Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Sienkiewicza.

Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworu.

Powieść Henryka Sienkiewicza pt. "Potop" jest jednym z arcydzieł polskiej literatury pozytywistycznej. Sienkiewicz przedstawił w niej dwa obrazy Polaków jako narodu.
We fragmencie 1, Kmicic jest w drodze do Częstochowy i podsłuchuje rozmowę Wrzeszczowicza z Lisolą. Wówczas Sienkiewicz ukazajuje nam Polaków bardzo negatywnie. Wrzeszczowicz wypomina im lekceważenie i łamanie prawa. Niepodobnym jest dla niego anarchia panująca w Rzeczypospolitej. Ma tutaj szczególnie na myśli brak dyscypliny wśród szlachty, zrywanie przez nią sejmów, co uniemożliwia funkcjonowanie państwa, oraz ogromne ograniczenia we władzy królewskiej.
Przeraża go prywata prowadząca do zdrady państwa, szerząca się wśród Polaków, która jest wg niego zwykłym brakiem patriotyzmu. Wytyka im także brak rozumu i skłonność do pijaństwa. Twierdzi również, że jedyną zaletą narodu polskiego jest dobra jazda. Ma tutaj na myśli głównie dobre rzemiosło żołnierskie. Puentą jego wypowiedzi jest stwierdzenie, iż Polacy są skazani na zgubę i nic ich już nie może uratować.
Sam Sienkiewicz przedstawia Wrzeszczowicza jako niewdzięcznika i cudzoziemca pełnego nienawiści do Polaków, co pozwala stwierdzić iż jego wypowiedż była subiektywna. Mimo tego Kmicic przyznaje mu rację.
Ja również uwazam, że w wypowiedzi Wrzeszczowicza znajduje się wiele prawdy. Zachowanie Kmicica w Upicie tzn. spalenie Wołmontowicz oraz porwanie Oleńki potwierdza fakt, iż Polacy to naród lekceważący i łamiący prawo. Anarchię i brak dyscypliny ukazuje pospolite ruszenie pod Ujściem i tumult wywołany przez Zagłobę w Warszawie; prywatę prowadzącą do zdrady, zdrada Janusza i Bogusława Radziwiłłów i w końcu skłonność do hulanek i pijaństwa możemy zaobserwować podczas uczty kmicicowej kompanii w Lubiczu oraz uczty podczas oblężenia Warszawy.
We fragmencie 2, gdzie ukazane są słowa królowej podczas narady u Jana Kazimierza po przybyciu Kmicica z Częstochowy, jawi nam się jednek zupełnie różny od obrazu we fragmencie pierwszym obraz narodu Polskiego. Przede wszystkim jest on pozytywny. Królowa, skłonność do zła nazywa zwykłą lekkomyślnością. Wybuch ogólnonarodowego powstania przeciw Szwedom jest wg niej uznaniem win i chęcią poprawy. Zauważa również u Polaków gotowość do poświęceń wobec króla i ojczyzny. Królowa określa również ogromną wiarę Polaków, która jest najważniejszą cnotą. Możemy to zauważyć na przykładzie powszechnego gniewu ogarniającego naród po zaatakowaniu przez Szwedów Jasnej Góry. Brak wielkich zbrodni takich jak np. królobójstwo określa jako argument przemawiający na korzyść szlachty. Poza tym królowa wierzy w szanse wydobycia się z klęsk Polaków oraz w przyszłe tryumfy.
W komentarzu narratora ukazuje się jako bohaterska pani, pełna zapału.
Według mnie opinie wyrażone przez królową również są uzasadnione. Przemiana wewnętrzna Kmicica potwierdza fakt uznania win i chęci poprawy, scena w wąwozie, w której Kmicic niemal oddaje swoje życie w obronie Jana Kazimierza ukazuje gotowość do poświęceń wobec króła i ojczyzny, a Reakcja różnych bohaterów na wieść o rzekomym planie porwania króla jest reakcja udawadniającą odrazę szlachty do królobójstwa.
Uważam, iż obie opinie, we fragmencie pierwszym i drugiem, są bardzo emocjonalne, a co za tym idzie subiektywne. Jestem również zdania, ze obie są hiperboliczne, ponieważ wyolbrzymiają pewne fakty. Wrzeszczowicz np. twierdzi, że nie ma drugiego tak podłego narodu, a z kolei królowa, że tak cnotliwego.
Zauważyłam również, iż obie opinie są ukazane jako uzasadnione, ale sympatia narratora jest po stronie królowej. Faktem potwierdzającym moje zdanie może być już to, że są to prezentacje z dwóch róznych punktów widzenia : zdrajcy i matki narodu ( królowej ).
Moim zdaniem trudno jest ocenić obraz Polaków kreowany przez Sienkiewicza w "Potopie", głównie dlatego iż jest on niezwykle złożony i przedstawia naród podczas załamania i klęski oraz podczas podniesienia się i ostatecznego tryumfu. Sądzę, że Sienkiewicz z całego serca pragnął ukazać XIX-wiecznym Polakom siłę narodu Polskiego wobec wszelkich zagrożeń. Chciał wzbudzić w nich wiarę w potęgę swojej ojczyzny i ludzi oraz w możliwość daleko idących zmian zmierzających ku odzyskaniu wolności.