Góry

1. Położenie pasa
Obszar polskich gór ciągnie się od Nysy Łużyckiej na zachodzie, do Przełęczy Użockiej w Bieszczadach na wschodzie kraju. Tworzą go dwa łańcuchy górskie: Sudety i Karpaty.

2. Podział na krainy.
- Karkonosze
- Góry Kamienne
- Góry Stołowe
- Karpaty
- Beskidy
- Bieszczady
- Pieniny
- Tatry

3. Najwyższe szczyty

Karkonosze – Śnieżka - 1602 m.n.p.m.
Bieszczady – Tarnica -1346 m.n.p.m.
Pieniny – Wysoka (Wysokie Skałki) -1050 m.n.p.m.; Trzy Korony - 982 m.n.p.m.
Góry Kamienne – Waligóra - 936 m.n.p.m.
Góry Stołowe – Szczeliniec Wielki - 919 m.n.p.m.
Beskidy – Babia Góra – 1725 m.n.p.m.
Tatry – Rysy – 2499 m.n.p.m.

4. Wysokości względne i bezwzględne

Nazwa szczytu Wys. bezwzględna
Śnieżka 1602 m.n.p.m.
Tarnica 1346 m.n.p.m.
Wysokie Skałki 1050 m.n.p.m
Trzy Korony 982 m.n.p.m.
Waligóra 936 m.n.p.m.
Szczeliniec Wielki 919 m.n.p.m.
Babia Góra 1725 m.n.p.m.
Wysokość względna
2499 m – 919 m = 1580 m

5. Skały budujące dany pas

Karkonosze – skały magmowe głębinowe, np. granity
Góry Kamienne – skały magmowe wylewne, np. porfiry
Góry Stołowe – skały osadowe, np. piaskowce
Karpaty – skały osadowe i magmowe; wapienie, dolomity, margle, łupki, piaskowce, granity
Beskidy – zbudowane są z fliszu: skał osadowych, łupków, zlepieńców, margli i piaskowców
Bieszczady - zbudowane są z fliszu: skał osadowych, łupków, zlepieńców, margli i piaskowców
Pieniny – wapienie jurajskie i kredowe
Tatry – skały osadowe: wapienie, dolomity; granity, łupki krystaliczne

6. Surowce mineralne
W przeszłości w Sudetach i Przedgórzu Sudeckim eksploatowano rudy miedzi, cyny, złoto, srebro, rudy uranu, a do niedawna węgiel kamienny. Dziś najważniejszym surowcem jest węgiel brunatny. Ponad to najważniejsze znaczenie gospodarcze mają złoża granitu na Przedgórzu Sudeckim. Poza tym istnieją tu wody mineralne, które krążąc w starych spękanych skałach, wchłaniają różne składniki mineralne i nabierają właściwości leczniczych oraz wody ciepłe, zwane termami.
Obszar Beskidów jest najstarszym w Europie ośrodkiem wydobycia ropy naftowej, dziś wyeksploatowanym. Duże znaczenie mają również skały budowlane: piaskowce, piaski, żwiry, gliny i lecznicze źródła mineralne w Krynicy, Żegiestowie, Muszynie, Wysowej, Iwoniczu, Romanowie i Rabce.


7. Krótki opis krajobrazu

- Sudety są średniej wysokości górami położonymi w południowo-zachodniej Polsce. Wierzchołki gór mają kształt kopuł, a ich stoki są na ogół łagodne. Niższe partie gór porośnięte są lasem iglastym, który wyżej przechodzi w kosodrzewinę. Na grzbietach i wierzchołkach gór występują łąki wysokogórskie.
- Potoki i rzeki Karkonoszy żłobią głębokie doliny. W miejscach stykania się skał o różnej odporności powstały wodospady.
- Krajobraz Pogórza Karpackiego urozmaicają wzniesienia w kształcie garbów o zaokrąglonych szczytach i wysokościach od 250 do 400 m.n.p.m. Wzniesienia te rozdzielają doliny rzek. Całe pogórze jest regionem rolniczym.
- Bieszczady tworzą długie równoległe pasma gór o stromych stokach, poprzedzielanych szerokimi obniżeniami. Krajobraz ich urozmaicają bezleśne wierzchołki gór, porośnięte wysokimi trawami i krzewami czarnych jagód. Poniżej połonin (płaskich wierzchołków gór) znajdują się zarośla karłowatej buczyny lub olchy. W dolinach rzek, w obniżeniach pasm górskich rosną lasy liściaste, z przewagą buka.
- W Beskidach mają swoje źródła liczne rzeki, na których zbudowano zapory i sztuczne zbiorniki. Beskidy stanowią obszar rolniczy. W celu ochrony naturalnych zespołów roślinnych utworzono parki narodowe oraz rezerwaty leśne, roślinne i krajobrazowe.
- Piękno krajobrazu Pienin wzbogacają zjawiska krasowe, przełom Dunajca, bogactwo lasów iglastych, zapora wodna i zamki w Czorsztynie i Niedzicy. W celu ochrony unikatowej przyrody utworzono Pieniński Park Narodowy i rezerwaty roślinne, poza tym ochroną objęto piękny wąwóz Homole.
- W Tatrach znajduje się ponad 40 jezior wysokogórskich, powstałych na wskutek lodowców. Najbardziej znane to: Pięć Stawów Polskich, Staw Gąsienicowy, Czarny Staw i Morskie Oko. Ponad to spływające z gór jęzory lodowcowe przemodelowały V-kształtne doliny rzeczne na U-kształtne doliny lodowcowe, np. Dolinę Kościeliską. Występują tu także jaskinie krasowe.
- W Tatrach jest około 40 wodospadów, poza tym Tatry cechuje wysokogórski klimat zmienny wraz z wysokością, piętrowy układ stref termicznych i opadowych. Charakterystycznym, występującym w Tatrach zjawiskiem są częste mgły, duża zmienność pogody i duże zachmurzenie oraz porywisty, ciepły wiatr halny.
- Osobliwością Tatr jest różnorodność flory i fauny. O różnorodności tej decydują różnice gatunkowe związane z wysokością nad poziomem morza i rodzajem podłoża. Na wapieniach rosną: szarotka, mak alpejski, turzyca tatrzańska, pierwiosnek, a na podłożu zwietrzałych skał granitowych: goryczka kropkowana i wierzba nibyzielna. Faunę reprezentują rysie, niedźwiedzie, puchacze, sowy, orły przednie i krzykliwe, sarny i jelenie. W potokach żyją pstrągi. Żyją tu również świstaki, kozice, polniki i darniówki tatrzańskie, ssaki, których nie spotykamy na pozostałych terenach Polski.
- W Tatrach, do wysokości 950 m.n.p.m. dominują pola uprawne, powyżej 1200 m.n.p.m. występują lasy mieszane bukowo-świerkowe. Wyżej, do ok. 1400 m.n.p.m. rozciągają się lasy iglaste – świerkowe. Do wys. 1800 m.n.p.m. rośnie kosodrzewina. Powyżej do 2200 m.n.p.m. rozciągają się łąki – hale górskie. Powyżej hal rozpoczynają się nagie skały, zwane turniami. Na ich obszarze, w miejscach nasłonecznionych występuje skąpa roślinność mchów i porostów.