Etyka zawodowa w pracy biurowej

Wyraz Etyka pochodzi od greckiego słowa ethicos.

Etyka pojmowana jest jako nauka o moralności, zmierza do ustalenia pewnych właściwości wspólnych i swoistych ocen i norm zachowań człowieka, które mogą być moralnie dobre lub złe. Etyka bada społeczne i psychologiczne źródła powstawania poglądów moralnych, ich funkcję społeczną i historyczny rozwój kryteriów ocen moralnych.

Praca jest nie tylko obowiązkiem, ale tworzy również uprawnienia: do godziwej zapłaty, do godziwych warunków pracy i życia człowieka pracującego.

Oprócz tych ogólnych wskazań - wartości, powinności i uprawnień moralnych - istnieją również pewne wartości i normy szczegółowe, wynikające ze specyfiki poszczególnych zawodów (tzw. etyki zawodowe).

Określają one bardziej szczegółowo relacje między pracodawcą a pracobiorcą, między wykonawcą a odbiorcą rezultatów pracy, między członkami poszczególnych grup zawodowych.Nie znaczy to jednak, że całość etyki pracy składa się jedynie z kodeksów etycznych dla poszczególnych zawodów.

Jedną z podstawowych norm etyki pracy jest obowiązek dbania o całość "ustroju pracy" i wyrażanie przez pracę powszechnej solidarności.Do obowiązków moralnych związanych z pracą, oprócz osobistej pracowitości, należy takie staranie o struktury społeczne, by każdy człowiek mógł w sposób właściwy korzystać z czasu wolnego dla odpoczynku i kontemplacji, do której należy sfera religijna, moralności i kultury itp.

Od wieków ludzie prowadzą różnego rodzaju działalności gospodarcze, których głównym celem jest osiąganie jak najlepszych wyników, a co za tym idzie chęć zdobycia jak największych ilości środków do życia.Niezależnie od tego czy jest to przedsiębiorstwo, jednostka gospodarcza, czy korporacja to zawsze głównym celem prowadzonej działalności gospodarczej jest nastawienie na zysk.Jak nam wiadomo, niezależnie od formy przedsiębiorstwa, organizacje tworzą ludzie, i to właśnie na postępowaniu człowieka koncentruje się etyka. Kwestie etyczne są w istocie pytaniami o to, czy powinniśmy podejmować pewnego rodzaju działania, czy te działania są dobre czy złe, godne pochwały czy potępienia. Różne czynniki decydują o zachowaniu ludzi zaangażowanych w działalność gospodarczą w szczególności w sytuacji wyboru między działaniem etycznym a opłacalnym.

W związku z tym rola etyki zawodowej powinna polegać na kształtowaniu hierarchii wartości, budzeniu wrażliwości etycznej, wskazywaniu na pewne wartości, takie jak dobro, uczciwość, wolność jako konstytutywne atrybuty człowieka, a nie jako środki prowadzące do celu, którym jest maksymalizacja zysku.

Wyszczególnić można w celu sprecyzowania te cechy osobowości, które wyraźnie określają znaczenie etyki zawodu, a z pewnością są wyjęte z ogólnych norm etycznych przyjętych w danym społeczeństwie, stanowią również element kultury narodu:

- pracowitość, obowiązkowość, sumienność, zdyscyplinowanie, rzetelność, itp.
- w relacjach "ja i inni''- obiektywność, sprawiedliwość,
- konsekwencja, słowność, bezstronność, uczciwość,
- prawdomówność, poszanowanie godności człowieka,
- dyskrecja, przestrzeganie zachowania tajemnicy zawodowej....

Podstawowymi zasadami etycznymi pracy biurowej są:
zasada tajemnicy zawodowej,
zasada tajemnicy powiernictwa,
zasada dobra klienta,
zasada odpowiedzialności moralnej.

Zasada tajemnicy zawodowej – ta zasada bywa w firmach zachodnich bardzo rygorystycznie przestrzegana, dotyczy zakazu podawania do informacji publicznej pewnych informacji związanych z funkcjonowaniem firmy.

Zasada tajemnicy powiernictwa - w zachodnich krajach w złym tonie jest opowiadać o swoich problemach, w Polsce istnieje pewna potrzeba „wygadania się”. Bywa, że w czasie załatwiania jakiś spraw w urzędzie osoba powierza informacje o sobie np. datę urodzin i chociaż to nie jest bezpośrednio związane z zawodem tego urzędnika, to musi on dochować tajemnicy powiernictwa, gdyż informacje przekazane przez klienta nie są przekazywane w celu powielania ich i przekazywania innym, wynika to bardziej z potrzeby załatwienia jakiejś sprawy czy zidentyfikowania tożsamości danej osoby.

Zasada dobra klienta - działanie zawodowe powinno być ukierunkowane na dobro klienta, konsumenta. Ta kategoria wiąże się ze starą zasadą – nie szkodzić (i dotyczy to większości wykonywanych zawodów). Z tej zasady formułują niektórzy zasadę dobra klienta, określa ona takie działania aby:
1. Rzetelnie informować klienta o wszystkich elementach sprawy (np. w handlu o towarze, możliwości wyboru)
2. Wszechstronność informacji – informować również o tym co jest złe w danym towarze, o sytuacjach i sensach prawnych, dajemy możliwość reklamacji, odwołania
3. Dobre wrażenie – staramy się stworzyć przed klientem wizerunek godny zaufania, przekonać go, że dbamy o jego interes oraz że z taką zasadą moralną się opowiadamy

Zasada odpowiedzialności moralnej - zasada ta nawołuje do krytycyzmu wobec siebie, przyznawania się do błędów oraz działań niwelujących nasze błędy. Człowiek popełnia błędy, może od nich uciekać lub je naprawiać. Nie należy zrzucać winy na innych, ale przyjąć na siebie odpowiedzialność moralną, a co za tym często idzie również zawodową, czy nawet karną.

Ważnym aspektem działalności gospodarczej jest budowanie właściwego obrazu firmy i stałe o niego dbanie. Wśród elementów stanowiących o obrazie firmy- przedsiębiorstwa oraz jej produktów i usług obok takich jak cena, jakość, prestiż itd. ważne miejsce zajmują elementy natury etycznej, które w szczególny sposób wpływają na budowanie zaufania. Chodzi tu między innymi o solidność i niezawodność, które przejawiają się w wypełnianiu zobowiązań i obietnic.

Etyka działalności człowieka, a więc także etyka danego zawodu składa się z tzw. kodeksu moralnego dotyczącego kwestii działań wewnętrznych oraz kodeksu moralnego dotyczącego społecznej odpowiedzialności w związku z wykonywaną pracą.

Przez kodeks moralny rozumie się katalog norm etycznych, jakich należy przestrzegać wykonując dany zawód czy działalność.

Szeroko stosowane są systematyczne szkolenia z zakresu etyki biznesu. Postępowanie etyczne nie może być obce biznesmenom i menedżerom. W interesie firm i ich własnym powinna leżeć świadomość potrzeby działania w sposób, który społeczeństwo i pracownicy firmy czy urzędu uznają za odpowiedzialny.

Ludzie - pracownicy reagują na pojęcie dobra lub zła wtedy, gdy te pojęcia wiążą się z osobistymi konsekwencjami tj.kara, nagroda, degradacja czy utrata pracy.

Funkcjonowanie firmy może być znakomicie "napędzane" etyką, tak jak dawniej "napędzane" było dyscypliną.

Witoszek Agnieszka