profil

O czym mogą opowiadać opisy tańców? Porównaj ujęcie motywu tańca w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza i „Chłopach” Władysława Reymonta.

poleca 85% 202 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz

Taniec, towarzyszy człowiekowi od wieków. Służy do wyrażania emocji oraz towarzyszy obrzędom. Przyjmuje formę mniej lub bardziej sformalizowanych ruchów, ma to związek z tym, że jest przejawem kultury związanym z określonym środowiskiem Dlatego też dwie epopeje: „Pan Tadeusz”- epopeja szlachecka i „Chłopi”- epopeja przedstawiająca życie włościan, przedstawiają taniec w różny sposób.
W przedstawionych fragmentach wyżej wymienionych dzieł autorzy opisują tańce weselne. Uroczystości weselnej Tadeusza i Zosi towarzyszy dostojny polonez, natomiast Boryny i Jagny żywiołowe tańce takie jak oberek, krakowiak, mazurek .Dostrzegamy jak uniwersalnym zjawiskiem jest taniec, skoro uświetnia uroczystości grup które dzieli niemal wszystko: czasy, obyczajowość, kultura. Mowa o szlachcie z początku XVIII w oraz włościanach żyjących w XX w.
We fragmencie „Pana Tadeusza” wśród tańczących główną rolę odgrywa Podkomorzy, który „wodzi poloneza”. Jest on typowym przedstawicielem szlachty, świadczy o tym jego strój, oraz sposób zachowania. Z każdego jego gestu i kroku bije sarmacki temperament oraz tradycyjne szlacheckie maniery. „Z każdego kroku z każdego ruszenia/ można tancerza czucia i myśli wyczytać”- taniec jawi się jako sformalizowana forma wyrazu emocji oraz myśli. Podkomorzy posługując się ustalonymi krokami poloneza tworzy opowieść w którą wpisana jest obyczajowość szlachecka. Taniec jest dostojny i uroczysty.
Bohaterami fragmentu „Chłopów’ są mieszkańcy Lipiec, reprezentują oni kulturę wiejską, która jest głęboko związana z naturą, toteż ich taniec jest żywiołowy, dziki, zmysłowy. Porównywany jest do elementów przyrody takich jak huragan, burza czy piorun. Narrator mówi o tym, że sylwetki osób wirujących w tańcu tworzą rozmazane, kolorowe smugi – jest to impresjonistyczny sposób opisu. Bohaterowie zapamiętują się w tańcu, powoduje on zespolenie z naturą, wyzwala w nich silne emocje.
Taniec z „Pana Tadeusza” możemy uznać za część kultury związanej z żywiołem apollińskim, natomiast taniec z „Chłopów” reprezentuje żywioł dionizyjski. Zatem taniec jest częścią zarówno kultury jak i natury.
Z opisu autorstwa Mickiewicza przebija patos, cała scena jest nieco odrealniona. Mnogość zastosowanych czasowników sprawia, że tekst staje się dynamiczny, a także bardziej plastyczny i mocniej oddziałujący na wyobraźnię czytelnika, pozwala wyobrazić sobie każdy krok i gest tańczącej pary.
Reymont stosuje stylizację gwarową co oddaje dobrze klimat wiejskiej uroczystości. Czasowniki: bił, grała, mieniła, gasły, zabawy oraz liczne epitety opisujące walory ludowych tańców : krótkie, rwane, zwrotne, wściekłe oszalałe, zawadiackie, siarczyste itd. powodują, że czytelnik ma wrażenie ze osobiście znajduje się w centrum wydarzeń.
Oba utwory są epopejami czyli utworami ukazującymi życie danych społeczności na tle ważnych wydarzeń dziejowych. Dzięki temu możemy odczytać, że w społeczności szlacheckiej i wiejskiej taniec odgrywał inne role. Dla szlachty był wyrazem patriotyzmu, kontynuacją wzorców utrwalonych na przestrzeni wieków, wyrazem ciągłości tradycji. Dla chłopów to głównie rozrywka, choć także wynika z przekazywanej z pokolenia na pokolenie tradycji.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty