Mszaki spotykamy na jałowych wydmach gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. Wielkie znaczenie mają w regulacji bilansu wodnego wielu zbiorników, szczególnie leśnych.
Warstwa mszysta chroni bowiem glebę przed nadmiernym parowaniem, a podczas deszczów chłonie wodę i magazynuje ją. Na łąkach mszaki są jednak elementem niepożądanym, gdyż gromadząc wodę, stają się często przyczyną zabagnień.
Wchodzą w skład różnych biocenoz wykorzystywanych przez człowieka (łąki, lasy), mszaki mają pewne
Znaczenie (pośrednie) dla gospodarki. Duża rola przypada im w zasiedlaniu różnych nieużytków, jak np. hałd, gdzie zmieniając podłoże umożliwiają osiedlanie się innych roślin i stopniowe zagospodarowywanie tych terenów. Bezpośrednio wykorzystuje się mszaki na ściółkę, na materiał do pakowania oraz na podściółkę w uprawach truskawek i poziomek. Używane bywają również do uszczelniania budynków drewnianych. Największe znaczenie gospodarcze mszaków (głównie mchów) związane jest z ich działalnością torfotwórczą.W warunkach trwałego podtopnienia i przy utrudnionym dostępie powietrza ze mchów [głównie torfowców] i innych roślin powstaje torf.Zastosowanie jego jest ogromne używa się go do wyrobu płyt izolacyjnych, papieru, tektury oraz do przerobu chemicznego, z którego uzyskuje się wiele bardzo cennych związków chemicznych. Pewne gatunki torfu służą do kąpieli leczniczych jako tzw. borowina.
Glony
GLONY ich ciało ma charakter plechowy a plecha to wielokomórkowe lub komórczakowe ciało o różnym stopniu specjalizacji morfologicznej i anatomicznej. Środowisko i tryb życia: glony żyją przede wszystkim w wodzie i mokrym środowisku
Budowa zielenic: ściana komórkowa zbudowana z celulozy i pektyn, zawsze zielone chloroplasty, zawierające chlorofil, karoten i ksantofil, w takich samych proporcjach jak u roślin wyższych; skrobia jako produkt asymilacji, gromadzona zwykle w pirenoidach tzn. " ogniskach skrobiowych "; jedna zwykle centralnie położona wakuola Gromada zielenic: formy jednokomórkowe, mimo prostej budowy charakteryzują się dużą różnorodnością np.: zawłotnia - uważana za najprostszą w budowie zielenice; chlorella - zalicza się ją do form nieruchliwych, występuje obficie w wodach słodkich. Kolonie u zielenic: część zielenic tworzy kolonie tzw. Zespoły komórek które po podziale nie oddzielają się od siebie bądź też po oddzieleniu ponownie się łączą kolonie proste tworzą np. komórki Skrętnicy - ma komórki ułożone w długie nici które nie są połączone ani blaszkami środkowymi ani plazmodesmami a jedynie sklejone śluzem tak więc każda komórka posiada autonomię. Połączenie komórek w kolonie ułatwia utrzymywanie się tuż pod powierzchnią wody co usprawnia proces fotosyntezy przeprowadzany w taśmowatym spiralnie skręconym chloroplaście. Forma kolonijna ułatwia także kontakt w czasie rozmnażania płciowego komórek należących do różnych nici. Toczek - tworzy kuliste kolonie złożone, aktywnie pływające w bardzo charakterystyczny sposób. Powierzchnię kuli tworzą żywe komórki wnętrze zaś wypełnia śluz. Komórki połączone są blaszkami środkowymi ścian komórkowych i plazmodesmami. Są wyraźnie zróżnicowane na dwa typy, które tworzą dwa bieguny kolonii
Rozmnażanie u glonów: Bezpłciowe:- polega na tworzeniu potomstwa przez jednego osobnika macierzystego Może ona oddzielać część swego ciała albo wytwarzać specjalne bezpłciowe komórk irozrodcze zwane zarodnikami, wegetatywne- może odbywać się przez podziały mitotyczne komórek lub fragmętację plechy, przy pomocy spor Płciowe: - odbywa się za pośrednictwem zróżnicowanych płciowo haploidalnych komórek zwanych gametami, u glonów powstają one w jednokomórkowyc hgametangich czyli lęgniach i plemniach, efektem kopulacji gamety jest powstanie diploidalnej gamety. Rozmnażaniu płciowemu zawsze towarzyszy przemiana faz jądrowych polegająca na zmianach liczby chromosomów w odpowiednich etapach cyklu rozwojowego; łączenie się gamet: izogamia - jest najprostszym rodzajem syngamii biorą w niej udział gamety zróżnicowane po względem fiziologicznym. Anizogamia - ma miejsce wówczas gdy w zapłodnieniu biorą udział gamety zróżnicowane nie tylko fiziologicznie ale i morfologicznie. Mniejsze i ruchliwe to gamety męskie większe i mniej ruchliwe to gamety żeńskie. Oogamia - jest wynikiem skrajnego wyspecjalizowania funkcjipciowych komórek rozrodczych. Gameta żeńska jest duża obficie wypełniona substancjami zapachowymi pozbawiona wici i ne zdolna do ruchunatomiast znacznie od niej mniejsza niemal zupełnie pozbawiona cytoplazmy gameta męska ma postać ruchliwej pływki Przemiana pokoleń u Glonów: Przemianę pokoleń występującą u glonów można podzielić na 2 zasadnicze typy: izomorfczny - sporofit i gametofit nie różnią się morfologicznie. Można je rozpoznać dopiero po sposobie rozmnażania. oraz heteromorficzny - gdy sporofit i gametofit bardzo wyraźnie różnią się morfologicznie a jedno z pokoleń zdecydowanie dominuje. Znaczenie glonów w przyrodzie: odgrywają istotną rolę w samooczyszczaniu się wód, stanowią pokarm dla zwierząt, w procesie fotosyntezy powstaje tlen, znaczenie skałotwórcze ( okrzemki) Znaczenie w gospodarce człowieka: porzywienie dla ludzi nawóz, otrzymywanie jodu z brunatnic, z krasnorostów otrzymuje się cukier zwany ogor, urzyźniają podłoże.
