiorowej. Kultura językowa trwalsza jest od kultury materialnej. Poezja powinna budzić poczucie wspólnoty narodowej. W przypadku Polski literatura miała specyficzne zadania, ze względu na to, że kraj ten znajdował się ciągle w niewoli, potrzebował nieustannej pomocy duchowej, która pobudziłaby go do wielkich czynów.

Sądzę więc, że rola poezji jest olbrzymia. W okresie niewoli potrafiła dodać otuchy, w czasie pokoju przypomina wielkie zdarzenia i zasłużonych ludzi. Skłania nas do przemyśleń, sprawia, że stajemy się bardziej wrażliwi, zaczynamy dostrzegać prawdy żywe. Poezja pozwala nam też często na oderwanie się od szarej rzeczywistości. Dlatego uważam, iż wartość poezji i poety jest niepodważalna. Powinniśmy sobie raczej zadać pytanie: czym byłoby życie bez literatury?