Wpływ środowiska przyrodniczego na życie i działalność człowieka

Środowisko geograficzne to środowisko przyrodnicze i elementy antropogeniczne wynikające z działalności człowieka.
Wyróżniamy zarówno bezpośredni jak i pośredni wpływ środowiska przyrodniczego na człowieka.
Przyroda oddziałuje bezpośrednio na człowieka poprzez np. aktualną pogodę (decyduje o ubiorze i rodzaju pracy na wolnym powietrzu).
Środowisko przyrodnicze może również sprzyjać rozmaitym formom działalności człowieka i je ograniczać. Mówimy wtedy, że przyroda ma na nas wpływ pośredni (np. decyduje o możliwości osiedlania się, uprawa roli, wydobycie surowców, itp.).

Czynniki strefowe ograniczające działalność człowieka:
- rzeźba powierzchni Ziemi (teren górzysty utrudnia rolnictwo, budownictwo, transport drogowy i kolejowy).
- pogoda, od której uzależnione są prace wykonywane na wolnym powietrzu oraz klimat, który ma wpływ na rozmieszczenie roślinności i zwierząt, od niego zależy częściowo rodzaj spożywanych przez człowieka pokarmów.
- woda, której niedobór zmusza ludzi do budowy coraz głębszych studni, kanałów nawadniających, sztucznych zbiorników wodnych i wodociągów.

Zróżnicowanie klimatów, gleb, porastającej je roślinności oraz świata zwierzęcego ma charakter strefowy lub astrefowy.

W strefie klimatów równikowych okres wegetacji trwa cały rok. Wysoka temperatura, wilgotność powietrza i ulewne deszcze powodują erozje i jałowienie gleby. Gęstość zaludnienia jest niewielka.

W strefie sawann rozległe pastwiska sprzyjają hodowli stad bydła. Jednak w tej strefie występuje brak opadów. Stąd mamy do czynienia z wędrówką ludzi w poszukiwaniu wody. Jedynie na obszarach gdzie okres wegetacyjny związany z porą deszczową jest dostatecznie długi, rozwija się uprawa roli.

W klimatach suchych rolnictwo poza oazami nie ma odpowiednich warunków rozwoju.
W klimatach zwrotnikowych suchych stosuje się sztuczne nawadnianie.

Znacznie lepsze warunki panują w klimatach zwrotnikowych wilgotnych, gdzie wegetacja trwa przez cały rok i możliwe są nawet dwukrotne zbiory w ciągu roku.

W strefie klimatów podzwrotnikowych przeszkodą dla rolnictwa jest suche, upalne lato. Wycinanie lasów w tej strefie doprowadziło do trwałego wylesienia i erozji gleb.

Korzystne warunki panują w strefie klimatów umiarkowanych ciepłych, w których największa ilość opadów przypada na najcieplejszy okres letni. Ograniczeniem jest mroźna zima.

Strefowy układ form gospodarowania na Ziemi zaburzony jest przez czynniki astrefowe:
- rozkład lądów i mórz
- rozmieszczenie nizin i wyżyn
- przebieg pasm górskich
- wielkość oraz układ jezior i rzek.

Przykładów zależności człowieka od środowiska przyrodniczego jest o wiele więcej. Zależności te są bardzo skomplikowane i działają w obu kierunkach. Wymaga to od człowieka odpowiedzialności w podejmowaniu działań ingerujących to środowisko.