MSZAKI
Przemiana pokoleń u mszaków Występownie:ląd (kora drzewo pod dachem) woda 2.Zyją w skupieniach tworzą darnie Gametofit: składa się z łodygi i liścia, odżywia się samoistnie, zaznacz się płciowo -podczas rozmnażani na szczycie pojawiają się gametangia, gamety żeński (rodnie)-ściany rodni są wielokomórkowe-na gametoficie męskim tworzą się plemnie(a w nich plemniki) Zapłodnienie odbywa się tylko w środowisku wodnym. Nie mogą być daleko od siebie Plemnik ma dwie wici, porusza się Na zasadzie chemotaksi Ściany wodni wytwarzają kwas jabłkowy Zygota powstaje w rodni.Z zygoty w wyniku wielokrotnych podziałów mitotycznych rozwija się sporofit Sporofit rozwija się na gametoficie żeńskim Sporofit składa się z bezlistnej łodyżki(sety) z niego powstaje zarodnik Zarodnia pokryta jest czepkiem(czepek jest pozostałością ściany rodniej) -czepek ochrania zarodnię, jak czepek odpadnie to jest wieczko, a potem są ząbki -zarodniki rozsiewają się w czasie suszy (są rozsiewane przez wiatr) - w puszce zarodnikowej znajduje się tkanka zarodnikowa -komórki tej tkanki ulegają mejozie w wyniku czego powstaje zarodniki(mejospory) -sporofit ginie po wysianiu -z zarodnika powstaje postać młodocianego gametofitu (splątek są 2) -ze splątku wyrasta gametofit -jest przewaga fazy haploidalnej Budowa anatomiczna mszaków Mszaki nie mają korzeni, są niedużych rozmiarów -mają słabo rozwiniętą tk. przewodzącą Skład łodygi: tkanki wzmacniającej koncentrycznej wiązki przewodzącej, skórki, miękiszu, hydroidów leptoidy to komórki żywe przewodzące prorukty fotosyntezy-łodyga mcha płonnika jest gęsto ulistniona nie dociera światło Skład mcha płonnika: Tkanka wzmacniająca, tkanka przewodząca, skórka, tkanka miękiszowa, miękisz asymilacyjny Liść płonnika okryty jest tylko w dolnej części. Chłonie wodę całą powierzchnią Komórki miękiszu asymilacyjneg są ułożone w kolumienkach Zwiększa się powierzchnia fotosyntezy, między kolumnami może utrzymać się woda W środku liścia jest tkanka wzmacniająca i przewodząca W czasie suszy liście się składają U płonnika liście mają budowę wielowarstwową Najdoskonalszym gametofitem pod względem budowy anatomicznej jest gametofit wętrobowca Przegląd gromady mszaków Dzielą się na 2 klasy:-mchy -wątrobowce
MCHY
Dzielą się na wiele rzędów np.torfowce -rosną na bagnach, terenach podmokłych, torfowiskach -torfowce rosną pionowo w górę, starsze części obumierają i gniją -zielona część wychodzi na powierzchnię:na szczycie występują główki najwięcej jest tam odgałęzień bocznych, znajdują się tam gametongia -liście torfowe,zbudowane z jednej wazstwy komórek, dzielą się na dwa typy komórek: martwe wodonośne (duże), każda wodonośna otoczona jest kilkoma asymilacyjnymi (małe) sporofit(łodyżka na której jest wyniesiona część gametofitu) Mchy(2) gametofit jest plechowaty lub zróżnicowany -wodniostany i plemniostany wyniesione są na trzoneczkach-sporofit składa się prawie z samej zarodni, seta jest skrócona -zarodnia otwiera się klapami splątek jest słabo wykształcony -mszaki są jedynymi organowcami u których dominuje gametofit ZNACZENIE
W PRZYRODZIE - rośliny pionierskie z porostami zamieszkują nowe terytoria -powoduje wietrzenie chemiczne skał -przygotowuje glebę -gromadzą duże ilości wody -stwarzją środowiska dla pewnych roślin bagiennych