Typy wybrzeży w Europie

Wybrzeże fiordowe - rodzaj wybrzeża wysokiego, które powstaje w wyniku zalania morzem długich, wąskich, głębokich (U-kształtnych) dolin polodowcowych (fiordów) na obszarach górskich. Doliny te tworzą zatoki o stromych ścianach sięgających do kilku setek metrów wysokości.

W dawnych czasach wybrzeża te służyły za kryjówkę Wikingom; ludowi północnemu, który jako jedyny znał tajemnicę przepływania przez wąskie doliny. Pościg nie był w stanie dogonić barbarzyńców, kiedy zdecydowali się ukryć pośród wybrzeża fiordowego północnej Europy.
Najdłuższy fiord: Sognefjord w Norwegii (185 km)

Występowanie: płn.-zach. Norwegia, Nowa Zelandia, Szkocja, Alaska, Antarktyda, Grenlandia, pd. Chile

Wybrzeże dalmatyńskie - typ wybrzeża morskiego wysokiego, które powstało w wyniku zalania gór ułożonych równolegle do linii brzegowej. Powstaje w ten sposób system wydłużonych wysp, ułożonych równolegle do wybrzeża. Pomiędzy nimi znajdują się liczne głębokie cieśniny. Dzięki temu znajduje się na nim wiele korzystnych miejsc dla lokalizacji portów morskich.

Nazwa wywodzi się od części wschodniego wybrzeża Morza Adriatyckiego i położonej nad nim historycznej krainy Dalmacji (obecnie Chorwacja).

Wybrzeże riasowe - to wybrzeże na skraju obszaru górskiego (ale nie zlodowaconego) lub wyższego, rozcięte przez głębokie doliny rzeczne będące obecnie zatokami. Powstałe w wyniku podnoszenia się poziomu wód morskich lub obniżenia lądu. Występuje z zachodniej części Irlandii, Portugalii, Wielkiej Brytanii Hiszpanii.

Wybrzeże ferdowe (föhrdowe) - typ wybrzeża morskiego wysokiego, powstałe w wyniku zalania morzem obszarów akumulacji polodowcowej, ponacinanych rozległymi i głębokimi rynnami subglacjalnymi.

Występowanie: wsch. Dania, okolice Nowego Jorku

Wybrzeże fierdowe jest to wybrzeże z zatokami o ścianach dość stromych, ale niezbyt wysokich (30-50 m). Powstaje przez zalanie morzem niezbyt głębokich dolin polodowcowych na obszarach wyżynnych.

Wybrzeże szkierowe - rodzaj wybrzeża morskiego, powstałego w wyniku częściowego zatopienia silnie zmutonizowanego obszaru polodowcowego, czyli obszaru, na którym występują płytkie doliny polodowcowe. Charakteryzuje się obecnością setek małych, sterczących wysepek, zwanych szkierami. Występuje m.in. w Szwecji (w pobliżu Sztokholmu i Goeteborga),

Wybrzeże limanowe – typ wybrzeża, na którym w czasie przypływu zalewane są ujściowe odcinki rzek o charakterze lejkowym. Wraz z odpływem fale morskie unoszą muł z rzeki i budują wał między ujściem a otwartym morzem. Powstaje liman, czyli zatoka utworzona z ujściowego odcinka jaru rzeki. Po jej całkowitym odcięciu przez mierzeję może powstać jezioro limanowe. Spotykane nad Morzem Czarnym w okolicach Odessy.

Klif, faleza, urwisko brzegowe - stroma, często pionowa ściana brzegu morskiego lub jeziornego, utworzona wskutek procesu abrazji zachodzącego u jej podstawy na styku z platformą abrazyjną.

Ze względu na aktualność procesu abrazji wyróżnia się:
- klif żywy (klif czynny, klif aktywny)- położony w strefie oddziaływania fal i przez nie niszczony; tworzy ostro zarysowaną, często pionową krawędź z wyraźną niszą abrazyjną (podciosem brzegowym) u podstawy; w miarę pogłębiania się podciosu ma miejsce obrywanie się i cofanie brzegu;
- klif martwy - położony poza strefą oddziaływania fal, a więc nie podlegający już procesowi abrazji; zwykle pokryty grubą warstwą osadów stokowych;
- klif odmłodzony - klif martwy ponownie jednak podcinany przez fale wskutek obniżenia się wybrzeża, podniesienia poziomu wody, lub okresowo w czasie bardzo silnych sztormów.

Ze względu na ułożenie warstw skalnych wyróżnia się:
- klif strukturalny - utworzony w warstwach nachylonych w stronę lądu;
- klif ześlizgowy - utworzony w warstwach nachylonych w stronę morza lub jeziora; oprócz procesu ablacji modeluje go również osuwanie i ześlizgiwanie się materiału skalnego.

Wybrzeże wyrównane – wybrzeże składające się z odcinków niszczonych i narastających, wskutek czego zmniejsza się równocześnie linia brzegowa. Podmywane są wystające odcinki wybrzeża, zamykane lub odcinane zatoki np.: Francja.