Toskania

Położenie geograficzne

Toskania (wł. Toscana) to kraina historyczna i region administracyjny w środkowych Włoszech. Jej stolicą jest Florencja, łączna liczba mieszkańców to około 3,5 mln. Toskania zajmuję obszar o powierzchni 22 990 km², na którym gęstość zaludnienia średnio wynosi: 155 os./km². Podzielona jest na dziesięć prowincji: Arezzo, Florencja, Grosseto, Livorno, Lukka, Massa-Carrara, Pistola, Piza, Prato oraz Siena. Toskania graniczy na północy z Ligurią i Emilią-Romanią, na wschodzie z Umbrią i Marche, na południu z Lacjum a od zachodu sięga do wybrzeży Morza Tyrreńskiego. Do Regionu należą także wyspy archipelagu toskańskiego, m.in.: Elba (223,5 km²), Montecristo, Capraia, Gorgona, Pianosa, Giglio (21,2 km²).


Budowa geologiczna

Toskania leży w obszarze fałdowań kenozoicznych. Jest ośrodkiem zapadlisk przedgórskich i śródgórskich. Zapadliska są to fragmenty skorupy ziemskiej obniżone wzdłuż uskoków. Powstają często na przedpolu gór o budowie płaszczowinowej (tu Apeniny).

Ukształtowanie powierzchni

Toskania obejmuje zachodnie zbocza Apeninów, Kotlinę Toskańską, oraz Pogórze Toskańskie, przecięte licznymi dolinami rzek. Większość regionu to teren wyżynny (67%) i górski (25%), niziny zajmują jedynie 8% powierzchni. Najwyższe szczyty: to Monte Prado 2050 m, Monte Pisanino 1946 m oraz Corno alle Scale 1945 m.

Wody powierzchniowe

Przez Toskanię płyną następujące rzeki: Arno (241 km), Ombrone (161 km), Serchio (111 km), Albegna, Cecina, Magra oraz Sieje.
Najważniejsze jeziora tego obszaru to Laguna di Orbetello (26,2 km²), Lago di Massaciuccoli (6,9 km²), Lago di Chiusi (3,9 km²), Lago di Montepulciano (1,9 km²).

Klimat

W Toskanii panuje klimat śródziemnomorski charakteryzujący się gorącym i suchym okresem letnim, chłodnymi i wilgotnymi zimami, z dużymi opadami deszczu, w górach śniegu. Średnia temperatura powietrza i średnie opady wynoszą: w styczniu 7C i 76 mm, w lipcu 25C i 14 mm. Średnia roczna opadów na terytorium kraju od 800 mm do 1500 mm. W okresie letnim pojawia się ciepły i suchy wiatr - sirocco. Wiosna i jesień w Toskanii są najpiękniejsze. Temperatury w kwietniu, maju oraz wrześniu i październiku sięgają 20 stopni C. W lipcu i sierpniu jest tu upalnie – temperatura wzrasta do 32 stopni, a uliczki miast zapełniają się turystami.


Temperatura powietrza w dzień w ºC :

sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru
11 12 14 18 22 26 29 28 26 21 15 11

Temperatura powietrza w nocy ºC:
sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru
2 3 4 7 10 14 16 17 14 11 6 3

Temperatura wody w ºC:
sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru
15 14 14 15 17 21 23 24 23 20 17 15

Liczba godzin słonecznych:
sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru
5 6 6 8 9 10 11 10 8 7 5 4




Roślinność naturalna

Naturalną roślinność Toskanii stanowi makia. Tworzą ją wiecznie zielone, sucholubne, twardolistne zarośla, składające się ze skarlałych drzew takich jak dąb Quercus coccifera, dzikie odmiany oliwek czy pistacja kleista (Pistacia lentiscus), drobnolistnych krzewów i krzewinek (dominują rodzaje: mirt i wrzosiec) oraz wielu gatunków aromatycznych roślin zielnych (wiele z owych olejków eterycznych ma zastosowanie w medycynie). Okres wegetacji przypada na wiosnę, gdy ilość opadów jest największa. Na glebach wapiennych makia przechodzi w garig.

Gospodarka

Region jest przemysłowo-rolniczy. Uprawiane są głównie: zboża, ziemniaki, bób, karczochy, winorośla, sady oliwne, brzoskwinie, śliwki, rośliny pastewne i inne. Znacząca jest produkcja wina i oleju z oliwek. Hoduje się: bydło, trzodę chlewną, kozy i owce. Także jest praktykowane rybołówstwo i leśnictwo.
Przemysły głównie drobny i średni, z bardzo wysoko postawionym rzemieślnictwem, główne: włókienniczy, maszynowy, metalowy i hutnictwo. Wydobycie pirytów, rudy rtęci, marmuru, cynku, ołowiu.

Turystka

Region jest jednym z najważniejszych centrów turystyki na świecie. Regionalna kuchnia i wina cieszą się dużą popularnością, szeroko rozwiniętą agroturystyka dysponuje bogatą bazą noclegową. Wiele zabytków klasy zerowej i światowej sławy muzea przyciągają zwiedzających z całego świata. Łagodny klimat zezwala na dość długi sezon turystyczny, który trwa od Wielkanocy do października.
Toskania kojarzy się z klasycznymi włoskimi krajobrazami, znanymi zarówno z renesansowych obrazów, jak i podróżniczych programów telewizyjnych. Średniowieczne miasta na wzgórzach, rzędy wysmukłych cyprysów, winnice i gaje oliwne oraz malowniczo usytuowane wille i domki to obrazy, które od dawna uwodzą przybyszów, zwłaszcza z północnej Europy.
Z wielu powodów Toskania jest rzeczywiście kwintesencją Włoch. Język narodowy rozwinął się z dialektu toskańskiego, któremu supremację zapewnili Dante, Petrarka i Boccaccio. O kluczowej roli regionu dla kultury Włoch i całej Europy ostatecznie przesądził renesans. Epoka ta była okresem bujnego rozkwitu malarstwa, rzeźby i architektury stanowiących o atrakcyjności toskańskich miast. Nazwę „odrodzenie” ukuł zresztą Toskańczyk, Giorgio Vasari, który w XVI w. pisał o „powtórnych narodzinach” sztuk pięknych. Do najważniejszych ośrodków renesansu należała Florencja, zawdzięczająca rozwój wszechmocnemu patronatowi rodu Medyceuszy. W kościołach, galeriach i muzeach reprezentowani są wszyscy wybitni artyści tamtych czasów: Giotto, Masaccio, Brunelleschi, Alberti, Donatello, Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł.
Większość turystów zniechęca tłok i natrętny komercjalizm Florencji. Lepsze wrażenie pozostawia Siena, jedno z najwspanialszych średniowiecznych miast w Europie, gdzie świetnie zachowane budynki świeckie i sakralne kryją bezcenne dzieła sztuki. Campo – piękny rynek główny w kształcie muszli – jest sceną wyjątkowego toskańskiego święta, Palio, podczas którego odziani w stroje ludowe jeźdźcy dosiadają koni na oklep i cwałują po kocich łbach.