Alaska- do kogo należała kiedyś, kiedy zmieniła właściciela i dlaczego?

Położona na północno-zachodnim krańcu kontynentu północnoamerykańskiego Alaska jest drugim – obok wyspiarskich Hawajów – stanem znajdującym się poza leżącą na południe od Kanady „główną” częścią Unii. Ten największy ze wszystkich amerykańskich stanów w swej olbrzymiej części jest dziką, pełną bujnych lasów, gór, fiordów, tundry i lodowców krainą, zamieszkaną przez zaledwie 570 000 ludzi, z których zaledwie jedna piąta tam się urodziła. Nazwa stanu pochodzi od słowa „alayeska” które w języku Indian Athabasków oznacza „wielką ziemię na wschodzie”.
Przez tysiące lat jedynymi mieszkańcami Alaski byli Indianie i Eskimosi, którzy prawdopodobnie już 40 000 lat temu – w okresie epoki lodowej – przywędrowali tam przez pomost lądowy spinający brzegi obecnego Morza Beringa.Pierwszym białym człowiekiem, jaki dotarł do tego najbardziej wysuniętego na zachód – i oddzielonego od wschodniego krańca Azji zaledwie 85-kilometrową cieśniną fragmentu Ameryki był żeglujący pod banderą cara Rosji duński odkrywca Vitus Bering. W roku 1741 zakotwiczył on przy przylądku, nazwanym później imieniem Księcia Walii i jako pierwszy człowiek z naszej części świata postawił stopę na tej odległej od Europy ziemi.Vitus Bering nie dożył do planowanego powrotu do Rosji. Jego załoga jednak wróciła i rozgłosiła, że w wodach koło brzegów nowoodkrytego lądu aż roi się od wydr morskich, z których futer można robić znakomite, ciepłe czapki. Zwabieni perspektywą łatwego zysku myśliwi i handlarze futrami ruszyli na daleki wschód. Skutki ich działalności były łatwe do przewidzenia. W roku 1799 kolonie wydr morskich były kompletnie zdziesiątkowane, a szukający futer Rosjanie dotarli w okolice dzisiejszego miasta Sitka.
Pierwszą stale zamieszkaną „białą” osadą na Alasce była kolonia, którą rosyjscy handlarze futer założyli na wyspie Kodiak. W roku 1799 Alaska została oficjalnie wcielona do Rosji jako obszar znajdujący się pod administracją Kompanii Rosyjsko-Amerykańskiej. Jednak korzyści, jakie dla Rosji dawało posiadanie tego terenu, były praktycznie żadne. Dlatego też car Aleksandr II zdecydował się w końcu odstąpić bezużytecznąAlaskę Stanom Zjednoczonym, sądząc, że stanie się ona krajem buforowym między posiadłościami rosyjskimi, a Kanadą, która w owym czasie była jeszcze kolonią brytyjską.
Amerykańsko-rosyjski targ o Alaskę dobity został 30 marca 1867 r. w Waszyngtonie. Na mocy podpisanego wówczas m.in. przez amerykańskiego sekretarza stanu Williama Sewarda układu Alaska stała się własnością Stanów Zjednoczonych. Kupno liczącego ponad 1,7 mln km? terytorium kosztowało rząd amerykański 7,2 mln dolarów.
Pomimo niewygórowanej ceny, jaką rząd amerykański zapłacił za kupno Alaski, decyzja o nabyciu nowego, odległego od reszty kraju terytorium była w Stanach Zjednoczonych bardzo niepopularna. Przeprowadzoną transakcję nazywano „szaleństwem Sewarda”, a o nabytej ziemi nie mówiono inaczej, jak o „lodowni”.
Przez pierwsze 29 lat przynależności Alaski do Stanów Zjednoczonych, na tym odludnym, odległym o tysiące kilometrów od reszty kraju terytorium nic szczególnego się nie działo. Krytykom decyzji o kupnie Alaski faktycznie mogło się więc wydawać, że transakcja, jakiej w 1867 r., dokonał sekretarz Steward, była wyłącznie stratą publicznych pieniędzy.
W końcu jednak okazało się, że krytycy sekretarza Sewarda nie mieli racji. Stało się to jasne w roku 1896 r. kiedy to George Carmack, Skookum Jim i Dawson Charlie odkryli złoto nad rzeką Klondike na terytorium Jukon w Kanadzie. Rok później informacja o tonie złota przewiezionej na pokładzie parowca z Alaski do portu Seattle w stanie Waszyngton dała początek wielkiej "gorączce złota". Liczba ludzi przybywających w pogoni za bogactwem rosła w zdumiewającym tempie. Już w kwietniu 1897 w Dawson było zarejestrowanych 1500 górników, w sierpniu liczba ich osiągnęła 3,5 tysiąca, by w rok później dojść niemal do 30 tysięcy. Opisana w książkach Jacka Londona gorączka złota w Klondike wygasła w 1903 r. po wyczerpaniu się jego głównych zasobów.
Większym niż złoto bogactwem Alaski okazała się ropa naftowa. Pierwsze jej ślady odkryto na początku lat 1890 na półwyspie Iniskin, zaś pierwsze „studnie”, z których zaczęto ją wydobywać, wykopano 1898 r. W 1967 r. odkryto wielkie złoża ropy w Zatoce Prudhoe, zaś jej wydobycie na wielką skalę rozpoczęto 3 lata później, po wybudowaniu przecinającego Alaskę rurociągu. Obecnie wydobywa się ponad 13 mld baryłek ropy rocznie.
Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że Alaska jest jedynym stanem Unii, który zamiast pobierać podatki, wypłaca mieszkańcom dywidendy pochodzące z opłat za wydobycie ropy naftowej (ostatnio ok. tysiąca dolarów rocznie na każdego mieszkańca).