Bakterie i sinice tworzą królestwo prokariota, gdyż nie mają jądra a tylko nić nukleoproteidu w centrum, które zwane jest nukleoidem (genoforem/chromosom).
Nić ta zwinięta jest koliście. Oprócz centralnego DNA zwane plazmidy=episomy, które mogą łączyć się z centralnym DNA, a także oddzielać zabierając ze sobą różne geny. Właściwość ta może być przekazywana na inne komórki, nie tylko potomne ale też episomy są przekazywane sąsiednim komórkom, głównie podczas aktu płciowego=koniugacji.
Zdolność przechodzenia episomów z jednych rodzajów bakterii na inne jest przyczyną dużej ich zmienności, zdolności szybkiego przystosowania do niekorzystnych warunków np. szybko staje się odporna na antybiotyki.
Bakterie i sinice są najprostszymi organizmami, gdyż mają budowę komórkową. Brak u nich jednak wielu organelli typowych dla eukariota. Brak również cyklozy (ruch cytoplazmy) a substancje przenikają dyfuzyjnie lub są wspomagane enzymami (transport przez błony). Zamiast mitochondrium jest mezosom - wpuklenie błony komórkowej. Nie ma GERL.
Rybosomy są mniejsze niż w cytoplaźmie eukariota, są wielkości rybosomów występujących w organellach półautonomicznych. Nieliczne bakterie a wszystkie sinice są autotroficzne, to znaczy, że muszą mieć błoniaste pojemniki z barwnikami asymilacyjnymi, które zwane są tylakoidami. Można je nazwać chromatofory, ale nie plastydy.
Tylakoidy u sinic są liczne i zawierają barwnik czerwony-fikoerytryna, niebieski-fikocjanina. Wewnątrz kom.
Prokariota mogą być liczne materiały zapasowe jak: tłuszcz, kryształy soli mineralnych, wolutyna (z fosforanem), siarczku glikogenu, białka.
Błona jest białkowo lipidowa ale tak jak ściana bakteryjna ma dodatek kwasu pimelinowego i muraminowego, które dają odporność bakteriom na czynniki zewn.(wysoka temp.). Dlatego do operacji dezynfekuje się w autoklarach (gotowanie z wysokim ciśnieniem) a pomieszczenia wyjaławia się różnymi promieniami.
Ściana ma u nielicznych dużo celulozy a u innych glikoproteidy, lipoproteidy, glikolipidy.Otoczka śluzowa jest ze śluzowych wielocukrowców i magazynuje wodę, subst. odżywcze, enzymy trawienne a także toksyny-jady (substancje wydalane