Tren V - Jan Kochanowski

Tren t krótkim utworem składającym się z zaledwie czternastu wersów. Poemat ten zaliczamy do liryki bezpośredniej, gdyż podmiot liryczny możemy utożsamić z autorem. Osobą mówiącą jest cierpiący ojciec, którego ból porównywalny z męką Hioba jest na tyle silny, że poeta poprzez liczne wyszukane środki artystycznego przekazu pragnie wyrazić żal i znaleźć przyczynę śmierci pociechy. Tren V jest pisany wierszem stychicznym. Rymy są końcowe, dokładne, gramatyczne i parzyste.

Tren V składa się z dwóch części. Pierwsza z nich jest homeryckim porównaniem, peryfrazą – poeta przyrównuje swoją córkę do oliwki. W ten sposób daje wyraz delikatności, wątłości dziecka. Jan Kochanowski mówi tu o śmierci Urszulki jak o ścięciu młodego, jeszcze niedojrzałego drzewka oliwnego. W Trenie V poprzez przyrównanie swej pociechy do tej rośliny, poeta chciał zaznaczyć, że jego córeczka miała pozostać pod szczególną opieką Najwyższego. Zgodnie z tą myślą, miałby on troszczyć się o dziecko, pozwalając mu rosnąć i rozwijać się. Młoda Urszulka w podzięce za troskę, wówczas modliłaby się. Poeta nie odnajduje żadnego wytłumaczenia, dlaczego Boże błogosławieństwo tak krótko trwa. Sadownik, którego obwinia o śmierć córki, to metaforycznie przedstawiony Bóg.

Druga część Trenu V jest apostrofą do Persefony i jednocześnie pytaniem retorycznym. Mistrz z Czarnolasu obwinia Korę, boginię świata zmarłych o zabranie swojej córki do Hadesu. Zbolały ojciec pyta, dlaczego Persefona nie pozwoliła dalej żyć Urszulce