Genetyka - najważniejsze pojęcia.

1.DNA(kwas deoksyrybonukleinowy)-dwuniciowy kwas zwinięty w prawoskrętną spiralę. Jest najważniejsze w jądrze komórkowym. Występuje jako swoiste DNA w mitochondrium oraz chloroplastach. Zbudowane z kwasu H3PO4. DNA jest naszym kodem genetycznym, czyli zawiera informacje genetyczną. DNA jest polinekluotydem, czyli zbudowane jest z wielu nukleotydów.

2.RNA(kwas rybonukleinowy)-Kwas jednoniciowy występujący w jądrze, rybosomach ale najważniejszy jest w cytoplaźmie. Zbudowany z H3PO4.
• rRNA-buduje wybosomy,
• mRNA-przenosi inf.genetyczną z jądra do cytoplazmy,
• tRNA-jest transportujący(przenosi aminokwasy)-kształt koniczyny, bo zasada komplementarności

3.Zasady azotowe w kwasach nukleinowych-łączenie się wg. reguły komplementarności:
Ademina łączy się z tyminą
A=T
Cytozyna łączy się z guaniną
C=G
4.Replikacja DNA- podwojenie ilości DNA przed podziałem komórki.

5.Rodzaje replikacji:
• konserwatywna
• semikonserwatywna
• przypadkowa

6.Przebieg replikacji:
• lokalne rozplecenie nici podwójnej heliksy, rozerwanie wiązań między komplementarnymi zasadami
• dołączenie kolejnych odpowiednich nukleotydów do zasad w obu niciach
• tworzenie się wiązań między zasadami, ponieważ nowo powstająca nić jest komplementarna do starej, a następnie dochodzi do odtwarzania struktury przestrzennej dwuniciowej heliksy.

7.Kodon-trójka nukleotydów, czyli podstawowa jednostka informacyjna o stałej wielkości.

8.Cechy kodu genetycznego:
• nie nakładanie się 3 kodonów
• bezprzecinkowość-pomiędzy trójkami nie ma żadnych dodatkowych znaków
• degeneracja-1 aminokwas może być zakodowany przez kilka różnych trójek. Wynika to z nadmiarowości kodu(20aminokwasów, 64 możliwości)
• uniwersalność-bez względu na pochodzenie we wszystkich organizmach żywych reguły kodu są takie same, co nie oznacza, żę wszystkie organizmy mają taką samą inf. genetyczna-wręcz przeciwnie.

9.Teoria operonu-teoria mówi o eksprasji genów, czyli że geny działają tylko wtedy kiedy są potrzebne. Teoria została opracowana w oparciu o badania nad bakterią okrężnicy, która jest naszym symbiotem.

10.Represor-wykazuje podwujne powinowactwo do genu operatora i do induktora(woli induktora)

11.Prawo Mendla
• Prawo czystości gamet:gamety są genetycznie czyste, tzn. że allele przeciwstawne nawzajem w gametach się wykluczają
Heterozygota Aa

Homozygota dominująca AA

Homozygota recesywna aa

Genotyp-zespół genów danego organizmu(AA,Aa,aa)

Fenotyp-zespół cech zewnętrznych(czerwony, biały)

Dominacja zupełna-„A” całkowicie dominuje nad „a”.

Jednoznaczność-konstrukcja kodu i sposób jego realizacji pozwalają na precyzyjne zawsze takie same odczytywanie informacji i zbudowanie na tej podstawie określonego białka(dana trójka nukleotydów zawsze oznacza 1 aminokwas)

Kolinearność-dane kolejności kodonów w metrycy zawsze odpowiada konkretna kolejność ułożenia aminokwasów białku

Pośredni charakter- w metrycy DNA nigdy nie są bezpośrednio wykorzystywane do układania aminokwasów(nie jest bezpośredni).