Biografia Jana Kasprowicza stanowi jeden z najoczywistszych dowodów faktycznego awansu kulturalnego warstwy chłopskiej w okresie Młodej Polski. Az do drugiej polowy wieku XIX autorzy wywodzącej się z tej warstwy pozostawali zazwyczaj w kręgu twórczości ludowej, pisali gwara i rzadko wspinali się na wyżyny literatury ogólnonarodowej. Droga życiowa i artystyczna Jana Kasprowicza jest natomiast przykładem kariery chłopskiego syna, który wyszedł ze społecznych nizin i sięgnął po miano największego (po spadku popularności Kazimierza Tetmajera) poety Młodej Polski.
Kasprowicz urodził się w 1860 roku w Szymborzu pod Inowrocławiem w rodzinie chłopa analfabety. Droga wielu wyrzeczeń zdobył maturę w gimnazjum pruskim i debiutował jako poeta jeszcze w czasach chłopskich. Podjął także studia na uniwersytecie w Lipsku, ale trwały one zaledwie kilka miesięcy i ostatecznie wyższe wykształcenie zdobył na uniwersytecie wrocławskim. W czasie studiów wielce się angażował w działalność socjalizujących organizacji studenckich, co pociągnęło za sobą dwukrotne aresztowanie, a nawet półroczny pobyt w wiezieniu. Po studiach zamieszkal we Lwowie, wspolpracowal z lwowska prasa i dał się poznać jako poeta, dramatopisarz i krytyk literacki.
Pierwszy tom wierszy zatytułowany "Poezje" wydal w roku 1889 we Lwowie i odtąd regularnie publikował kolejne dzieła: poemat "Chrystus" (1890) dramat "Świat się kończy" (1891), "Z chłopskiego zagonu. Opowiadania wierszem" (1891), "Anima lachrymans " (1894), "Krzak dzikiej róży" (1908). Solidne wykształcenie filologiczne pozwoliło mu zdobyć doktorat (w 1904 roku na podstawie pracy o liryce Lenartowicza), który otwierał drogę do kariery uniwersyteckiej,
W 1909 roku Kasprowicz objął katedrę literatury porównawczej na uniwersytecie lwowskim, a na początku lat dwudziestych, był nawet przez dwa lata rektorem tego uniwersytetu. Droga życiowa Kasprowicza - z chłopskiej chaty na Kujawach po sławę poetycka i gronostaje rektora uniwersytetu odzwierciedla charakterystyczny rys epoki, w której ambitni przedstawiciele nizin społecznych awansowali do rangi współtwórców kultury narodowej (dotyczy to także Reymonta).
Ostatnie lata życia Kasprowicz spędził w Poroninie kolo Zakopanego, w domu na Harendzie. W swoim umiłowaniu Tatr i Podhala nie różnił się bowiem od innych poetów Mlodej Polski: w górskim krajobrazie szukał zarówno ucieczki od męczącej cywilizacji wielkomiejskiej, jak i poczucia wolności i potęgi.
Zmarł także na Harendzie w roku 1926. W jego poronińskiej chacie mieści się dzisiaj muzeum poety.
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.